ANALİZ - Rusya'nın "özel eğitimli" holiganları

İSTANBUL (AA) - Rusya, milli takımının Avrupa Futbol Şampiyonası'ndaki performansından çok, Rus taraftarlar ve onların arasındaki holigan grupların çıkardıkları olaylarla Avrupa gündemine oturmuş durumda.

Marsilya’da oynanan Rusya-İngiltere maçının ardından meydana gelen şiddet olaylarında birçok İngiliz taraftar yaralandı. Yaralılardan birinin hayati tehlikesi hâlâ devam ediyor. Yine Rusya’nın 1-2 yenildiği Slovakya maçının ardından meydana gelen olaylarda, Fransız polisinin kavga eden taraftarları ayırmakta zorlandığı görüldü. UEFA Rusya’yı diskalifiye etme tehdidiyle uyarırken, Fransız polisi de Rus taraftarları sıkı takibe aldı. Hatta Marsilya olaylarına karıştığı için kırktan fazla taraftarın gözaltına alındığı söylendi. Fakat hakim karşısına çıkan holiganların hiçbirinin Rus olmaması şaşkınlık yarattı. Fransız yetkililer Rus holiganların "çok hızlı hareket etmeleri" nedeniyle yakalanamadıklarını söylüyor.

Şiddet olaylarıyla ilgili olarak Rus taraftarları suçlayan Marsilya savcısı Brice Robin, onları "Rus vatandaşı yaklaşık 150 taraftar, bu davranışları alışkanlık edinmiş ve bunlar için antrenman yapmış, ciddi anlamda birer holigandı" diyerek tanımlıyor. Rus holiganlardan bazılarının Marignane havaalanından Fransa'ya alınmadığını söyleyen Robin, farklı yollardan Fransa’ya girmeyi başaran bu grubun "oldukça hızlı ve şiddet eylemleri gerçekleştirmeye hazır” olduğunu bildirdi. Şiddete dayanıklı ve olağanüstü idmanlı bu grupların Fransa'ya gelmeden önce tüm şehri kartografik anlamda çalıştıkları ve ciddi anlamda finanse edildikleri anlaşılıyor.

Rusya, 2016 Avrupa şampiyonasında iddialı takımlar arasında görülmese de Rusya'nın holiganları sayesinde tarihe geçeceği kesin. Meşhur İngiliz holiganlar ise bu sene Ruslara yenilmiş gibi görünüyor. Ruslar sayısal olarak azınlıkta olmalarına rağmen, İngilizlerle girdikleri her kavgada galip geliyor. Rusların bu üstünlüğü "hazırlıklı olmalarına" bağlanıyor.

- Sivil görünümlü milis birlikleri

Rusların 2014 yılında Kırım’ı işgal ederken övündüğü başarı, işgal sürecinde bir damla kan akmamış ve silah kullanılmamış olmasıydı. Bu "başarıyı" sağlayan da Kırım’da örgütlediği, gençlerden oluşan yerel milislerdi. Bu milis birliklerin arkasında ise silahlı birlikler vardı. Fakat 2014 yılında Kırım’daki Ukrayna askeri üslerine yapılan saldırılar, yeni nesil vekalet savaşlarının ana taktiğinin silahsız, sivil görünümlü milis birlikleri olduğunu göstermektedir.

"Kırım Yerel Savunma Birlikleri" olarak adlandırılan bu birlikler, Kırım’da yaşayan Rus Kazaklardan oluşuyordu. Aralarında Kırım yarımadasında Ukrayna döneminden beri var olan Rus mafyasının güvenlik kolunu teşkil eden genç sporcular, Rusya’dan yardıma gelen Rus Kazakları ve Putin’in “Cerrah” lakaplı dostu Aleksandr Zoldostanov’un yönettiği “Gece Kurtları” adlı motosiklet kulübü üyeleri de vardı.

