Hemoroid ya da basur nedir, belirtileri nelerdir, tedavisi nasıldır?

Hemoroid nedir? Hemoroid, anal kanaldaki toplardamarın bozukluğu olarak tanımlanan rahatsızlık kronik kabızlık nedeniyle ıkınma, hareketsiz bir yaşam sürme, lifli besinlere beslenmede yeterince yer vermeme, bağırsaklardaki tümörlü oluşumlar, hamilelik döneminde oluşan damar genişlemeleri gibi sebeplerden dolayı oluşan hasardır.

Hemoroid tedavisi, hastaların şikayetlerini azaltmak ve hemoroidi kontrol altına almak için yapılan tıbbi tedaviyi ve hastanın yapması gerekenleri kapsamaktadır. Tedavide amaçlanan kabızlığı ortadan kaldırmak ve bağırsağın düzgün çalışmasını sağlamaktır. Anal kanaldaki toplardamarın bozukluğu olarak tanımlanan rahatsızlık kronik kabızlık nedeniyle ıkınma, hareketsiz bir yaşam sürme, lifli besinlere beslenmede yeterince yer vermeme, bağırsaklardaki tümörlü oluşumlar, hamilelik döneminde oluşan damar genişlemeleri gibi sebeplerden dolayı oluşmaktadır. Bu oluşumlar 4 dereceye kadar sınıflandırılmaktadır. Hastalığın tedavisi bu derecelere göre yapılmaktadır. Hastalara yaşattığı ağrı nedeniyle yaşam kalitesini düşüren oluşumlar, erken tespit edildiğinde ameliyatsız tedavi edilmektedir. Diğer hastalıklar gibi geç kalındığında ise, cerrahi müdahale gerektiren bir sorundur. İç ve dış hemoroid olarak sınıflandırılan hemoroid, halk arasında basur olarak adlandırılmıştır. İçe doğru sarkan yastıkçıkların oluşturduğu iç hemoroid, dış  hemoroide göre daha fazla rahatsızlık verir. İçteki oluşumlar daha fazla cerrahi müdahale gerektirir. Hemoroid belirtileri bulunan hastalar bir an önce tedavi için doktora başvurmalıdır. Uygulanacak tıbbi tedavilerle yaşam kalitesi yeniden düzeltilebilir. İlerlemiş durumlarda tek çare ameliyattır.

Hemoroid tedavi yöntemleri nelerdir?

Medikal tedavi: Hastalığın derecesine ve bulgularına göre farklı tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. İlk aşamada olan oluşumlar için medikal tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Uygulanan tedavinin yanında hastaların günlük sıvı alımına dikkat etmesi gerekir. Günlük olarak en az 2 litre su içilmelidir. Sindirim sistemini etkileyebilecek olan kola, çay, kahve gibi içeceklerden uzak durulmalıdır. Lifli gıdalara ağırlık verilmeli, baharatlı besinlerden uzak durulmalıdır.

1. derece rahatsızlıklarda ve belirtileri şiddetli olmayan bulgularda uygulanacak tedaviler;

• Krem ve merhemler
• Fitiller (suppozotuarlar)
• Oturma banyoları
• Damar geçirgenliğini sağlayacak olan ağızdan alınan tablet ilaçlar
• Dışkıyı yumuşatacak olan laksatif ilaçlar, tedavi için kullanılır.

Skleroterapi: İğne ile uygulanan enjeksiyon tedavisidir. Tedavide fenol kinin solüsyonları olan sklerozon adındaki madde fibrozis yaparak basuru kurutma amaçlanır. Kimyasal içerik hemoroid çevresine enjekte edilir. Anestezi gerektirmeyen uygulama, ayaktan uygulanır.

Ligasyon tedavisi: Bu tedaviye bağlama, hemoroidi boğma, bant ligasyonu, rubber band ligasyon gibi isimlerde verilir. Uygulama 2. ve 3. hemoroidlerde, internal hemoroidlerde kullanılan bir yöntemdir. Burada özel bir alet yardımıyla şişliklerin taban kısmına bant geçirilir. Tedavideki amaç 3-5 gün içinde şişliklerin damarlanmasını ve kanlanmasını bozmaktır. Bu süre sonunda şişlikler kendiliğinden küçülür ve düşer. Ayaktan yapılan uygulama anestezi gerektirmemektedir.

