Ukrayna Müslüman mı, dini nedir, kaç Müslüman var?

Ukrayna Müslüman mı, dini nedir, Ukrayna'da ne kadar veya kaç Müslüman var, Ukraynalıların dini nedir, hangi dine mensuplar?

Rusya'nın işgali sonrasında Ukrayna'nın dini olarak hangi dine mensup olduğu, buradaki Müslüman nüfusunun ne kadar olduğu sorularının cevapları özellikle de İslam ülkelerinde merakla soruluyor. 

Bir zamanlar büyük bir kısmı Osmanlı toprağı olan Ukrayna'da bugün Avrupa, Rus, Kafkas ve Türk nüfusu yaşıyor. 

Nüfusunun büyük çoğunluğunu Ortodoks Hristiyanların oluşturduğu Ukrayna'da dört semavi dinin etkinliği de var. 

İslam Ukrayna'da dördüncü din konumundadır.

İslam, Ukrayna'daki dördüncü en büyük din olup, nüfusun %0,6 -%0,9'unu temsil etmektedir.

Ukraynalı Müslüman nüfusun tahminleri değişiklik gösteriyor. Müslümanlar Ukrayna nüfusunun yalnızca yaklaşık %0,9'unu oluştururken, Kırım'da bu rakam %12'ye kadar çıkmaktadır.

2000 nüfus sayımına göre Ukrayna'da 248.193 Kırım Tatarı, 73.304 Volga Tatarı, 45.176 Azeri Türkü, 12.353 Özbek, 8.844 Türk, 6.575 Arap ve 5.526 Kazak bulunuyordu.

2012 Özgürlük Raporu Ukrayna'da 300.000 Kırım Tatarı dahil 500.000 Müslüman nüfus tahmin ediyor.

2011 Pew Forum araştırması, Ukraynalı Müslüman nüfusunun 393.000 olduğunu tahmin ediyordu, ancak Ukrayna Müslümanları Ruhban Kurulu 2009 itibarıyla Ukrayna'da iki milyon Müslüman olduğunu iddia etti.

Müftü Said İsmagilov'a göre Şubat 2016'da Ukrayna'da 1 milyon Müslüman yaşıyordu.

Ukrayna'daki Müslümanların 445 cemaati ve 160 camisi vardır ve şu anda çok daha fazla cami inşa edilme aşamasındadır.

Dinin Ukrayna'da 15. yüzyılda Kırım Hanlığı'nın kuruluşuna kadar uzanan uzun bir tarihi vardır.

Ukraynalı Müslümanların çoğunluğu Kırım Tatarlarıdır. Diğerleri ise çoğunlukla Güney ve Güneydoğu Ukrayna'da bulunan Ukrayna'ya özgü diğer Türk halklarıdır ve İslam'ın diğer biçimlerini uygulamaktadır. Bunlara Volga Tatarları, Azeriler, Kuzey Kafkas etnik grupları ve Özbekler dahildir.

2012'de Ukrayna'da 300.000'i Kırım Tatarı olmak üzere tahmini 500.000 Müslüman yaşıyordu.[3] Şubat 2016'da Ümmet Müftüsü Said İsmagilov Ukrayna'da bir milyon Müslüman saydı.

İslami Toplulukları destekleyen başlıca İslami kurumlar Kiev, Kırım, Simferopol ve Donetsk'te bulunmaktadır. Bağımsız Selefi cemaatleri ayrıca Kiev ve Kırım'da bulunmaktadır, ayrıca Kiev'deki Kharkiv ve Luhansk'ta Şii topluluklarında da bulunmaktadır.

Etnik Ukraynalılar ağırlıklı olarak Ortodoks ve Katolik Hıristiyanlar iken, Müslümanlar yüzyıllardır modern Ukrayna'yı oluşturan topraklarda yaşamışlardır. Volhinya ve Podolya gibi bölgelerde Lipka Tatar kolonileri olmasına rağmen, Müslüman yerleşim yerleri özellikle Kırım'da olmak üzere ülkenin güney kısmında yoğunlaşmıştır.

Ukrayna'daki İslam tarihi, 7. yüzyılın başlarında Doğu Avrupa'ya yerleşmiş olan Türk ve Türk olmayan halkların Türkçe konuşan torunları olan Kırım Tatarları ile ilişkilidir. Kırım Tatarları 15. yüzyılda Güney Ukrayna'da Kırım Hanlığı'nı kurmuştur.

Hanlık kısa sürede egemenliğini yitirdi ve yerel yöneticileri önemli ölçüde özerkliğe sahip olmasına rağmen Osmanlı İmparatorluğu'nun etkisi altına girdi.

15. yüzyıldan 18. yüzyıla kadar Kırım Tatarları, çoğunluğu Ukraynalılar olmak üzere tahmini üç milyon insanı köleleştirerek, sakinlerini ele geçirmek için sık sık Doğu Slav topraklarına baskın düzenledi.

Hanlık, 18. yüzyılın sonlarında Rus-Türk Savaşları'ndan sonra Rus İmparatorluğu'u tarafından ele geçirildi.

Kırım Tatarları Sünniydi ve müftüleri en yüksek dini figür olarak görülüyordu.

Tatar toplulukları yerel imamlar tarafından yönetiliyor ve temsil ediliyordu.

Hanlık Rusya tarafından ilhak edildiğinde, başkenti Bahçeşaray'da en az 18 cami ve birkaç medrese vardı. Ancak Rus İmparatorluğu Müslüman nüfusa zulmetmeye başladı ve yaklaşık 160.000 kişiyi sürdü.

1917 Rus Devrimi sırasında, Müslümanlar Kırım nüfusunun üçte birini oluşturuyordu. Kırım'daki hemen hemen tüm büyük şehirler önemli Müslüman nüfusa sahipti.

Kırım Müslümanları, 1944'te Joseph Stalin'in onları Nazi Almanyası ile işbirliği yapmakla suçlaması üzerine toplu sürgüne maruz kaldı. 200.000 Kırım Tatarı, başta Özbekistan olmak üzere Orta Asya'ya sürüldü.

Sınır dışı edilen 100.000'den fazla kişinin, sınır dışı etme sırasında açlık veya hastalıktan öldüğü tahmin ediliyor.

Kırım Tatarları tarafından terk edilen mülkler ve topraklara, Sovyet makamları tarafından yeniden yerleştirilen çoğunlukla etnik Ruslar tarafından el konuldu ve bu da Kırım'da büyük demografik değişikliklere yol açtı.

1967 Sovyet kararnamesi, Kırım Tatarlarına karşı savaş zamanı işbirliği suçlamalarını kaldırsa da, Sovyet hükümeti onların Kırım'a yeniden yerleştirilmesini kolaylaştırmak için hiçbir şey yapmadı ve Kırım Tatarlarının anavatanlarına geri gönderilmesi ancak 1989'da başlayabildi.

Ukrayna'nın 1991'deki bağımsızlığından bu yana Kırım Tatarlarının Kırım'a dönüşü Sovyet dönemine göre artmıştır. Ukrayna'nın Müslüman nüfusu çeşitli etnik gruplardan oluşsa da çoğunluğu Tatar kökenlidir. Kırım'da ve Ukrayna'nın diğer bölgelerinde de orantılı olarak küçük bir Müslüman Çeçen mülteci yerleşimi vardır.

2014'te Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesi ve Donetsk ve Luhansk yakınlarında yapılan Donbass Savaşı nedeniyle, 750.000 Müslüman (yarım milyon Kırım Tatarı dahil) artık Ukrayna'nın kontrolünde olmayan bir bölgede yaşıyor.