'İstilacı türler, göllerdeki endemik balık türlerini yok ediyor'
Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. F. Güler Ekmekçi, geçen 40 yılda göllerdeki endemik 2 balık türünün yok olduğunu söyledi.
Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. F.
Güler Ekmekçi, geçen 40 yılda göllerdeki endemik 2 balık türünün
yok olduğunu söyledi. Ekmekçi, "Gölcük ve İznik göllerinde yaşayan
iki endemik türden de haber alınamıyor. Bunun en büyük sebebi,
yanlış avlanma falan da değil. İstilacı türler." dedi.
Antalya’da düzenlenen Birleşmiş Milletler Biyolojik Çeşitlilik ve
Ekosistem Hizmetleri Konulu Hükümetlerarası Platformu (IPBES),
İkinci Genel Kurulu’nda Cihan Haber Ajansı’na açıklama yapan Prof.
Dr. Ekmekçi, Türkiye tatlı sularında yaşayan türlerin İsrail
sazanının tehdidi altında olduğunu söyledi. İsrail sazanının hızlı
çoğalması ve et veriminden dolayı balıkçılar tarafından tercih
edildiğinin altını çizen Ekmekçi, “İsrail sazanı tüm sularımızı
istila etiğinde belki o da çökecek ama bu arada birçok türün sonunu
getirecek. En büyük endişemiz bu” dedi.
5 YOK OLUŞTAN BİRİ İSTİLA
Endemik türleri, doğal miras olarak nitelendiren Prof. Dr. F. Güler
Ekmekçi, son yıllarda bu türleri kaybetme eğiliminde olduğumuzu
vurguladı. Bu yok oluşun doğal süreçten ziyade insani
aktivitelerden kaynaklandığının altını çizen Ekmekçi, dünya
genelinde yaşanan her 5 yok oluştan birinin yabancı türlerin
istilasından kaynaklandığını belirtti. Ekmekçi sözlerini şöyle
sürdürdü: “Son 30 – 40 yıl içerisinde Eğirdir Gölü’nde yaşayan yağ
balığını ve Beyşehir Gölü’nde bulunan gümüş balığını kaybettik. Bu
balıklar dünyada sadece bu göllerde vardı. Şimdi de Gölcük
Gölü’ndeki dişli sazancık ve İznik Gölü'ne denizlerde yaşayan gümüş
balığı yemlik olarak sokulduktan sonra; yerel tatlı su gümüş balığı
giderek aldı. Günümüzde artık bu balıktan haber alınamıyor. Bunun
sebebi, yanlış avlanma değil istilacı türler. Bu iki gölü, yanlış
balıklarla balıklandırdığımız için bu iki türü kaybettik. Bugün
kirlilik, kuraklık, barajlar büyük tehdit olarak görülüyor ama ne
Eğridir Gölü’nde ne de Beyşehir Gölü’nde bu faktörler söz konusu
değil.”
HEM DEVLET HEM BALIKÇILARIN ROLU VAR
Türkiye tatlı sularında 360 tür balık yaşadığını belirten Ekmekçi,
bu rakamın Avrupa kotasında 530 civarında olduğunu söyledi.
Anadolu’daki coğrafi çeşitliliğin endemik çeşitliliği de
beraberinde getirdiğini vurgulayan Prof. Dr. Ekmekçi, Türkiye tatlı
sularında 135, Yunanistan’da ise 22 endemik türün yaşadığına dikkat
çekti. Türkiye tatlı sularındaki 119 balık türünün neslinin tehlike
altında olduğunu dile getiren Ekmekçi, “Bu balıkları kendi elimizle
taşıyarak endemik türlere zarar verdik. Burada hem devlet hem de
balıkçıların rolü büyük. Devlet olması gereken denetimi yapamadı.
Balıkçılarda daha fazla ürün almak için tatlı sulara İsrail sazanı
bıraktı. Fark edildiğinde de çok geç kaldığımız ortaya çıktı. Dünya
bu istilacı türleri tatlı sularından çıkartmak için büyük paralar
harcamasına karşın çok da başarılı olamıyor. Avrupa, istilacı
türlerle mücadele için yılda 12,5 milyon Euro harcıyor. Ülkemizde
ise istilacı türlerin isimleri daha yeni telaffuz ediliyor. Ne bir
mücadele söz konusu ne de verdiği zararın boyutunu biliyoruz. Bir
türü alıp başka bir tatlı su havzasında yetiştirmek, hiç akıllıca
bir yöntem değil” dedi.
TURİZM KURTULUŞ
Et veriminde dolayı tercih edilen İsrail sazanının Irak’a yılda
yaklaşık 1000 ton ihraç edildiğinin altını çizen Ekmekçi, “ 2
endemik türün kaybolması tıpkı dedemizin köstekli saatini
kaybetmeye benzer, artık o saati bulma imkanımız yok. Endemik türün
eko sistemde belli bir rolü var. Bu da kısa sürede anlaşılmaz. Uzun
vadede ise endemik türün yokluğunu oradaki çöküntüyle anlarsınız.
Bugün insanlar, bir balık türünü görmek için Ürdün’ün çöllerine
gidiyor ve dünyanın parasını harcıyor, sırf o balığı görmek için. O
cinsten bizde 8-9 tane endemik tür var. Bir tanesi Acı Göl’de. O da
istilacı tehlikesi altında ,her an kaybedebiliriz. Biz bunun
tanıtımını yapsak bu balığı yemeden de para kazanabiliriz.” diye
konuştu.
CİHAN
Yorumlar