Çin ve Tayvan, iç savaştan sonra ilk kez masaya oturdu

Pekin ve Tayvan yönetimi, iç savaşın sona erdiği 1949'dan bu yana ilk kez hükümet düzeyinde resmi olarak bir araya geldi. Görüşmenin ilk meyvesi, kültürel, eğitim ve bilimsel değişimi artırmak için en kısa sürede karşılıklı temsilcilik açma kararı oldu.

Çin’in doğusundaki Jiangsu eyaletinin merkezi Nanjing şehrinde başlayan ve dört gün sürecek tarihi görüşme, iki taraf arasında güven artırmayı amaçlıyor. Görüşmelerde Tayvan’ı, Anakara İşleri Başkanı Wang Yu-chi, Pekin yönetimini ise Devlet Konseyi Tayvan İşleri (SCTAO) Başkanı Zhang Zhijun temsil ediyor.

Bugünkü görüşmede taraflar, ilgili kurumlar arasında düzenli görüşme yapılmasında mutabık kaldı. SCTAO’dan yapılan yazılı açıklamada, taraflar ayrıca iki yaka arasındaki ilişkilerin 1992 konsensüsü temelinde geliştirilmesi konusunda fikir birliğine vardı ve karşılıklı iletişim mekanizmasının, değişim, anlayış ve güveni ilerletmesi beklentisi dile getirildi.

İki taraf ayrıca, söz konusu anlaşmaları ileriye götürme, ortaklaşa ekonomileri geliştirmek için pratik yolları keşfetme ve bölgesel işbirliğine katılmayı kabul etti.

Wang, Pekin ile yaptıkları tarihi görüşmeyi, yaşadıkları anlaşmazlıkta yeni bir sayfa olarak gördüğünü söyledi. Zhang ise iki tarafın aynı masaya oturup görüşebileceğini düşünmenin geçmişte imkânsız olduğuna dikkat çekti ve Wang’ın Tayvan’a davetini kabul ettiğini belirtti. Zhang ayrıca, iki yaka arasındaki ilişkilerin barışçı gelişmesi için siyasi temelin, Tayvan’ın bağımsızlığına karşı olma ve 1992 mutabakatına uyulması olduğunu da söyledi.

Çin medyasına yansıyan görüntülerde, karşılıklı hassasiyetlerden dolayı görüşmelerde bayrak asılmadığı ve yetkililerin isimlerinin yazıldığı masadaki etiketlere ünvanlarının yazılmadığı dikkat çekti.

TARİHİ TOPLANTI NORMALLEŞMENİN SONUCU

Bugünkü toplantı, yıllarca süren ilişkilerin normalleşmesi için atılan adımların bir sonucu olarak yorumlanıyor ve müzakerecilerin aynı zamanda daha yakın ekonomik işbirliği için etki oluşturacağı kaydediliyor.

Pekin ve Taipei yönetimi, bugüne kadar dostluk dernekleri ve ticari kuruluşlar aracılığıyla dolaylı temaslar kuruyordu. İki taraf arasındaki en belirgin yakınlaşma 2008 yılında yaşandı. Pekin yanlısı olarak bilinen Tayvan Devlet Başkanı Ma Yin-jeou, ilişkileri özellikle ekonomik olarak ileriye götürdü. Aynı yıl karşılıklı uçak seferleri başlatılmış, Çin anakarasından giden milyonlarca turist, Tayvan ekonomisine olumlu katkı sağlamıştı. Yine Ma dönemindeki çabalar sonucu Tayvanlı şirketler Çin pazarından önemli pay alır hale gelmişti.

1949’daki iç savaşta, Komünist lider Mao Zedong'a yenilen Chiang Kai-shek'in milliyetçi partisi (Guomindang), iki milyon taraftarı ile Tayvan adasına kaçmıştı. Çin, Tayvan’ı bir eyaleti olarak görürken, Tayvan ise kendisini 'Bağımsız Çin Cumhuriyeti' olarak tanımlıyor. Her iki taraf, Çin'in gerçek sahibinin ve yönetiminin kendileri olduğunu dile getiriyor. Çin, Tayvan’ın bağımsızlığı halinde gerekirse güç kullanacağını söylüyor. CİHAN