Wikipedia kapatılınca kütüphaneler doldu taştı

Wikipedia’nın uygunsuz içeriklere yer verdiği gerekçesiyle erişime kapatıldığı günlerde gerçek bilgi kaynağı olan kütüphanelerin değeri bir kez daha hatırlandı. Kütüphanelere olan ilgi yoğun. Hatta bazı kütüphanelerin önünde her zaman kuyruk var. Buna karşılık kütüphaneler de okuyuculara daha iyi hizmet vermek için yoğun çaba harcıyor

NADİR ESERLER BULUNUYOR

IRCICA: İslam Konferansı Teşkilatı İslam Tarih, Sanat ve Kültür Merkezi (IRCICA) Kütüphanesi, 2009'da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından tahsis edilen Beşiktaş'taki Yıldız Sarayı'nın Silahhane Binası'nda araştırmacılara hizmet veriyor. Genel anlamda İslam kültür ve medeniyeti alanında yoğunlaşmış toplamda 400 bini aşkın yazılı ve dijital eser ile hizmet vermekte olan kütüphanede, fiziki özellikleri, basım tarihleri, çok az sayıda yahut tek nüsha olan nadir eserler yer alıyor. Yalnızca çalışma veya edebi metinler değil koleksiyonda binlerce hat levhası, tarihi fotoğraf arşivleri ve şahıs arşivleri yer alıyor. Cumhurbaşkanlığı'na ait bir mekânın içerisinde yer alması nedeniyle güvenlik kontrolünden geçtikten sonra girilen kütüphane, pazar günü hariç hergün 09.00-17.00 saatleri arasında hizmet veriyor.

AÇIK RAF SİSTEMİ KULLANIYOR

İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) Kütüphanesi: Türkiye Diyanet Vakfı bünyesinde faaliyetlerini yürüten İSAM Kütüphanesi, yüksek lisans ve doktora öğrencileri ile akademisyenlere hizmet veriyor. Fiziki olarak akademiye yönelik olsa da internet üzerinde veri tabanları herkese açık ve burada birçok makalenin ve eserin PDF'lerine ulaşmak mümkün. Üsküdar Bağlarbaşı'nda 1984'de kurulan kütüphanede, yarısından çoğu yabancı dillerde olmak üzere 285 binden fazla kitap bulunuyor. Bunun yanı sıra 194 bin süreli yayın arşivlenmiş durumda. 50 personel ile 438 okuyucu kapasitesine sahip kütüphaneye kayıtlı üye sayısı 27 bin. Kütüphane özelikle yaz aylarında pek çok yabancı araştırmacıyı misafir ediyor. Konularına göre dizilen eserler açık raf sistemi sayesinde araştırmacıların farklı kaynakları fark etmesini sağlıyor. Eserlere aynı anda birden fazla kişinin ihtiyacı olabilir denilerek eserler ödünç verilmiyor, ziyaretçilerin telif hakları korunarak fotokopilere ulaşıyor.

TARİHİ ESERLER BURADA

Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi: 1918'de çeşitli vakıf kütüphanelerinin toplanmasıyla oluşan kütüphane Süleymaniye'de hizmet veriyor. 85 bin cilt el yazması ve 60 bin cilt nadir basma eser mevcut. En eski eseri 9. yy'dan kalma olan kütüphanede bulunan bazı nadir eserler şöyle: Piri Reis'in 16. yy'da tamamladığı Kitab-ı Bahriye adlı eserinin yazması, çeşitli hattatlara ait 17. yy'da oluşturulmuş Murakka albümü, I. Abdülhamit'in vakfettiği Yakut el Musta'simi'nin 1298'de yazdığı Kur'an-ı Kerim. Süleymaniye Külliyesi Sıbyan Mektebi'nde yer alan kütüphanenin okuma salonuna, eserlerin dijital görüntülerine her gün 08.30-23.00 saatleri arasında ulaşılabiliyor. Eserlerin dijital kopyaları ise ücretsiz olarak 08.30-17.00 arasında verilebiliyor.

KAPISINDA KUYRUK VAR

Atatürk Kitaplığı: 1981'den beri Taksim'deki binasında hizmet veriyor. Öğrencilerin girmek için kapısında sıra olduğu kütüphanenin en önemli özelliği 7 gün 24 saat açık ve kitapların ödünç verilebiliyor olması. İsteyen herkes buraya üye olabiliyor. Kütüphanedeki bilgisayarların yanı sıra internet üzerinden de katalog taraması yapılarak okuyucular eserlere ulaşabiliyor. 2010 sonrası yayınlar açık raf sistemiyle, öncekiler ise depodan isteterek okuyucuların hizmetine sunuluyor. Kütüphane 9 bin cilt gazete ve 17 bin cilt derginin dijital kopyalarını da talep üzerine araştırmacılarla mail veya CD aracılığıyla paylaşıyor. 200'ün üzerinde oturma kapasitesine olan kütüphane özellikle sınavlara hazırlanan öğrenciler için uygun bir çalışma ortamı sağlıyor.

ANADOLU'YA KİTAP DESTEĞİ

İstanbul Üniversitesi Merkez Kütüphanesi (Beyazıt): 1985'ten bu yana şimdiki binasında hizmet veren kütüphane, toplamda 1 milyon adet eserle en büyük kütüphanelerden biri. 1928 sonrasına ait kitap, dergi, makale ve tezlerden oluşan eserler, klasik kütüphane anlayışından farklı olarak açık raflarda değil depolarda muhafaza ediliyor. Merkez Kütüphanesi'ne, 1934'ten beri yurt genelinde basılan bütün eserler geliyor ve arşive alınıyor. Hepsini barındırma imkânı olmayan kütüphane, lise düzeyine kadar olan kitapları talep doğrultusunda Anadolu'daki ihtiyaç sahibi okullara gönderiyor.

Okulun kendi öğrenci ve akademisyenleri dışında, diğer üniversite öğrencilerinin, kamu personelinin veya bir kuruma bağlı çalışan kişilerin de yararlanabildiği kütüphanenin okuma salonları 7 gün 24 saat açık. Ödünç alma sistemi yok. Bir eserin PDF'ini veya fotokopisini almak için yayın isteme sistemi pazar günleri hariç diğer günler belirli saatlerde kullanılıyor. Toplam 850 kişilik çalışma ortamına sahip kütüphane sınav dönemlerinde dışarıdan ziyaretçiye kapatılıyor. Kütüphaneden yararlananlar basılı eserlerin yanı sıra 82 veri tabanı aboneliğinden de faydalanabiliyor. Bunun yanı sıra tez ve gazeteler elektronik ortama aktarılıyor. 50 personel ve yarı zamanlı çalışan 30 öğrenciyle hizmet veren kütüphanede Engelsiz Bilgi Merkezi de bulunuyor.