“Rusya büyük ülke, kriz beklemiyoruz”

Fiba Holding'in Rusya'da en büyük yatırımı Credit Europe Bank'ın (CEB) Genel Müdürü Haluk Aydınoğlu, öz kaynakları ve tüketim açısından Rusya’nın çok büyük bir ülke olduğunu, Ukrayna sorunu ve diğer etkenlerle önemli bir kriz beklemediklerini söyledi.

Cihan Haber Ajansı’na (Cihan) Rusya ekonomisi ile ilgili değerlendirmede bulunan Aydınoğlu, “Ekonomide oluşan durağanlaşma Ukrayna krizi ile bağlantılı değil. Biz bunu aylar önce görmüştük. Ancak insanlar gelişmelerden etkileniyor. Mevcut durum uzun vade devam etmez. Siyasilerin kendi aralarında çözüm bulmuş hissi var. 2014’de tedbirli olmakta fayda var. Uzun vadeli yatırımlar açısından beklenebilir. Ancak şunu unutmamak lazım. Rusya 140 milyonun üzerinde nüfusu ile çok büyük bir ülke. Çok güçlü bir orta sınıf var ve insanlar tüketimi seviyor. Rusya bu açıdan bir çok ülkeye göre daha avantajlı. Burada işlerin iyi gitmesi beklenir. Cazip bir yer…” dedi.

RUSYA’DA KONUT SEKTÖRÜNDE FIRSATLAR VAR

Rusya’da uzun vadede boş alanların olduğunu kaydeden Aydınoğlu, “Konutta korkunç büyük fırsat var Rusya’da. Ev teslim ediliyor, ancak duvarlarda sıva bile yok. Türkiye’de bir çok proje yok satıyor. Çünkü evlerin içi çok güzel, burada alışılmadık tarzda hazırlanmış. Öte yandan hala lojistik merkezler konusunda da burada fırsat var. Yarı sanayi mamul üretiminde fırsat var. Araba yedek parça boş alan. Alabuga’da serbest ticaret bölgesinde fırsat var. Bazı ev tekstil ürünlerinde ve tüketim mallarında fırsat var. Türk işadamları bunları görüyor ve bu alanlara giriyor. Zamanlama, risklerin iyi belirlenmesi, doğru ortak, hukuki alt yapının iyi olması ve profesyonel desteklerle maceraya girmeden Rusya’da iş yapmak gerekir.” tavsiyesinde bulundu.

RİSKLER KONUSUNDA TEDBİRLİ DAVRANIYORUZ

2014’de kredi talebinde azalma olmadığını, ancak bireysel kredilerde riskler konusunda daha tedbirli davrandıklarını ifade eden Credit Europe Bank Genel Müdürü, diğer bankalarda kısmen riskin arttığını, bunun için önlem aldıklarını ifade etti. CEB olarak 2012’den bu yana riskler konusunda tedbirli davrandıklarını kaydeden Aydınoğlu, “Bizim riskimiz yüzde 4 civarında iken, rakiplerimiz yüzde 15-17 civarında. Biz Türkiye’den geldik, biz Türkiye’de kaç tane kriz gördük. Bu konuda tecrübemiz fazla. Kimse krizde para dağıttığı için madalya vermez. Krizden sağlam çıkarsan, pazardan pay alman ve iş yapman kolaylaşır. Türkiye’nin şu anda bütün güçlü bankaları esasında daha önce krizde en konservativ davranan bankalardır.” dedi.

