İsviçre'de referandum sonuçları resmen açıklandı
İsviçreliler, Avrupa Birliğine (AB) kota uygulama teklifini kabul etti. Kıl payı farkla kabul edilen yasa tasarı teklifi bütün Avrupa’da tartışmalara sebep oldu.
İsviçreliler, Avrupa Birliğine (AB) kota uygulama teklifini
kabul etti. Kıl payı farkla kabul edilen yasa tasarı teklifi bütün
Avrupa’da tartışmalara sebep oldu. İsviçre Halk Partisinin (SVP)
hazırladığı ‘kitlesel göçü engelleme’ teklifi yüzde 50,3 oy
oranıyla onaylandı. Çıkan karara göre İsviçre, AB ile tekrar
anlaşma masasına oturacak. Yeni taslak üç yıl içerisinde yürürlüğe
girecek. Tarihi referanduma katılım oranın yüzde 56 oranında olduğu
bildirildi.
9 Şubat tarihinde federal düzeyde yapılan üç referandumun sonuçları
açıklandı. Göçmen tasarısıyla birlikte demir yolları (FABİ) ve
kürtaj ameliyatını kapsayan konular seçmenin takdirine sunulmuştu.
Seçmenin yüzde 62’si demiryollarına ayrılacak yeni bütçeyi
onayladı. Federal düzeydeki üçüncü teklif kürtaj ameliyatı
masrafların zorunlu sağlık sigortası kapsamından çıkarılmasını
öngörüyordu. Dindar Hristiyanların sunduğu taslak teklifi yüzde
69,8 oy oranıyla geri çevrildi.
AB’Yİ ŞAŞIRTAN KARAR
İsviçreli seçmenin aldığı karar, ülkenin göçmen politikasını eski
sisteme taşıdı. İsviçre, 1999 yılında AB ile yapılan ikili
anlaşmalar kapsamında serbest dolaşım alanına dahil oldu. Anlaşma
sayesinde İsviçre’de iş bulan bütün AB vatandaşları oturum hakkını
elde ediyor. İkili anlaşmalar sadece serbest dolaşım imkanıyla
sınırlı değil. Ulaşımdan ticarete ve bilimden ziraata kadar bir çok
konuyu kapsayan ikili anlaşmalar yapıldı. AB’li yetkililer, serbest
dolaşım anlaşmasının en önemli özelliği herhangi bir kotaya bağlı
olmaması olduğunu vurguladı.
KABUL EDİLEN TASLAĞIN İÇERİĞİ
Pazar günü kabul edilen taslağın ilk maddesine göre İsviçre
hükümeti, alınan göçü doğrudan kontrol edecek. Finans piyasasının
toplam işçi ihtiyacına binaen yıllık kota belirlenecek. Belirlenen
kota bütün göçmenleri kapsayacak. İsviçre’ye çalışmaya gelen AB
vatandaşların yanında aile birleşimi yoluyla ve mülteci statüsünde
ülkeye giriş yapan göçmenler kotaya dahil edilecek. İşverenler işçi
istihdam ederken İsviçrelilere öncülük tanıyacak. Kota uygulamasını
yasaklayan hiçbir uluslararası anlaşma imzalanmayacak veya yürüyen
anlaşmalar revize edilecek. Federal Konsey, ikili anlaşmaları
revize etmek için AB ile tekrar pazarlık masasına oturacak.
Kotanın kaç kişiyle sınırlandırılacağı ve hangi prosedürlerin
uygulanacağı henüz belli değil. Hükümet, kıl payı oyla kabul edilen
taslağı üç yıl içerisinde hayata geçirmek zorunda. Taslak kota
uygulamasını hangi somut adımlarla uygulanacağını içermiyor. Pazar
günü oylama sonuçlarını değerlendiren Konfederasyon Başkanı Didier
Burkhalter, “Federal Konsey bu teklife karşıydı. Fakat seçmen
kararını verdi ve Federal Konseye de bu kararı uygulamak düşüyor.
Doğrudan demokrasi anlayışı bunu gerektiriyor.” diye konuştu.
Burkhalter, “Hem halkın onayladığı taslağa uygun hem de AB’nin
kabul edeceği bir formül bulmak zorundayız. Yapacağımız
değişikliğin sonucunda AB ile olan ikili ilişkilerimizin nasıl
etkileneceğini henüz bilemiyorum.” diyerek tedirginliğini ifade
etti.
