Breivik'in savunması tiyatroda Türk kökenli sanatçı tarafından okundu

Norveç'te 77 kişiyi katleden Anders Behring Breivik’in ırkçı söylemlerle dolu savunması tiyatro oyunu olarak sergilenmeye devam ediyor. Almanya'dan sonra Avusturya'da da sergilenen savunma, bir katliamı masumlaştırdığı iddiasıyla eleştiriliyor. Oyun Viyana’da Alman diktatör Adolf Hitler’in başvurusunun reddedildiği Güzel Sanatlar Akademisi'nde sergilendi.

İsviçreli yönetmen Milo Rau’nun sahneye koyduğu “Breivik’in Açıklaması” adlı belgesel oyun, Avusturya’nın başkenti Viyana’da sergilendi. Norveç'in başkenti Oslo’da iki farklı saldırı gerçekleştiren ve 77 kişinin ölümüne sebep olan Anders Behring Breivik’in savunmasını içeren monolog, daha önce de Almanya’da sergilenmiş ve büyük tartışmalara neden olmuştu.

Oslo katilinin Norveç mahkemesinde yaptığı savunmanın bir kısmının okunduğu tek kişilik belgesel oyun, Viyana’daki Güzel Sanatlar Akademisi’nde özel bir tiyatro olan salonda sergilendi. Belgesel oyun, Breivik’in mahkemedeki savunmasından kısaltılarak alıntılanan metni Türkiye kökenli oyuncu Sascha Özlem Soydan’ın seyircilere okumasından oluşuyor. Oslo katili, savunmasında gerçekleştirdiği saldırıyı sebeplendirerek Avrupa’daki göçmenler, diyaloga açık olan gruplar ve çok kültürlülüğü destekleyen siyasi otoriteler hakkında nefret dolu bir dil kullanıyor. Savunmasında Avrupa’nın ve dünyanın birçok yerinden örnekler veren katil, mahkeme karşısındaki savunmasında da eylemi gerçekleştirdiğini ifade etmiş fakat bunun bir suç olduğunu kabul etmemişti.

Geçen sene ekim ayında Almanya’da özel bir sinemada sergilenen oyun, birçok tiyatro tarafından reddedilmiş ve bir aşırı sağcının görüşlerine platform oluşturmak istenmediği için sahnelenmesine izin verilmemişti. Oyunu reddeden tiyatrolardan biri olan Weimar Ulusal Tiyatrosu yönetimi oyunun bir tiyatro eseri olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceğinin de tartışmalı olduğunu belirtmişti. Yönetmen Milo Rau ise yasağı skandal olarak nitelerken, "Metni özellikle Türkiyeli bir kadın oyuncuya okuttuk. Breivik’i, kendisinin nefret ettiği bir kişi tarafından canlandırarak savunmayı bir sanat eserine dönüştürdük." ifadelerini kullanmıştı. Rau'ya göre Breivik’in düşünce dünyası sadece aşırı sağa ait olmayan, Avrupa genelinde toplumun ortalamasında karşılık bulan bir ideoloji.

Norveç'te 21 yıl hapis cezasına çarptırılan Breivik’in saldırısı sonucu ölenlerin arasında 18 yaşındaki Gizem Doğan adlı Türk kızı da bulunuyordu. CİHAN