EKONOMİLERİN BÜYÜMESİ İÇİN İNOVASYONA İHTİYAÇ VAR

Rusya ekonomisinin yavaşlamasının Avrupa’yı etkileyeceği uyarısında bulunan Aydınoğlu, “Çin’de de büyüme yavaşladı, o da Avrupa’yı etkiler. Onlarca yıl sonra Japonya tekrar büyümeye başladı. Amerika’da biraz yavaşlamanın görüleceğini düşünüyorum. Ve bunun dünya ekonomisine çok kötü etkileyeceğini düşünüyorum. Daha karamsar yorumlar var, ancak ben büyük sorunların yaşanacağını düşünmüyorum. Fakat günün sonunda ortada çok fazla ‘likidite’ var. Bu para mutlaka bir yere gitmek istiyor. Fakat büyüme sağlanmaz. Dünya yeni üretim, inavasyon faslına girmesi lazım, yoksa ekonomik olarak belirli bir tıkanıklık var. 90’larda, 2000’lerde cep telefonları, internet ve diğer teknolojik yenilikler dünya ekonomisine hız kazandırdı. Fakat bu da doyuma ulaştı. Dünya ekonomisi ne yazık ki tüketime dayalı bir ekonomi. Tüketim olmadığı sürece ekonomi büyümüyor. Tüketimin de sonuçta sınırları belli. Alabileceğiniz kıyafetin, eşyanın bir sınırı var. Ya nüfus büyüyecek, ki o da dünyanın bir çok yerinde büyümüyor. Demek ki bir inovasyona ihtiyacımız var. 15 yıl önce Brezilya, Rusya, Çin vardı, onlar da belirli seviyeye geldi. Bundan sonra ekonomik gelişme için sırf piyasaya para basmakla gelişme mümkün olmayacak dünyada. Amerika bunu yavaş yavaş geri çekmeye başlayacak, o zaman dünyayı bu durum etkileyecek gibi görünüyor.” şeklinde konuştu.

DOLAR 34-38 RUBLE ARALIĞINDA OLUR

Rusya’nın doların artmasına olumlu baktığını vurgulayan Aydınoğlu, “Rusya’nın petrol ve doğalgaz geliri dolardan. Lokal bütçeyi dengelemek için dolların artması Rusya’nın bütçesine olumlu yansıyor. İkincisi bu ülkede yüzde 6’lık yıllık enflasyon var, yıllardan beri. Ülkede belli bir enflasyon var, elinizdeki malların fiyatı dünya normlarına göre sürekli pahalanıyor. Çünkü paranız dolara karşı sürekli sabit, ama her şeyin fiyatı artıyor. Ekonomik olarak bunu böyle devam ettirmek doğru değil. Bir noktada bunu dengelemek lazım. Bu artık 2+2=4 derecede bir gerçek. Bazı ülkeler bunu yavaş yapıyor, bazıları daha hızlı yapıyor. Fakat eninde sonunda bu olmalı. Sonuçta Rusya’daki bir adama aynı işi yapmasına rağmen Amerika’daki bir adama nazaran iki kat daha fazla maaş vermeye başladığınız zaman ürünleriniz dış piyasaya satmaktan vazgeçmiş oluyorsunuz. Ticari denge bozuluyor, bütçe açıkları çıkıyor ve ekonominiz kötü görünmeye başlıyor ve ekonomi geri çekmeye başlıyor. Dolar şu anki seviyede kalır. Dolar 38 rubleyi geçmez ve 34’ün de aşağısına inmez. Ancak bu konuda müneccimlik yapmamak lazım.” öngörüsünde bulundu.

RUSLAR SON RUBLELERİNİ HARCAMAYI SEVER

Turizm sektöründe bir miktar gerileme yaşansa da Rusların son rublelerini harcamayı sevdiğini ifade eden Aydınoğlu, “Devalüasyon esnasında şöyle bir tablo izledik: aman tatil turu alalım da paramız yanmasın. Ayrıca bir doların artması ile tatile ilginin azalması gibi bir izlenim edinmedik. Ruble dolar karşısında değer kaybetmiş olabilir, ancak lira karşılığında baktığınızda pek fark oluşmadı. Bizim gördüğümüz çok etkileşim olmadı. Karamsar algı oluşturacak durumun olmadığını düşünüyorum. Banka olarak Rus turistlere tatil kredisi veriyoruz. Oradaki harcamaları için kredi veriyoruz. Türkiye turizmine uzaktan da olsa katkıda bulunmaya çalışıyoruz. Ve bu işi iyi yaptığımızı düşünüyorum. Geçen yıla göre tatil kredisine karşı bu yıl talebin daha da arttığını görüyoruz. Bu yüzden tabii ki biz herkesten, tur operatörleri dahil, daha önce görüyoruz. Çünkü müşteri ilk bize geliyor.” dedi. CİHAN