Sovyet dışişleri, Türklere kötü davranan istihbaratı Lenin’e şikayet etmiş
Sovyetler Birliği Dışişleri Komiseri Georgi Çiçerin’in, Türk diplomatlarına kötü davrandıkları gerekçesiyle VÇK (KGB’in ilk adı) istihbarat görevlilerini, dönemin SSCB lideri Vladimir Lenin’e şikayet ettiği ortaya çıktı.
Sovyetler Birliği Dışişleri Komiseri Georgi Çiçerin’in, Türk
diplomatlarına kötü davrandıkları gerekçesiyle VÇK (KGB’in ilk adı)
istihbarat görevlilerini, dönemin SSCB lideri Vladimir Lenin’e
şikayet ettiği ortaya çıktı.
Rusya'nın sayılı istihbarat yazarı, tarihçi ve belgesel yapımcısı
Leonid Mleçin 2011 yılında yazdığı “Dışişleri Bakanları, Rusya’nın
Dış Politikası, Lenin ve Troçki’den Putin ve Medvedev’e” adlı
kitabında Sovyet dışişlerini araştırdı. Arşiv belgelerine atıfta
bulunan Mleçin, 1920’li yıllarda Sovyet istihbarat görevlileri ve
dışişleri arasında zaman zaman anlaşmazlık ve tartışmaların
yaşandığını yazdı.
Rus yazara göre, SSCB’nin Karadeniz kıyısı bölgelerinde istihbarat
görevlilerinin Türk diplomatlarına kötü davrandığı gerekçesiyle
Sovyet Dışişleri Komiseri Çiçerin, Lenin’e 23 Ekim 1923 tarihli
acil koduyla yazı gönderir. Yazıda, “Saygıdeğer Vladimir İliç!
Karadeniz bölgesinde istihbarat görevlilerinin bugünkü faaliyetleri
devam ettiği sürece Türkiye ile iyi ilişkilerin devam ettirilmesi
olumlu anlamda mümkün değil. 3 Ağustos’ta VÇK ajanları, Türk
Büyükelçiliği diplomatik kuryesi Feridün beyi gözaltına aldılar,
onun diplomatik bavulunu açtılar, üstelik ona kabul edilemez
şekilde davrandılar. Daha önce Türk Büyükelçiliği çalışanı İzzet
İsmet’e de benzer şekilde davranılmış. Ben VÇK’ya resmi yazı
gönderdim, yoldaş Davtyan’la defalarca bu konuyu görüştüm. Fakat
henüz hiç bir yanıt alamadım.” şikayette bulundu.
SOVYET AJANLARI, TÜRK TÜCCARLARI DONUNA KADAR SOYUYOR
Türk yetkililerden çok sayıda şikayet aldıklarına dikkat çeken
Sovyet Dışişleri Komiseri, “İstihbarat görevlilerinin Tuapse’de
yaptığı affedilmez davranışları, askeri gemilerinin aranması, Türk
gemilerine silahla ateş edilmesi, Türk görevli şahıslara kabul
edilemez şekilde davranılması, özellikle Tuapse’de Türk konsolosuna
yapılanlarla ilgili Türk tarafından çok sayıda şikayet alıyorum.
Türk elçisi defalarca bana, Anadolu’ya dönen ve istihbarat
görevlilerimiz tarafından iç elbisesine kadar soyulan Türk
tüccarları, Sovyet Rusyası’nın kötü ününü yayıyor.” dedi.
Yazıya yanıt veren Lenin, “Yoldaş Çiçerin! Sizinle tamamen aynı
fikirdeyim... Kötü istihbarat görevlileri tutuklanmalı, suçlular
Moskova’ya getirilmeli ve kurşuna dizilmelidir. Konuyu Perşembe
günü Politbüro gündemine getiriniz.” talimatını verdi. CİHAN
Yorumlar