SVP Grup Başkan Vekili Adrian Amstutz yerel televizyon kanalına
konuştu. Adrian Amstutz, “Federal Konsey itaatkar köpek gibi değil,
kendinden emin İsviçre devleti olarak Brüksel’e gitmeli ve
İsviçre’de olup bitenleri AB’ye anlatmalı.” diyerek beklentisini
dile getirdi.
AB’DEN SERT TEPKİ
AB Parlamento Başkanı Martin Schulz referandum sonuçlarını
değerlendirdi. Yerel basına konuşan Schulz, “Hem AB’nin bütün
avantajlarından istifade edip hem de istediğin zaman kendini oyun
dışına çıkarman mümkün değil. İsviçre’nin bizimle bulunacağı resmi
temaslarda bunları görüşeceğiz.” diye konuşarak göz dağı verdi.
Avusturya Dışişleri Bakanı Sebastian Kurz, “İsviçre ile Avrupa
Birliği arasındaki ilişki, tek bir hak ve sorumluluğu iptal edip de
gerisini sürdürmeyi kaldırmaz. Bu problemi çözmek çok zor olacak.”
açıklamasında bulundu.
SVP’NİN İKİNCİ DÖNÜM NOKTASI
Muhafazakar çizgide siyaset yapan SVP, kampanyaya start verdiğinde
kimse başarı sağlayacağına inanmadı. Teklifin reddedilmesini
isteyen kurumların sayısı çok fazlaydı. Federal Konsey, Parlamento,
bütün büyük siyasi partiler, ekonomi dünyası, işveren birlikleri,
sendikalar ve birçok basın yayın kuruluşu SVP’nin teklifine karşı
kampanya yürüttü.
İsviçreli seçmen 21 yıl önce de küçük bir farkla Federal Konsey’in
aldığı Avrupa Ekonomi Alanı’na (AEA) katılma kararını reddetmişti.
Muhafazakar sağın o yıllardaki genç ve hırslı siyasetçisi Christoph
Blocher, politik kariyerinin en büyük zaferini elde ederek SVP’nin
en büyük parti olma yolunda hayati adımı attı. Blocher’in yürüttüğü
kampanya sonucunda oylanan referandumda seçmenin yüzde 50,3’ü
‘hayır’ diyerek AEA’ya dahil olmayı reddetti. İsviçre demokrasi
tarihinde az görülen yüzde 78,7 katılım oranıyla, yakın tarihin en
önemli halk oylaması oldu. SVP, 1992 yılın Aralık ayında yapılan
oylamada da bütün siyasi partileri ve Federal Konseyi karşısına
almıştı.
DEMİRYOLLARINA YENİ BÜTÇE AYRILACAK
Seçmen, FABİ isimli taslağı yüzde 62 oy oranıyla kabul etti. FABİ
bütçesi, tren yolların bakım ve inşaatında kullanılacak. Bu fon
sayesinde 2025 yılına kadar tren yollarına 6,4 milyar frank yatırım
yapılması hedefleniyor. Büyük şehirler arası yeni tren rayları
döşenecek. FABİ’nin kapsadığı projeler hayata geçince Zürih-Aarau,
Zürih-Chur, Zürih-Lugano, Bern-Luzern ve Biel-Neuenburg
güzergahlarında her yarım saatte bir tren kalkacak.
Taslağa göre yeni oluşacak fonun üç para kaynağı olacak. Kantonlar
bütçe ayıracak ve katma değer vergisine binde bir oranında zam
yapılacak. Arabayla işe giden bireyler, yol ücretlerini federal
gelir vergisinden düşebiliyor. Yeni düzenlemede vergi indirimine
üst limit getirilerek en fazla 3000 franga sınırlandırılacak.
Buradan gelecek olan ek para, FABİ bütçesinin üçüncü kaynağını
oluşturacak.
KÜRTAJ TEKLİFİ BEKLENİLDİĞİ GİBİ GERİ ÇEVRİLDİ
Kürtaj ameliyat masrafın zorunlu sağlık sigortası kapsamından
çıkarılma teklifi yüzde 69,8 yüksekliğinde büyük oy farkıyla geri
çevrildi. Kampanya sırasında bütçe sorunu yaşayan kampanya
komitesinin başarılı olması beklenmiyordu. Taslak kabul edilseydi,
kürtaj ameliyatına giren kadınlar ameliyat masrafını kendileri
karşılayacaktı. CİHAN
Yorumlar