Fotokoagulasyon tedavisi: Bu yöntem lazer tedavisi, kızılötesi ışın tedavisi, infared tedavi olarak adlandırılmaktadır. 1. ve 2. derecede olan hemoroidlerde, internal hemoroidlerde uygulanan bir tedavi şeklidir. Nd Yag lazer ya da infared koagulatörle uygulanmaktadır. Cihazlarla üretilen ısı yardımıyla koagulasyon sağlanmaktadır. Dokularda kömürleşme oluşturmadan, sadece hasar oluşturarak rahatsızlığı tedavi eder. Bu yöntem hasarın olduğu bölgeyi derinlik ve genişlik yönünden kontrol altında tutabildiğinden avantajlıdır. Sadece hemoroid oluşumlarının olduğu bölgeyi etkilemektedir. Bu yöntemde ayaktan ve anestezi gerektirmeden uygulanmaktadır.

Kryokoter tedavisi: Hemoroidleri dondurarak tedavi edecek olan kriokoter adlı cihazlar kullanılarak uygulanan bir yöntemdir. Bu uygulama kontrolsüz nekroz riski bulunması sebebiyle fazla tercih edilmemektedir.    

Elektrokoter tedavisi: Hemoroid oluşumlarını yakarak tedavi etmeyi amaçlayan bir yöntemdir. Bu yöntem kanamayı kontrol altına alabildiğinden avantajlıdır.

Cerrahi yöntemler: Bu yöntem kanaması ve ağrısı olan şişliklerde sarkma oluşan hastalara, 3. ve 4. evrede bulunan rahatsızlıklarda ve diğer hastalıkları olan kişilerde uygulanmaktadır. Medikal tedavilerle sonuç alınamayan hastalar, ameliyat için adaydır. Hastalara ameliyattan önce bağırsakların boşaltılması için ishal yapıcı ilaçlar verilmektedir. Bu bağırsakların ameliyattan önce boşaltılması için gereklidir. Ameliyattan önce en az 5-6 saat açlık gerekmektedir. Hastalar ameliyat öncesinde genellikle belden yapılan iğneyle belden aşağısı uyuşturulur. Uygulanan ameliyatta sarkmış olan hemoroid kesilerek, oluşan açıklıklar dikilir ve bölgede bütünlük sağlanır. Daha sonra gerektiği takdirde kanal içine vazelinli tampon koyularak, ameliyat tamamlanır. Ameliyat klasik şekilde ya da modern cihazlar yardımıyla yapılabilir. Uygulama ligasure adındaki cihazla oldukça kolay bir şekilde gerçekleştirilebilir. Cihaz bölgedeki kesme, yakma, birleştirme işlemlerini aynı anda yapabilir. İşlem dikiş gerektirmeden, hızla ve kansız bir şekilde tamamlanır. Bu aynı zamanda ameliyat sonrasındaki ağrıların ve kanamanın önüne geçer. Ameliyatta alınacak doku miktarına doktor karar vermektedir. Bu oldukça önemli bir husustur. Dokunun az alınması durumunda rahatsızlık yeniden tekrarlayabilir, çok alınması halinde ise makat kanal örtüsü düzleşebilir ve ilerde makat darlığı yaşanabilir. Doktorun aynı zamanda yaranın iyileşirken büzüşeceğini ve nasırlaşma olabileceğini düşünerek, alınacak doku miktarına doğru karar veresi gerekir. Gerekli olan kısımlar bırakılmalı ve şişliklerin çoğu alınmalıdır.

De Longo (Stapler zımbalama) yöntemi: Bu cerrahi yöntem 3. ve 4. derecede olan hemoroidlerde uygulanmaktadır. Stapler tabancası yardımıyla anüsten girilip, bağırsak duvarı kesilerek zımbalanır. Uygulama sonunda oluşmuş olan iç ve dış hemoroidler beslenemediğinden küçülür. Yapılan ameliyatların hastanın durumuna göre belirlenmesi gerekir. Hastanın ameliyat sırasında ve sonrasındaki dönemi rahat ağrısız ve kanama olmadan atlatması amaçlanmalıdır. İyileşme döneminde hastalara antibiyotik ve ağrı kesici ilaçlar ile oturma banyoları verilmektedir. Yapılan ameliyatlarda lokal anestezi yeterli olmaktadır. Hastanın özel bir durumu bulunduğunda, genel anestezi uygulanmaktadır.