Cenaze namazı abdestsiz kılınır mı? Cenaze namazı abdest olmadan kılınabilir mi?

Cenaze namazı abdestsiz kılınır mı ya da cenaze namazı abdest almadan kılınabilir mi kılınamaz mı soruları cevabı en çok merak edilen sorular arasında yer alıyor. Bu konudaki tartışmalar haklı olarak bazı alimlerin farklı görüş belirtmesinden kaynaklanıyor. Ancak İslam dininde hemen hemen bütün alimlerin üzerinde aynı görüşte olduğu konulardan biri de cenaze namazı abdestidir. Dolayısıyla bu konuda aslında tartışılacak bir durum da olmaması gerekiyor. Peki, cenaze namazı abdestsiz kılınır mı? İşte cevabı:

CENAZE NAMAZI ABDESTSİZ KILINIR MI?

Bazı kaynaklarda cenaze namazının abdestsiz kılınabileceği belirtilse de elle tutulur bir dayanağı yoktur. Ancak bu konuda kesin bir görüş veya yorum bulunmamaktadır. Cenaze namazının diğer namazlardan önemli bir farkı bulunuyor. Bunların en başında secde ve rüku gibi ritüellerinin olmamasıdır. 

Cenaze namazının abdestsiz kılınıp kılınmayacağı konusunda İslami kaynaklarda farklı görüşler bulunmaktadır. Genel olarak, cenaze namazının diğer namazlar gibi abdestle kılınması gerektiği ifade edilir. Bu bağlamda, eğer abdestsiz bir durumda cenaze namazı kaçırılma ihtimali varsa, Hanefi mezhebine göre teyemmüm yaparak cenaze namazını kılmak mümkündür.

Ancak, diğer üç Sünnî mezhep, cenaze namazının teyemmümle kılınmasını kabul etmez. Cenaze namazının temelde bir dua niteliğinde olduğu ve abdestsiz kılınabileceği yönünde görüşler de bulunsa da, Sünnîler açısından bu görüş genellikle kabul edilebilir değildir. Cenaze namazının sahih olması için abdestli olunması gerektiği, Sünnî fukaha çoğunluğunun görüşüdür​

Cenaze namazı da dahil olmak üzere farz, vacip, sünnet ve müstehab bütün namazlar, ancak abdestli bir vaziyette kılınabilir. Su bulunmadığı, ya da bulunup da kullanmaya engel bazı hususlar mevcut olduğu zaman, onun yerine teyemmüm edilir ki, bu da abdest anlamında manevi bir temizlik ve silah sayılır.

"Cenaze namazı bir namaz olmaktan ziyade bir duadır, bu nedenle abdestsiz de kılınabilir." diyenler varsa, namazın baştan sonuna kadar bir dua ve zikir olduğunu anlamayanlardır.

Beş vakitte kılınan namazın rukü ve secde yapılarak kılınmasını emreden din, cenaze namazının rükusuz ve secdesiz kılınmasını emretymiştir. Ama ikisini de namaz ismiyle anmış ve ikisi için de abdest bakımından aynı ameliyeyi istemiştir.

NAMAZ ABDESTSİZ OLMAZ

Namazın genel sıhhat şartları, cenaze namazı için de aynen geçerlidir. Dolayısıyla, cenaze namazının sahih olması için, Sünnî fukaha çoğunluğu, abdestli olmayı zorunlu görür. Yalnızca Şa'bî adlı Sünnî fakih, cenaze namazında taharet (abdest) şartını aramaz. Bu yaklaşıma göre, rükû ve secde bulunmadığından, cenaze namazına cenaze namazı değil, dua denilmesi uygun düşer. (bk. İbn Rüşd, Bidâyetü'l-Müctehid, 1/194, Türkçesi: Bidâyetü'l-Müctehid, 1/462-3, Beyan Yayınları) Aynı şekilde Caferî Mezhebi de ölüye namazda, hadesten ve necasetten taharet şartları ile diğer namaz şartlarını aramaz; ancak ihtiyat, namazdaki bütün durumların, cenaze namazında da gözetilmesidir.

 

NAMAZI KAÇIRMA ENDİŞESİ VARSA TEYEMMÜM YAPILABİLİR

Abdestsiz bulunulur da cenaze namazının kaçırılma endişesi varsa, Hanefi mezhebine göre, teyemmüm ederek cenaze namazı kılınabilir; diğer üç Sünnî mezhebe göre ise, cenaze namazı teyemmümle kılınmaz.

Bu bilgiler ışığında, "cenaze namazı abdestsiz de kılınabilir" görüşü, Sünnîler açısından makbul bir görüş değildir. Cenaze namazı, temelde ölüye bir dua niteliğinde olmakla birlikte, tıpkı diğer namazlar gibi aynı ciddiyetle ve aynı sıhhat şartları gözetilerek kılınmalıdır. Abdestsiz olunan durumlarda, ya hızlıca sembolik abdest ve gusül anlamında olan teyemmüm edilmeli, ya da cenaze namazı farz-ı kifaye olduğu için başka kılanlar bulunduğunda kenarda beklenmelidir.

FARZI KİFAYE NEDİR?

Farz Allah’ın kesin emirlerine verilen isimdir. Allah’ın kesin emirleri Farz-ı ayn ve farz-ı kifaye olmak üzere iki kısımda değerlendirilmektedir. Farz-ı ayn kişinin yükümlü olduğu Allah’ın emirleridir. Bu emirler şartlar yerine geldiği zaman bütün Müslümanlar tarafından uygulanması gerekir. Farz-ı Kifaye ise Müslümanlardan bir kısmının kifaye olan emirleri yerine getirmesiyle diğer Müslümanların sorumluluktan kurtulduğu emirlerdir. Cenaze namazını bir kaç Müslüman kıldırdığı zaman diğer bütün Müslümanlar sorumluluktan kurtulur.

CENAZE NAMAZI NASIL KILINIR?

Cenaze namazının kılınışı, şu adımlardan oluşur:

1. Niyet: Cenaze namazını kılmaya niyet edilir. Bu, "Allah için namaza, meyyit için dua, er kişi (veya hatun kişi) niyetine uygun imama" şeklinde yapılır.

2. İlk Tekbir: "Allahu Ekber" diyerek ilk tekbir alınır ve eller bağlanır. Bu sırada "Sübhaneke" duası okunur.

3. İkinci Tekbir: İkinci tekbir alındıktan sonra "Allâhumme salli" ve "Allâhumme Bârik" duaları okunur.

4. Üçüncü Tekbir: Üçüncü tekbir alınır. Bu aşamada cenaze duası okunabilir. Eğer bilinmiyorsa, Fatiha veya Kunut duaları okunabilir.

5. Dördüncü Tekbir: Dördüncü tekbir alınır.

6. Selam: Namaz, sağa ve sola "Es selâmu aleyküm ve rahmet'ullah" diyerek selam verilerek tamamlanır.