Eskişehir’in en yaşlı lületaşı ustası Hasan Hüseyin Çaydere:

Eskişehir’de lüle taşının en yaşlı ustası Hasan Hüseyin Caydere 97 yaşında.

1921 doğumlu olan Çaydere, evlendikten sonra eşinin ailesinin lületaşı işiyle meşgul olması sebebiyle 1948 yılında bu sanata başlamış. Çaydere yarım asırdan fazla süre lületaşı sanatıyla ilgilenerek ekmeğini beyaz altından çıkarmış. İlk yaptığı eseri hala sakladığını anlatan Çaydere, “İlk yaptığım obje kaplumbağa idi. Lületaşından kaplumbağa şeklinde broş yapmıştım. Hala durur ilk yaptığım eser. Benim için çok kıymetlidir” dedi. İlk yıllarda yaptığı lületaşı eserleri dükkanlara sattığını anlatan Çaydere, “İlk dükkanımı 1951 yılında Orta Mahalle Zafer Sokak’ta açtım. O zamanlar lületaşı işi çok kıymetliydi. Bir dönemler yanımda 10-15 çalışanım vardı. Köylüler taşı çıkartır bize getirirdi. Ben de onu dışarıdan iş yaptırdığım kişilere verirdim, onlar da evlerinde işler bana verirlerdi. Parça başı böyle iş yaptırırdık” diye konuştu.

“Çırak olarak yetiştirdiklerim ünlü usta oldu”

Yarım asırdan fazla sürede çok sayıda kişiyi de yetiştirdiğini söyleyen Çaydere, konuşmasının bir bölümünde şunları söyledi:

“Bu zamana kadar pek çok çırak yetiştirdim. O zamanlar böyle sanatlar çocuk yaştan öğrenilirdi. Yanımda çırak olarak yetiştirdiğim kişiler daha sonra ünlü lületaşı ustaları oldu. En az 10-15 kişiyi böyle söyleyebilirim. Eskisi gibi lületaşı ustaları yetişmiyor. Artık geliri az geliyor insanlara. Şu anda Eskişehir’de yaşayan en yaşlı lületaşı ustası benim.”

“Hayatımı bu beyaz taştan çıkarttım”

3 oğlu olduğunu anlatan Çaydere, çocuklarını lületaşı sanatı ile büyütüp okuttuğunu anlattı. Çaydere, “Oğullarımı lületaşından elde ettiğim gelir ile okuttum. Büyük oğlum Mehmet Naci 62 yaşında. Eskişehir Ticari İlimler Akademisi İşletme bölümü mezunu. TÜLOMSAŞ’tan emekli oldu. Ortanca oğlum Tayyar 59 yaşında. Anadolu Üniversitesi Endüstri Mühendisliği bölümü mezunu. Hava İkmal Merkez Komutanlığı’ndan emekli oldu. En küçük oğlum Mehmet Ali ise 55 yaşında o benimle birlikte bu işi sürdürdü. O da lületaşı ustalığından emekli oldu. Hala tarihi Odunpazarı bölgesinde Işıklar Sokak’ta, ETO Müze’nin hemen ilerisinde Çaydere Lületaşı ve Elsanatları dükkanında bu işin hem imalat hem de satışını sürdürüyor” dedi.

“Lületaşını görünce duygulanırım”

“Bu işte aktif olarak yaklaşık 50 yıldan fazla çalıştım” diyen Çaydere hala lületaşını eline alınca heyecan ve mutluluk duyduğunu anlatarak, “Artık çok yaşlandım. Bu sanatı çok uzun yıllar yaptığım için artık gözlerim iyi görmüyor. Ama hala oğlumun lületaşı dükkanına gider gelirim. Lületaşını görünce duygulanıyorum, gözlerim doluyor. O işlenmemiş taşı görünce bile mutlu oluyorum, öpüp kokluyorum. Ben hayatımı bu beyaz taştan çıkardım. Oğullarımı bu taşa şekil verip büyüttüm, okuttum. Bu taş benim için en kıymetli hazine” şeklinde düşüncelerini dile getirdi.