Rusya aynı stratejiyi yine Ukrayna’nın Donbas bölgesinde kullandı. Donbas’ta kullanılan sivil toplum kuruluşu görünümlü milis birlikleri ise Kazaklardan ve Vatansever Tarihi Yaşatma Kulüpleri üyelerinden oluşuyordu. Zoldastanov’un motosiklet kulübü üyeleri Donbas’ta da görülmüştü. Fakat reklam amaçlı gezilerinden vakit bulup savaşa katılmadılar. Donbas’ta silah kullanan ilk Rus yanlısı ayrılıkçılardan Girkin’in, Ukrayna devriminden uzun zaman önce, Donbas’ta Vatansever Tarihi Yaşatma Derneği çatısı altında askeri eğitim verdiği medya tarafından ispat edilmişti. Ukrayna istihbaratı ve Ukrayna basını, Rusya’yı sivil örgütler çatısı altında yıllar boyunca ayrılıkçıları eğitmekle suçlamıştı.

- Özel eğitimli holiganlar

Fransa’da meydana gelen holigan savaşları izlendiğinde, Rusların az sayıda fakat iyi organize olmuş gruplarla hareket ettiği görülüyor. Avrupa basınında yer alan haberlerde de Rus holiganların seçilmiş sporculardan oluştuğu iddiası yer buldu. Bu iddiaya Rusya’nın muhalif lideri İlya Yaşin de destek veriyor.

Yaşin, Spektr.press adlı internet sitesinde yayımlanan yazısında, Rus holiganların özel olarak eğitilip Avrupa’ya gönderildiğini iddia ediyor. Yaşin’e göre Avrupa sokaklarını karıştıran holiganlar, daha önce Rusya’da muhaliflere karşı kullanılmak için eğitilen, devlet tarafından desteklenen gruplar.

Rus Spartak futbol kulübü taraftar grubu Gladyatör’ün üyelerinin, 2005’te milliyetçi muhaliflerin ofisine saldırdıklarını hatırlatan Yaşin, hemen ardından, sol görüşlü muhalif Antikapitalizm grubunun ofisine yönelik saldırıda da yine farklı taraftar gruplarının kullanıldığını söylüyor. 2007 yılında Rusya Spor Bakanı Mutko’nun desteğiyle Rusya Taraftarlar Birliği’nin kurulduğunu hatırlatan Yaşin, o dönemden sonra, taraftar gruplarının içerisindeki muhaliflerin tasfiye edildiğini ve bu grupların Putin iktidarının emri altına girdiğini iddia ediyor.

- "Karma savaş" ve spor

Kırım’ın işgalinden ve Ukrayna olaylarından sonra giderek önem kazanan devlet-taraftarlar işbirliğinin bugün Fransa’da sergilendiğini söyleyen Yaşin’e göre bu işbirliği, taraftarlar kontrol altında tutulabildiği müddetçe iyi bir enstrüman gibi görünse de, gelecekte Rusya’da büyük sorunlara neden olabilir. Ukrayna’da silahlı birliklerin başındayken Putin’i savunan Girkin’in bugün açıkça Rusya yönetimine muhalefet ettiğini hatırlatan Yaşin, gençleri değişik alanlarda ilgilerine göre gruplandırarak militarize etmenin faturasının ağır olacağını söylüyor.

Rusya, Baltık ülkelerinden Kafkasya’ya kadar sınırlarına yaklaşan NATO’ya karşı sıcak savaşa girmekten çekinse bile, Avrupa ülkelerinin iç dengelerini sarsacak girişimlerden vazgeçecek gibi görünmüyor. Batıya karşı siber saldırılardan örtülü askeri operasyonlara, dezenformasyondan propagandaya kadar pek çok unsuru eş zamanlı olarak kullandığı bir “karma savaş” yürüten Rusya'nın, barışçıl bir futbol organizasyonunu dahi militarist bir güç gösterisine çevirmeye çalışması şaşırtıcı görülmemeli.