el-Cezira eyaletinde sokağa çıkma yasağı

Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında dün ülkenin orta kesimindeki el-Cezira eyaletinde başlayan şiddetli çatışmaların ardından sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

El-Cezira Valiliği, 18.00-06.00 saatlerinde ikinci bir emre kadar sokağa çıkılmasını ve iş yerlerinin açılmasını yasakladı.

Görgü tanıklarına göre, HDK'nin dün sabah eyaletin merkezi Vad Medeni kenti kırsalındaki kasaba ve köylere sızmasının ardından başlayan çatışmalar sürüyor.

Halkın daha güvenli bölgelere ve özellikle güneydeki Sinnar eyaletine doğru kaçışları devam ediyor.

Ordu Sözcüsü Tuğgeneral Nebil Abdullah, Vad Medeni kentinde HDK'ye yardım ve yataklık eden 50 kişinin gözaltına alındığını ifade etti.

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), ordu ile eyaletteki HDK güçleri arasındaki çatışmalar nedeniyle el-Cezira eyaletindeki tüm insani saha misyonlarının askıya alındığını duyurdu.

Medeni Direniş Komiteleri, savaş uçaklarının Vad Medeni'nin doğusundaki bölgeleri sabah saatlerinden itibaren yoğun şekilde bombaladığını bildirdi.

Komite, HDK'nin de uçaksavarlarla karşılık verdiğini, HDK güçlerinin "işgal ettiği" Ebu Haraz ve İnkaz gibi bölgelerden zaman zaman silah sesleri yükseldiğini bildirdi.

- NE OLMUŞTU?

Eyalet sakinleri, dün güne eyaletin başkenti Vad Medeni'nin merkezine birkaç kilometre uzaklıkta gerçekleştirilen yoğun hava bombardımanı sesleriyle uyanmıştı.

Kentin çevresindeki kasaba ve köylere yönelik beklenmedik HDK saldırıları sonrasında paniğe kapılan halk güvenli bölgelerle çevredeki kentlere doğru kaçmaya başlamıştı.

Eyaletin merkez kenti Vad Medeni'nin yaklaşık 15 kilometre kuzeydoğusunda yer alan Um Alile ve Ebu Haraz köylerine sızan HDK güçleri, şehrin girişindeki ordu mevzilerini hedef almış askerler ise havadan ve karadan karşılık vermişti.

Ordu, HDK mensuplarının şehre sızma girişiminin engellendiğini ve yüzlerce HDK'linin etkisiz hale getirildiğini bildirmişti.

Ordu, ülkenin doğu ve batısını birbirine bağlayan stratejik Hantub köprüsünü geçişlere kapatmıştı.

- STRATEJİK VAD MEDENİ DÜŞERSE NE OLUR?

HDK, iç savaşın başından bu yana ilk kez Vad Medeni kentine sızma girişiminde bulundu.

Başkent Hartum'a yaklaşık 2 saatlik mesafede yer alan Vad Medeni şehri, Sudan ordusu ile HDK güçleri arasında dokuzuncu ayına giren çatışmalarda yerlerinden edilen yüz binlerce insana ev sahipliği yapıyor.

Şehrin girişindeki Mavi Nil nehri üzerine kurulu ve halihazırda ordunun elinde bulunan Hantub köprüsünün kontrolünün HDK'nin eline geçmesi, ülkenin doğu eyaletleri, özellikle de uluslararası misyonlar ve hükûmetin bulunduğu ve geçici başkent konumundaki Port Sudan şehri etrafındaki baskının artırılması anlamına geliyor.

Vad Medeni, gerek başkente yakınlığı, gerekse insan kaynağı, tarımsal, hayvansal ve doğal kaynaklarının zenginliğiyle ülke ekonomisinin bel kemiği olarak değerlendiriliyor.

HDK, Vad Medeni'nin kontrolünü ele geçirirse Sudan'ın kalbinin kontrolünü fiilen ele geçirmiş sayılacak. Hantub Köprüsü, ülkenin orta kesimini güneyi, batısı, kuzeyi ve doğusuna bağlayan tek köprü. Buranın kontrolü, ülkenin doğusunu ve alternatif başkent olan Port Sudan'ın da kontrolüne kapı aralayacak.

- SUDAN İÇ SAVAŞI

Sudan ordusu, paralel bir ordu gibi davranması nedeniyle tehdit olarak gördüğü HDK'nin askeri ve güvenlik reformu kapsamında 2 yıl içinde tamamen orduya entegresini istemişti.

HDK'nin, sivil hükumetin ardından yaklaşık 10 yıla yayılan bir süreçte bunu kabul edebileceğini açıklamasıyla başlayan söz savaşı ve gerginlik, 15 Nisan sabahı taraflar arasında başkent Hartum ve çeşitli şehirlerde silahlı çatışmaya dönüşmüştü.

HDK, 15 Nisan'da patlak veren iç savaş öncesinde sisteme entegrasyonu henüz tamamlanmamış askeri bir güçtü. Sudan hükûmeti, uluslararası topluma HDK'yi "terörist grup" olarak kabul etmesi çağrısında bulunmuştu.

Sudan'da taraflar, başkent Hartum'un yanı sıra ülkenin batı ve güneybatısındaki 9 eyalette ağır silahlarla çatışmayı sürdürüyor.

Birleşmiş Milletlere göre, çatışmalar sonucu 12 binden fazla kişinin öldüğü, 33 binden fazla kişinin yaralandığı Sudan'da, nüfusun yaklaşık yarısına denk gelen 25 milyon kişi insani yardıma muhtaç hale geldi.

Sudan'da yaklaşık 7 milyon kişi ülke içinde yerinden edildi veya komşu ülkelerde güvenlik arayışıyla evlerinden kaçtı.