Koruyucu ailelik bir çocuğun hayatını değiştirebilir

ANKARA (AA) - MERVE YILDIZALP - Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca korunmaya muhtaç çocukların bakımının aile ortamında sağlanması amacıyla birçok çalışma yürütülüyor. Hoşgörülü, sabırlı, esneklik gösterebilen, güvenli ve şefkatli bir ortam sağlayabilen, sevgisi ile bir çocuğun hayatında fark yaratmak isteyen ve mevzuatta belirtilen şartları taşıyan, kurumla işbirliği içinde çocuk yararına hizmet vermeye kendini hazır hisseden herkes koruyucu aile olabiliyor.

Hizmet kapsamında koruyucu ailelere birçok imkan sağlanıyor. Yanlarına yerleştirilen çocukların bakım, eğitim ve yetiştirilmelerine ilişkin harcamalarına karşılık talepte bulunan ailelere, çocuk başına net ödeme yapılıyor.

Engelli çocuklar için aylık bakım ödemesi yüzde 50 artırılarak uygulanıyor. Çocukların okul masrafları için her yıl eylül ayında üç kat aylık bakım ödemesi yapılıyor. Ayrıca çocukların giyim masrafları için her yıl nisan ve ekim aylarında iki kat aylık bakım ödemesi gerçekleştiriliyor. Çocukların okul yemek ücretleri ve servis giderleri ile kurs bedelleri de devlet tarafından karşılanıyor.

Sözleşmesi devam eden koruyucu ailelerde, eşine veya bir yakınına bağlı bulunmaksızın emekliliğine esas sosyal güvencesi olmayan eşin, bir asgari ücret tutarı üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumu kapsamında isteğe bağlı sigortasını yaptırması ve ödeme belgesini ibrazı halinde, prim tutarı olan 568 lira 80 kuruş, aylık ödemelere ilave edilerek Bakanlıkça karşılanıyor. Bakanlık, her çocuğun şefkatli ve destekleyici bir aile ortamında yetiştirilebilmesi, koruyucu aile hizmetinin tanıtılması ve buna yönelik yeni başvuruların yapılması amacıyla çalışmalarını sürdürüyor. Bu kapsamda afiş ve broşür hazırlanarak Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüklerine dağıtılıyor.

Koruyucu ailelere ve koruyucu aile birimlerinde çalışan meslek elemanlarına uygulayıcı eğitimler veriliyor. Öte yandan, koruyucu aile sayısını artırmak için valiliklerle de çalışma başlatıldı.

- Hizmetlerin odağı, çocuğun aile yanında yetişmesi

Koruyucu aile hizmeti, gönüllü aile ve evlat edinme hizmetleri ile karıştırılabiliyor. Gönüllü ailelik, çocukların kuruluşlardaki yaşantılarına yardımcı olmaya yönelik gerçekleştiriliyor. Hafta sonu ve tatil günlerinde kurum tarafından uygun bulunan çocuklar evlerde misafir ediliyor. Evlat edinme ise biyolojik aileleri ile yaşama şansını kaybetmiş çocuklar için uzun süreli ve istikrarlı bakım sağlanıyor.

Koruyucu aile ve evlat edinme hizmetlerinin odağı, çocuğun aile yanında yetişmesi olduğundan, her ikisinde de ailelerin seçim kriterleri temelde aynı. Ancak her iki hizmetten yararlandırılacak çocukların hukuki durumları farklılık gösteriyor. Evlat edinme hizmetinde aile, evlat edinme yolu ile hukuksal bir süreci tamamlayarak velayet hakkını alırken, koruyucu aile sisteminde aile, çocuğun bakım, yetişme ve eğitim sorumluluğunu devlet ile paylaşıyor, çocuğun velayeti öz ailesinde kalıyor.

- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak gerekiyor

Hoşgörülü, sabırlı, esneklik gösterebilen, güvenli ve şefkatli bir ortam sağlayabilen, sevgisi ile bir çocuğun hayatında fark yaratmak isteyen ve mevzuatta belirtilen şartları taşıyan, kurumla işbirliği içinde çocuk yararına hizmet vermeye kendini hazır hisseden herkes koruyucu aile olabiliyor. Evli ya da bekar, çocuklu ya da çocuksuz herkes koruyucu aile olmak üzere ikamet ettiği ilde bulunan il müdürlüğüne başvurabiliyor ya da "http://www.aile.gov.tr" veya "http://www.koruyucuaile.gov.tr" web adreslerinde yer alan "Koruyucu Aile Olmak İstiyorum" butonundan ön başvuru yapabiliyor.

Koruyucu aile başvurusu için Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak, sürekli Türkiye’de ikamet etmek, 25-65 yaşları arasında olmak, en az ilkokul mezunu olmak, düzenli gelire sahip olmak şartlarını taşımak gerekiyor.

Koruyucu aile bakım modelleri arasında, akraba veya yakın çevre koruyucu aile modeli, geçici koruyucu aile modeli, süreli koruyucu aile modeli, uzmanlaşmış koruyucu aile modeli bulunuyor. Koruyucu aile yanına yerleştirme kararının çocuğun yüksek yararı ile uyumlu olması gerekiyor. Çocuğun gereksinimleri ile koruyucu aile adayının yetenek, deneyim ve uzmanlığının göz önünde bulundurularak yerleştirmenin yapılması, çocuğun yüksek yararının sağlanmasında en uygun yöntem olarak görülüyor. Böylece çocuğun aile ile uyuşmazlık yaşaması ve sürekli koruyucu aile değişikliği yapılması engellenmiş oluyor.

- Çocuğun hayatını değiştiren kararlar, sorumlu meslek elemanıyla alınıyor

Devletin de koruyucu ailelerden beklentileri bulunuyor. Beklentiler arasında şunlar yer alıyor:

"Çocuğun her açıdan sağlıklı gelişimi için ailenin gerekli koşulları sağlaması, çocuğun yeteneklerinin ve becerilerinin el verdiği ölçüde eğitim ve öğretimi ya da meslek sahibi edindirilmesi için gerekli çabanın gösterilmesi, koruyucu aile birimince görüştürülmesinde bir sakınca bulunmaması durumunda çocuğun anne-babası ve diğer yakınları ile kurumca uygun görülen şekil ve zamanda görüşmesi, çocuğun kan bağı bulunan ya da eski çevresinden kişilerle il müdürlüğünün bilgisi dışında iletişim kurulmamasının kabul edilmesi, çocuğun karşılanabilir nitelikteki ihtiyaç, istek ve beklentileri ile çocuğu ilgilendiren kararlarda düşüncesinin alınması, çocuğun devam edeceği okul, katılacağı kurs, sünnet gibi hayatını etkileyen, değiştiren konularda sorumlu meslek elemanı ile birlikte karar alınması."