Merkez Bankası: Tüketici fiyatlarında maliyet yönlü baskılar olabilir
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) 2014 yılı Ocak ayı için ‘Aylık Fiyat Gelişmeleri’ni değerlendiren bir açıklama yaptı.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) 2014 yılı Ocak ayı
için ‘Aylık Fiyat Gelişmeleri’ni değerlendiren bir açıklama yaptı.
Açıklamada, Türk lirasındaki değer kaybıyla 2013 yılının ikinci
yarısından itibaren imalat sanayi fiyatlarında gözlenen yüksek
oranlı artış eğiliminin, önümüzdeki dönemde tüketici fiyatlarında
maliyet yönlü baskılar oluşturabileceğine işaret edildi.
Ocak ayında tüketici fiyatlarının yüzde 1,72 oranında artarak
yıllık enflasyonun yüzde 7,48’e yükseldiğine işaret edilen
açıklamaya göre Ana Sanayi Grupları (MIGS) sınıflamasına göre
incelendiğinde Ocak ayında tüm ana gruplarda yüksek oranlı fiyat
artışları gözlendi. Bu dönemde sermaye ve ara malı gruplarında
yıllık enflasyon sırasıyla yüzde 14,94 ve 12,34 oldu. Sonuç olarak,
özellikle Türk lirasındaki değer kaybıyla 2013 yılının ikinci
yarısından itibaren imalat sanayi fiyatlarında gözlenen yüksek
oranlı artış eğilimi, önümüzdeki dönemde tüketici fiyatlarında
maliyet yönlü baskıların olabileceğine işaret etti.
Öte yandan Para Politikası Kurulu Toplantı özetinde belirtildiği
gibi, aylık enflasyondaki yüksek gerçekleşmede gıda fiyatları,
vergi ayarlamaları ve döviz kuru hareketler etkili oldu. Çekirdek
enflasyon göstergeleri temel mal kaynaklı olarak yükseldi. Hizmet
enflasyonu ise göreli olarak ılımlı seyrini korudu.
Bu dönemde, işlenmemiş gıda ürünleri ve alkollü içkiler, tütün
ürünleri ile altının dışarıda tutulduğu endeks (ÖKTG-H) ve enerji,
gıda ve alkollü içecekler, tütün ürünleri ve altının dışarıda
tutulduğu endekste (ÖKTG-I), yıllık artış oranı önceki aya kıyasla
sırasıyla 0,59 ve 0,51 puan artarak yüzde 7,70 ve yüzde 7,59 olarak
gerçekleşti.
Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları
incelendiğinde, gıda ve temel mal gruplarının katkısı sırasıyla
0,35 ve 0,2 puan arttı. Enerji ile hizmet gruplarının katkısında
belirgin bir değişiklik gözlenmedi. Alkollü içecekler ve tütün
grubunun katkısı azaldı.
Ocak'ta hizmet fiyatları yüzde 0,93 artarken, grup yıllık
enflasyonu yüzde 8 seviyesindeki seyrini korudu. Alt gruplar
bazında incelendiğinde, bu dönemde fiyatların lokanta-otel
hizmetleri ile özellikle sağlık hizmetleri kaynaklı olarak diğer
hizmetlerde belirgin oranda (sırasıyla yüzde 1,73 ve 1,64)
yükseldiği, haberleşme hizmetlerinde ise gerilediği gözlendi.
Mevsimsellikten arındırılmış veriler hizmet grubu enflasyonunun ana
eğiliminde sınırlı bir artışa işaret etti.
TEMEL MAL GRUBU 0,92 PUAN ARTTI
Temel mal grubu yıllık enflasyonu Ocak ayında 0,92 puanlık artışla
yüzde 7,12’ye yükseldi. Bu gelişmede, Türk Lirası'ndaki değer
kaybının yansımaları ve ÖTV artışı ile yükselen giyim dışı temel
mal fiyatları belirleyici oldu. Ocak'ta otomobil fiyatları yüzde
5,93, beyaz eşya fiyatları ise yüzde 2,66 oranında arttı. Öte
yandan, giyim fiyatları mevsimsel ortalamalarının üzerinde azalmış,
grup yıllık enflasyonu yüzde 4,06’ya geriledi. Mevsimsellikten
arındırılmış veriler bu dönemde temel mal grubu fiyatlarının
ivmelendiğine işaret etti.
ENERJİ FİYATLARI YÜZDE 0,75 ARTTI
Ocak ayında enerji fiyatları yüzde 0,75 oranında arttı. Bu artışta
büyük oranda, uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüşe karşın Türk
Lirası'nda gözlenen değer kaybı paralelinde yükselen yurt içi
akaryakıt fiyatları etkili oldu. Sonuç olarak, enerji grubu yıllık
enflasyonunda son dönemde gözlenen artış eğilimi korundu ve grup
yıllık enflasyonu Ocak ayında 0,26 puan artarak yüzde 5,41
seviyesine ulaştı.
Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon 1,22 puanlık
artışla yüzde 10,89’a yükseldi. İşlenmemiş gıda fiyatları bu
dönemde yüzde 9,35 arttı. Bu gelişmede Ocak ayında yüzde 11,80
artan taze meyve sebze fiyatları ve alt gruplar genelindeki
artışlarla yüzde 7,87 yükselen diğer işlenmemiş gıda fiyatları
etkili oldu. Sonuç olarak, işlenmemiş gıda grubu yıllık enflasyonu
bu dönemde yüzde 13,98’e yükseldi. Ocak ayında hem ekmek-tahıl hem
de ekmek-tahıl dışı işlenmiş gıda fiyatlarında görülen yüksek
oranlı artışlara bağlı olarak işlenmiş gıda fiyatları yüzde 1,42
oranında artmış ve grup yıllık enflasyonu yüzde 8,01’e
yükseldi.
ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ
2014 yılından itibaren üretici fiyatlarının ölçümünde değişikliğe
gidildi. ÜFE yerine Yurt İçi ÜFE (Yİ-ÜFE) yayınlanmaya başlandı.
Önceki endekse kıyasla en temel farklılık tarım fiyatlarının bu
endekste yer almaması ve kullanılan sınıflamanın güncellenmesi
oldu. Buna göre, Yİ-ÜFE Ocak ayında yüzde 3,32 oranında arttı ve
grup yıllık enflasyonu 3,75 puan yükselerek yüzde 10,72 oldu. Bu
dönemde Türk Lirası'nda gözlenen değer kaybının etkisiyle, imalat
grubunda alt kalemler geneline yayılan fiyat artışları kaydedildi.
İmalat sanayinde özellikle petrol ürünleri, ana metaller ve
kimyasal ürünler fiyatlarında yüksek oranlı artışlar gözlendi.
CİHAN
Yorumlar