ABD'nin Suriye saldırısı için kim, ne dedi?

Sonhaberler | Haber Merkezi 

ABD'nin İdlib'deki kimyasal saldırıyı gerekçe göstererek Suriye'de rejime ait askeri üsse düzenlediği füze saldırısı bütün dünyada yankınlandı. Füze saldırısına şu ana kadar sadece ülkeden olumsuz tepki geldi. İran ve Rusya, füze saldırısına karşı açıklamalarda bulunurken, çok sayıda ülke ve Avrupa Birliği'nden saldırıya destek açıklamaları geldi. Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Donald Tusk, Suriye'de vahşeti bitirmek için ABD ile çalışacaklarını belirtti. Türkiye, Suudi Arabistan, Fransa, Almanya, İsrail ve Avusturya gibi ülkelerden ise ABD'nin saldırısına destek açıklamaları geldi. 

AVRUPA BİRLİĞİ

Tusk, ABD'in Esed rejiminin kimyasal saldırısının yönlendirildiği Şayrat Askeri Üssünü vurması ile ilgili sosyal medya hesabından açıklama yaptı. ABD saldırısının, "barbarca" kimyasal saldırıya karşı bir kararlılığa ihtiyaç olduğunu gösterdiğini kaydeden Tusk, "AB, Suriye'deki vahşeti bitirmek için ABD ile çalışacak." dedi.  

FRANSA

Fransa Dışişleri Bakanlığı bombardımandan önce ABD tarafından haberdar edildiklerini duyurdu. ABD'nin füze saldırısı ardından Fransa Cumhurbaşkanı Hollande ve Almanya Başbakanı Angela Merkel, bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmenin ardından yapılan ortak açıklamada, bu gelişmenin tek sorumlusu olarak Esad gösterildi. Açıklamada şu ifadelere yer verildi: "Esad'ın kimyasal silah kullanımını tekrarlaması ve kendi halkına karşı suç işlemesi, Almanya ve Fransa'nın 2013'te Guta'daki trajedinin ardından talep ettiği gibi, yaptırım uygulanmasını gerektirmektedir" denildi.

Fransa Dışişleri Bakanlığı bombardımandan önce ABD tarafından haberdar edildiklerini duyurdu. Fransa Dışişleri Bakanı, Suriye'nin geleceğinde Esad'ın yerinin olmadığını söyledi. 

İNGİLTERE

İngiltere Başbakanı Theresa May'ın sözcüsü, Suriye'deki Amerikan operasyonuna tam destek verdiklerini ve bombardımanın 'kimyevi silah saldırısı barbarlığına' verilmiş uygun bir karşılık olduğunu söyledi. 

İSRAİL

İsrail Başbakanı Netanyahu, "Başkan Trump'ın bu kararına tam destek vermekte ve Esad rejiminin korkunç eylemlerine karşı verilen bu kararlılık mesajının sadece Şam'da değil, aynı zamanda Tahran'da, Pyongyang'da ve diğer yerlerde de yankılanmasını ümit etmektedir." Dedi. 

SUUDİ ARABİSTAN

Suudi Arabistan ABD'ye tam destek açıklaması yaptı.

ÜRDÜN

Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safadi, ABD'nin Suriye'de rejime ait askeri üsse düzenlediği operasyonların, kitle imha silahlarıyla sivillerin hedef alınmasına ve işlenen insanlık suçlarına karşı verilen "gerekli ve uygun bir cevap" olduğunu belirtti.

NATO

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, "NATO Suriye'de barış ve politik bir ortamı sağlamayı amaçlayan tüm uluslararası çabaları destekliyor" dedi.

TÜRKİYE'DEN AÇIKLAMALAR

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, ABD tarafından Şayrat Hava Üssü'ne yönelik bu sabah gerçekleştirilen hava saldırısını, Esed rejiminin savaş suçlarına karşı verilmiş olumlu bir cevap olarak değerlendirdiklerini belirtti. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın, ABD'nin Suriye'de hava üssünü vurmasına ilişkin yazılı açıklama yaptı. Kalın, "Amerika Birleşik Devletleri tarafından Humus’ta bulunan Şayrat Hava Üssü’ne yönelik bu sabah gerçekleştirilen hava saldırısını, Esed rejiminin savaş suçlarına karşı verilmiş olumlu bir cevap olarak değerlendiriyoruz." ifadesini kullandı.

Avrupa Birliği (AB) Bakanı ve Başmüzakereci Ömer Çelik, ABD'nin Suriye'de rejime ait hava üssünü vurmasına ilişkin, "Bugün ortaya konulan en azından bu kararlılık, bu askeri kararlılık ciddi bir mesajdır ve bu askeri kararlılıktan dolayı diğer ülkelerin bu askeri harekatı suçlamak gibi bir yaklaşımları kabul edilemez. Çünkü bu askeri harekatın, bu kararlılığın sebebi Esed rejiminin ortaya koyduğu katliamdır." dedi. Çelik, Başbakan Binali Yıldırım'ı Adana Havalimanında uğurlamasının ardından gazetecilere yaptığı açıklamada, Esed rejiminin yaptığı bu son saldırının, kimyasal silahlarla çocukları, kadınları ordaki masum insanları bu şekilde öldürmesinin, insanlığın tanık olduğu en büyük katliamlardan bir tanesi olduğunu belirterek, bunun çok acı bir sonucu olduğunu, tüm dünyanının vicdanını bir kere daha ayağa kaldırdığını söyledi.

