Dolaşım Sistemi

Çok hücreli canlılar olarak adlandırılan canlılarda vücuda çeşitli yollar ile alınan besin ve oksijenin  vücuttaki tüm hücrelere ulaştırılması gerekir. Hücrelerin bu ihtiyaçlarının karşılanması onların canlı kalabilmeleri için gereklidir. İşte bu işlemin yerine getirilmesini sağlayan sistem dolaşım sistemi olarak adlandırılmaktadır. 

Dolaşım sistemi sadece hücrelere besin ve oksijen taşınması işlemini yapmaz, aynı zamanda hücrelerdeki metabolizma işlemleri sonrasında oluşan karbondioksit ve benzeri atık maddelerin ilgili organlara taşınmasını sağlar. Çok hücreli canlılar içinde insanın sahip olduğu sistem ele alınarak anlatıma devam edilecektir.

İnsanlarda dolaşım sistemi üç ana kısıma ayrılarak incelenebilir. Bu kısımlar kalp, damarlar ve kan sıvısıdır. Sistemin ayrıldığı kısımlardan her bir öğe farklı işlevler gördüğü için ayrı ayrı olarak anlatılacaklardır.

Dolaşım sistemini oluşturan kısımlar :

1- Kalp : Vücutta göğüs boşluğunda yer almaktadır. İki akciğerin bulunur. Kalp pompa görevi görür. Kasılma ve gevşeme hareketlerinin ardı sıra meydana gelmesi ile kan sıvısının damarlardan oluşan sistem içinde hareket etmesini sağlar. Kalp istem dışı çalışan bir kas yapısına sahiptir. Üzerinde kalın bir zar bulunmaktadır. Zarın içerinde kalbin mekanik hareketlerini kolaylaştırma görevi gören kayganlaştırıcı bir sıvı bulunur. Dolaşım sisteminin en önemli elemanı olan kalp iki kulakçık ve iki karıncık olmak üzere dört kısıma ayrılmaktadır. Kulakçık karıncıkların kasılıp gevşeme hareketleri sonucunda kanı damarlar içerisinde hareket ettiren bir basınç oluşmaktadır.

2- Damarlardan oluşan kısım : Dolaşım sisteminin ikinci ana kısmını damarlardan oluşan kısım meydana getirmektedir. Dolaşım sisteminin parçası olan damarları vücut içerinde kanın hareket ettiği borulara benzetmek mümkündür. Damarların dolaşım sistemi içerindeki görevleri, kalbin pompaladığı kan tüm vücudu saran damarlar içerinde bütün hücrelere ulaşır. Hücrelere temiz kan taşır, kirlenen kan yine damarlar vasıtası ile akciğerlere temizlenmek üzere taşınırlar. Dolaşım sisteminde bulunan damarlar farklı işlevlere sahip olmaları nedeniyle farklı kalınlıktadırlar. Damarlar toplar damar, kılcal damar ve atar damar olmak üzere üç farklı şekilde bulunmaktadırlar.

3- Kan sıvısı : Kan vücudun içinde yer alan sıvı haldeki tek dokudur. Dolaşım sisteminin bir parçası olan kan plazma ve kan hücreleri olmak üzere ikikısıma ayrılmaktadır. Kanın dolaşım sistemindeki görevi kalbin pompalama hareketleri ile oluşan basınç ile damarlar içinde ilerleyerek hücrelere besin ve oksijen taşınmasıdır. dolaşım sistemi içerisinde kan taşıma yapmakla görevlidir. İlk başta da belirtildiği gibi dolaşım sisteminde sadece besin ve oksijen taşınmaz.

Dolaşım sisteminin sağlıklı olmasının önemi :

Bu sistemin sağlıklı çalışması oldukça önemlidir. Çünkü vücudu hastalıklara karşı korumakla görevli antikorlar bu sistem ile vücudun her tarafına yayılmaktadır. Sigara, alkol, kirli hava dolaşım sisteminin düzgün çalışmasını engelleyen başlıca etkenlerdir. Sigaranın içerisinde bulunan nikotin olumsuzluk yaratan etkenlerden biridir.