Türk-Amerikan İş Konseyi Kamulaşınca, Amerika'dan Veto Yedi

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu'nun (DEİK) Eylül 2014'te Ekonomi Bakanlığı'na bağlanması, iş konseylerinin çalışmasında ilk krizi Türkiye-ABD İş Konseyi'nde (TAİK) yarattı. DEİK'e bağlı bulunan TAİK'in ABD'deki muhatap kuruluşu American-Turkish Council (ATC), yasal şekilde sırf 'özel sektörden hususi sektöre' etkinlik gösterebileceklerini belirterek, halk kurumu biçimine gelen DEİK'le çalışamayacaklarını Türk hükümetine bildirdi.

KONSEY DEĞİL İŞ ADAMLARI DAVET EDİLECEK

Bu sene 34'üncüsü gerçekleşecek yıllık toplantıya TAİK çağrı edilemeyecek. ATC'nin Türk işadamlarını ad isim çağrı etmeyi planladığı belirtiliyor.

İŞLEVİ ÇOK ÖNEMLİYDİ

Amerikan Türk Konseyi (ATC), bilhassa savunma endüstri şirketleri başta olmak üzere iki yurt arasındaki ticareti geliştirilmek üzere kuruldu. 34 sene öncelikle Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'ne bağlı Türk-Amerikan İş Konseyi'ni (TAİK) muhatap kabul etti. Türk hususi sektöründen ciddi destek dal TAİK'in başkanları sırasıyla Ersin Faralyalı, Sedat Aloğlu, Mustafa Koç, Akın Öngör, Vural Akışık, Yılmaz Argüden, Ferit Şahenk ve Haluk Dinçer benzeri mühim işadamları oldu. 2014 sonunda Dinçer'in ayrılmasıyla ise yerine Şerif Egeli geldi.

HÜKÜMETİN KAMULAŞTIRMASI KRİZ ÇIKARDI

Ancak geçen sene yaşanan bir büyüme bugünkü krizin tetikleyicisi oldu. Türk hususi alanının hariç ekonomik ilişkilerini yürütmek amacıyla 1987 yılında TOBB vasıtası ile kurulan DEİK, 2014 Eylül'ünde sürpriz bir kararla 750 üyesiyle ortak Ekonomi Bakanlığı'na bağlı bir müessese biçimine getirildi. Bu gelişmenin üstüne DEİK'in yeni yapısını inceleyen ATC, kurumun halk özelliğine geçmesi itibariyle ABD resmi makamlarına başvurdu. Çünkü ABD yasalarına oranla ATC, yasal şekilde sırf hususi sektörden hususi sektöre, işadamından işadamına çalışmak zorunda. ABD resmi makamlarından 'ya çalışmayın yada statünüzü değiştirin' önerisi dal ATC, statü değişim yapmak zor bulunduğu için değiştiremedi.

ARTIK DEİK İLE ÇALIŞMAYACAKLAR

Bu vaziyeti Türkiye'ye gelerek ilgili bakanlıklara ifade eden ATC yönetimi, DEİK'le çalışamayacaklarını izah etti.

34'ÜNCÜSÜ YAPILACAK

TAİK ve ATC'nin her sene eylül ayında gerçekleştirdiği yıllık toplantılar bu ortaklığın en mühim etkinliğiydi. Ekonomik şekilde bir çeşitli istenen işbirliğini yakalayamayan Türkiye ile ABD ilişkilerinin hususi piyasa vasıtası ile gelişmesini amaçlayan toplantılara Hillary Clinton, Joe Biden benzeri meşhur siyasetçiler misafir olmuş, senatörler, Türkiye'den bakanların katılımıyla ATC, Türkiye için mühim bir lobi gücü de kazanmıştı.

KRİTİK VE STRATEJİK BİR TOPLANTI

Savunmadan tekstile kadar bir fazla aşırı konunun tyükselişıldığı yıllık toplantılar, her sene Eylül ayında Washington'da gerçekleştiriyor. Bu toplantıların 34'üncüsü bu sene 27-30 Eylül'de Washington Ritz Carlton gerçekleşecek. Yasası gereği bu sene hususi piyasa işadamlarını çağrı etmek durumunda kalan ATC toplantısına hükümetin tepkisi ve işadamının göstereceği alaka ne olacak, şimdilik belirsiz görünüyor.

BİR GECEDE KAMULAŞTI

DEİK'in yapısı ve işleyişi, Eylül 2014'te Meclis'te kabul edilen torba yasaya ait verilen bir son dakika önergesiyle değiştirilmişti. TOBB öncülüğünde yönetilen DEİK ve iş konseyleri, Ekonomi Bakanlığı'na bağlanmıştı. Bakanlığa bağlı şekilde kurulan yeni DEİK'ten, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu istifa ederken, DEİK Başkanlığı'na eski MÜSİAD Başkanı Ömer Cihad Vardan getirilmişti.

NELER YAŞANDI?

Çıkarılan yönetmelikle konseyler ve kurulda yönetimi tespit yetkisi iri ölçüde Ekonomi Bakanlığı'na geçmişti. Yeni yasaya göre, DEİK yönetiminin Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD), Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) ve Türkiye Müteahhitler Birliği'nden (TMB) beş soylu üyeden ve seçilecek 12 İdare kurulu üyesinden oluşmasına karar verilmişti. Ayrıca düzenleme ile TOBB, TÜSİAD, MÜSİAD, TMB'ye her sene gelirlerinin yüzde 1'ini DEİK'e aktarma zorunluluğu getirilmişti. TÜSİAD yönetimi de gelirinin yüzde 1'ini vermemek için mahkemeye başvurmuştu. (Kaynak:Hürriyet)

Kaynak: HABERLER.COM