Kabakulak

Kabakulak, virüs sebebiyle tükürük bezlerinin ve sinir sisteminin etkilendiği bir hastalıktır. Tıptaki adı epidemik paratit olan hastalık, aşılarla kontrol altına alınsa da, az gelişmiş ülkelerde görülmeye devam etmektedir. Daha çok çocukluk dönemlerinde görülse de, hastalığı daha önce geçirmemiş yetişkinleri de etkisi altına alabilmektedir. Kulak altında şişkinlik ile kendini belli eden hastalık bulaşıcı özelliğiyle bilinmektedir. Kış ve bahar döneminde daha yaygın görülen, solunum, hapşırma ve öksürme ile bulaşan bir hastalıktır. Hastalığın bulaşmasından sonraki 3 hafta herhangi bir belirti görülmemektedir. Hastalığı geçirmiş olan kişiler, ömür boyu sürecek bağışıklığa kavuşur.

Kabakulak hastalığının belirtileri nelerdir?

• Hastalığın ilk belirtisi çene arkasında görülen şişliktir. Önce tek tarafta başlar, daha sonra diğer tarafa sirayet eder.
• Tükürük bezlerinde ve boğazdaki ağrı hastalığın tanımlanmasına yardımcı olur.
• Ağız hareketlerinde ağrı duyulması, hafif ateş ve baş ağrısı hastanın halsizleşmesine sebep olmaktadır.
• Hastalık yumurtalıklara inerek, iltihaplanmaya sebep olduysa karın ağrısı çekilmektedir.
• İştahsızlık, bulantı ve kusma belirtileri görülmektedir.
• Şiddetli yaşanan hastalık boyun bölgesinde tutulmalara sebep olabilir.
• Çok nadir de olsa, bazı durumlarda bu belirtiler olmadan da, kabakulak hastalığı geçirmiş kişiler bulunmaktadır.

Kabakulak hastalığı nasıl teşhis edilir?

Hastada bulunan belirtiler ve fiziki muayene sonrasında teşhis konulması kolay olacaktır. Çevrede yaşanan hastalık bulunması, teşhisi kolaylaştırmaya yardımcı olacaktır. Tükürük bezlerindeki şişlikler gözle yapılacak muayene ile de hastalığı çağrıştıracaktır. Yapılacak kan testinde antikor seviyesinin yüksek çıkması da, tıbben kesin bir tanı konmasını kesinleştirecektir.  

Kabakulak hastalığının yol açabileceği olumsuzluklar nelerdir?

Hastalığın mikrobu kana girdiği anda, diğer organları da etkileyecektir. Organlarda iltihaplanmalara sebep olacaktır. Beyin zarını etkilediğinde menenjit hastalığını tetikleyecektir. Şiddetli baş ağrısı ve kusmayla kendini gösteren hastalıkta, ense sertliği olacaktır. Bu durumda acil olarak doktor müdahalesi gerekecektir. Beyin dışında başka organlarda oluşacak iltihaplarda, oldukça önemli sorunlara yol açabilmektedir. Böbreklerde, pankreasta, sinirlerde oluşan iltihaplar bu organların görevini yerine getirmesine engel olacaktır. Yumurtalıklarda gelişen bir iltihaplanma söz konusu olursa, kişilerde kısırlık problemi yaşanacaktır. Erken gebelik dönemlerinde yaşanan kabakulak, düşüklere sebep olacaktır. Gözyaşı bezlerine sirayet etmesi durumunda, görme bozuklukları yaşanacaktır.  

Kabakulak hastalığının tedavisi nasıl yapılmaktadır?

Hastalığın özel bir tedavisi olmasa da, evde istirahat etmek önemlidir. 1-2 haftada geçecek belirtilerin, ilaçlarla azaltılması, sulu gıdalarla beslenme, bol su alımı, C vitamini takviyesi, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi ve ağrıyı arttıracak asitli gıdalardan kaçınmak hastalığı kolay atlatmaya yardımcı olacaktır. Bulaşıcı özelliği olduğu için, hastalığın yayılmasını önlemek amacıyla, hastayı sağlıklı insanlardan ayırmak önemlidir.

Kabakulak hastalığından korunma yolları nelerdir?

Çocukluk döneminde 1-1,5 yaşlarında ve 4-5 yaşlarında iki kez tekrarlanarak uygulanacak olan MMR aşısı, % 95 oranında hastalıktan korunmanıza yardımcı olacaktır. Bu aşıyı olmamış kişiler hamilelik döneminde aşı olmamalıdır. Menenjit hastalığının en büyük sebepleri arasında gösterilen kabakulak hastalığı, aşı ile önlenebildiği için korunma ihmal edilmemelidir.