Diyarbakır Valiliği: O bölge Sahabe Sultan Sasa'nındır, kilise kalıntısı değil
Diyarbakır Valiliği, Sur ilçesi Gazi Caddesi üzerinde bulunan ve tapuda 5 nolu parsel olarak kayıtlı olan bölgenin Diyarbakır'ın ilk Müslüman Valisi sahabe Sultan Sasa'nın adına kayıtlığı olduğunu belirtti.
Diyarbakır Valiliği, Sur ilçesi Gazi Caddesi üzerinde bulunan ve
tapuda 5 nolu parsel olarak kayıtlı olan bölgenin Diyarbakır'ın ilk
Müslüman Valisi sahabe Sultan Sasa'nın adına kayıtlığı olduğunu
belirtti.
Valilikten yapılan açıklamada, "Halifeler dönemi ilk yapısının
Sa'saa Camisi olduğu kaynaklarda belirtilmekte olup günümüze ulaşan
bir kilise varlığından bahsedilmemektedir. Bu nedenle eski bir
kilise kalıntısına mescit inşasının yapıldığı iddiası doğru
değildir." denildi.
Diyarbakır'ın, Hz. Ömer dönemindeki ilk valisi, sahabe Sultan
Sasa'nın 1926 yılında yıktırılan cami ve türbesinin yapımı bitme
aşamasına geldi. Sahabe Hz. Sasa'nın Gazi Caddesi Hasanpaşa Hanı
önündeki makamında başlayan inşaat çalışmaları, bir aya kadar
tamamlanacak. Sultan Sasa'nın 1926 yılına kadar defnedildiği türbe
için 3 yıl önce Diyarbakır Müze Müdürlüğü, 'Roma dönemine ait
kilise kalıntısı' raporu düzenlemiş ve halkın tepkisine neden
olmuştu. Sultan Sasa'nın 90 yıl sonra mescidine kavuşmasına günler
kala, bu bölgeyle ilgili önceki gün basında yer alan haberlerde,
kilise kalıntısı üzerine türbe inşa edildiği iddia edildi. Bunun
üzerine Diyarbakır Valiliği resmi açıklama yaparak, bölgenin sahabe
Sultan Sasa hazretlerine ait olduğunu ve tarihi belgelerden kilise
kalıntısı bilgisinin olmadığını kaydetti.
Açıklamada, "Mülkiyeti Diyarbakır’da kurulu Mazbut Sultan Sasaa
Vakfına ait Diyarbakır ili merkez Camikebir Mahallesi Gazi Caddesi
bulunan, tapuda 5 pafta 446 ada 5 nolu parselinde kayıtlı arsa
vasfından tescilli taşınmaz, mazbut vakıf olduğundan, Vakıflar
Genel Müdürlüğü tarafından yönetilmektedir. Diyarbakır Kültür ve
Tabiat-Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, 04.05.2007 tarih ve 1066
sayıyla aldığı kararla alandaki demontal yapıların kaldırılmasını
ve kazı yapılmasını istemiştir. İlgili Kurul 20.09.2007 tarih ve
1215 sayılı kararla Bölge Müdürlüğümüz ve Diyarbakır Müze Müdürlüğü
ile yapılacak olan koordinasyonla Müze Müdürlüğü uzmanları
denetiminde taşınmazın değişik yerlerinde sondaj açılmasına ve
sondaj çalışmalarında elde edilecek veriye göre kazı çalışmalarının
devamına, sondaj ve kazı çalışmalarından elde edilen bilgi ve
belgeler doğrultusunda karar verileceğine ilişkin karar almıştır.
14.12.2007 tarih ve 1366 sayılı kararla Koruma Kurulu taşınmazı, 1.
derece yapı olarak tescillemiştir. Ortaya çıkan kalıntılar
neticesinde, Koruma Kurulu 1. derece tescilli yapı olarak
belirlediği taşınmazın 14.12.2007 tarih ve 1366 sayılı karar ile
konservasyon projesinin hazırlanmasını istemiştir." denildi.
SULTAN SASA CAMİİ VE TÜRBESİ YENİDEN HAYAT BULACAK
Hasanpaşa Hanı'nın hemen karşısındaki bölgenin Vakıflar Bölge
Müdürlüğü kütüklerinde, ilk İslam Valisi Sultan Sasa'ya izafe
edilmiş olan bir cami ve türbeden bahsedilmekte olduğunu belirtilen
açıklamada, "Türbenin yerinin de 1926 yılına kadar 5 nolu parselde
bulunduğu daha sonra da bulunduğu yerden taşındığı bilinmektedir.
Yapının hayrat olması sebebiyle de yapılacak imalatların eski
fonksiyonuna ve değerine uygun olması restorasyon ilkelerinin
gereği olduğundan cami ve türbesinin modern malzeme ile yeniden
inşasına karar verilmiştir. Yapım tarihi ve banisi belli değilse de
halifeler dönemi ilk yapısının Sa'saa Camisi olduğu kaynaklarda
belirtilmekte olup günümüze ulaşan bir kilise varlığından
bahsedilmemektedir. Bu nedenle eski bir kilise kalıntısına mescit
inşasının yapıldığı iddiası doğru değildir. Açıklamada, 268,31 m2
taban alanlı taşınmazın rölöve-restitüsyon-restorasyon projeleri
ile eski eser dokusuna zarar vermeyecek ve yapı kalıntılarının
görülebileceği şekilde çelik+cam sistemle yeni proje yapımı, statik
hesapları, arkeolojik rölövesi, harita işlemleri, elektrik ve sıhhi
tesisat işlerinin çözümü ve fonksiyon kazandırılması ile ilgili
olarak projelendirme işleri tamamlanmış ve mevcut parsel üzerinde
Sultan Sasaa Türbe ve Mescidinin yeniden inşa edilmesi için
17.07.2012 tarih vc 628 sayılı Koruma Kurulu Kararı alınmıştır.
Yapım ihalesine çıkıldıktan sonra 31.01.2013 tarihinde sözleşme
imzalanmış olup, 07.02.2013 tarihinde yer teslimi yapılarak işe
başlanmış olup, yapım süreci devam etmektedir." denildi.
CİHAN
Yorumlar