Suriye'de dünyanın vicdanını defalarca ayağa kaldıran Esed rejiminin cezalandırılması için defalarca adım atılmasını gerektiren bir çok olay olduğunu fakat dünyanın adım atmadığını ifade eden Çelik, şöyle konuştu: "Burada olayın kronolojisini hatırlamakta fayda var. Uluslararası toplumun önemli devletleri 'Eğer Esed rejimi halkına karşı hava kuvvetlerini kullanırsa biz bunu kırmızı çizgi sayarız' demişlerdi. Daha sonra Esed rejimi hava kuvvetlerini kullandı ve hiç kimse bir şey yapmadı. Herkes bunu geçiştirdi. Arkasından 'Esed rejimi kimyasal silah kullanırsa biz bunu kırmızı çizgimiz sayarız ve müdahale ederiz' denilmişti. Maalesef Obama döneminde bunlar olduğu halde yine geçiştirildi. Esed rejimin bu katliamlarına göz yumulduğu gibi daha da cesaretlendiren bir takım yaklaşımlar ortaya konuldu."

SURİYELİ TÜRKMENLERİN TEPKİSİ

Suriye Türkmen Meclisi Başkanı Emin Bozoğlan, ABD tarafından Şayrat Hava Üssü'ne yönelik bu sabah gerçekleştirilen hava saldırısını olumlu bir yaklaşım olarak değerlendirdiklerini belirterek "İnşallah bu irade devam eder." dedi. ABD'nin Suriye hava sahasında uçuşa yasak bölge ilan etmesi halinde barışın daha kısa zamanda sağlanacağına inandıklarını vurgulayan Bozoğlan, şöyle konuştu: "Operasyonu kesinlikle olumlu bir yaklaşım olarak değerlendiriyoruz. İnşallah bu irade devam eder. Bu Rusya'ya bir gözdağıdır. Aynı zamanda rejimin Suriye'de bu etapta ve buna benzer saldırılardan en azından vazgeçmesini ve birtakım masum insanların ölmesine engel olacağını düşünüyoruz."

ABD'YE KARŞI OLANLAR

ABD'nin füzeli saldırısına karşı olumsuz açıklama yapanlar ise İran ve Rusya oldu. 

RUSYA

Kremlin'den yapılan açıklamada "Putin'e göre saldırı egemen bir devlete düzenlendi" ifadesine yer verildi. Aynı açıklamada saldırının uluslararası hukukun ihlali olduğu ve ABD - Rusya ilişkilerine ciddi zarar verdiğinin altı çizildi. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, ABD'nin Suriye'de rejime ait hava üssünü vurmasını, “bahane üretilerek yapılmış saldırganlık“ olarak nitelendirerek bunun Irak'ın işgalini anımsattığını söyledi. Rusya Dışişleri Bakanlığı, ABD ile Suriye'de istenmeyen olayların önlenmesi ve hava operasyonları sırasında güvenliğin sağlanması anlaşmasını askıya aldığını bildirdi.

İRAN

İran, ABD'nin Suriye'deki Şayrat Hava Üssü'ne düzenlediği füze saldırısının "uluslararası hukuka aykırı tehlikeli bir hareket" olduğunu ifade ederek füze saldırısını şiddetle kınadığını belirtti. İran Dışişleri Bakanlığı yazılı açıklamada her türlü tek taraflı askeri eylemi şiddetle kınıyoruz ifadesine yer veridi. 

İran Meclisi Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu Başkanı Alaaddin Burucerdi, ABD'nin Suriye'de rejime ait hava üssünü vurması karşısında "Rusya ve İran'ın sessiz kalmayacağını" söyledi. İran meclisi haber ajansına (İCANA) konuşan Burucerdi, "Rusya ve İran Suriye'ye yönelik saldırılar karşısında sessiz kalmayacaktır." ifadelerini kullandı. ABD'nin saldırısını "akılsızca" şeklinde nitelendiren Burucerdi, Esed rejiminin elinde kimyasal silah bulunmadığını iddia etti.

TARAFSIZ KALMAYA ÇALIŞANLAR

ABD'nin Suriye'ye yönelik saldırısına karşı temkinli yakalaşanlar da var.

İSVEÇ

İsveç Dışişleri Bakanı Margot Wallström ABD'nin füze saldırısıyla ilgili yaptığı açıklamada ABD'yi temkinli bir dille eleştirdi. BM Güvenlik Konseyi'nin dönemsel başkanlığını yürüten İsveç'in Dışişleri Bakanı Wallström, ABD'nin dün akşamki roket saldırısı, Amerika'nın yeni bir politikası mı,bu açık değil. Eylemin uluslararası yasal dayanağının olması önemlidir. Dün akşamki füze saldırısı, bunun uluslararası hukuk ile uyumlu olup olmadığı konusunda soruları öne çıkarmaktadır. Bu nedenle sorun, kalıcı bir politik çözüm sorumluluğunu üzerine alması gereken Güvenlik Konseyi'ne geri dönmelidir. Suriye'de hala hazırda bir çok silahlı güç bulunuyor. Suriye halkının kendi geleceğini kendisinin belirlemesinin zamanıdır" dedi.

ÇİN

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Chunying, bugünkü olağan basın toplantısında ABD'nin Suriye'de gerçekleştirdiği askeri operasyon hakkında kısa bir değerlendirmede bulundu. Sözcü Hua, "Durumun daha kötüleşmesini engellemek ivedilik arz etmektedir." dedi. Hua, ilgili tüm tarafların siyasi çözüme sadık kalmasını umduklarını söyledi.