TOGG kimin, TOGG'un sahibi kimdir, devletin mi özel mi?

TOGG sahibi kimdir, TOGG kimin, kim tarafından kuruldu, devletin mi özel şirketlerin mi, devletin bu oluşumdaki yeri nedir soruları özellikle de açılış günü merakla soruluyor.

TOGG'un sahibi değil ona ortaya çıkaran önemli

29 Ekim 2022 19:38 Son Güncelleme: 29 Ekim 2022 19:38

TOGG kimin, TOGG'un sahibi kimdir, devletin mi özel mi? Yerli araba kim tarafından ne zaman kuruldu soruları bugün merakla cevap arar. Türkiye'nin ilk yüzde 100 yerli otomobili olarak tarihe geçecek olan Togg, Bursa'nın Gemlik ilçesinde kurulu fabrikasında 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı günü seri üretime geçiyor ve ilk araba bugün banttan iniyor.

Türkiye'nin kendi yerli arabasının olması için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yıllardır uğraştığı bilinir. Daha önce birçok kez çeşitli şirketleri teşvik etmesiyle ve yapılan denemelerin boşa düşmesiyle ilgili gelişmeler kamuoyuna yansımıştı. Ancak gelinen noktada hükümetin öncülüğünde bir araya gelen ülkenin en büyük şirketlerinden 5 tanesi sonunda yerli otomobil için gerekli olan fabrikayı açmayı başardı.

ERDOĞAN NEREDEYSE TÜSİAD'A YALVARDI AMA YAPMADILAR

Yıllarca "bir babayiğit arıyoruz yerli araba için" diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan 2011 yılında TÜSİAD Genel Kurulu'nda başta Koç ailesine seslenerek yüzde 100 yerli araba üretilmesi çağrısında bulunmuştu. Ancak aylar geçmesine rağmen Koç ailesinden tek ses çıkmamıştı.

Türk Sanayici ve İş İnsanları Derneği’nin (TÜSİAD) 20 Ocak 2011’de yapılan 41’inci genel kurulunda çok söz söylenmişti ama o genel kurula BaşbakanRecep Tayyip Erdoğan’ın gündem dışı sözleri damga vurmuştu.

Türk sanayisinin en büyüklerini temsil eden isimlerin gözlerine bakarak çağrıda bulunan Erdoğan, “Geçen akşam Sayın Koç’a dedim, ‘Artık soyadınız gibi bir marka ile şurada biz yerli otomobilimizi üretelim ve dünyaya diyelim ki, bak bu da artık bizim otomobilimiz.’ Bunu sunalım, başaralım. Hepsi burada montajı yapılan otomobiller olmasın.

Şu anda otomotiv sektörü içinde olan babalar burada... Bu işi halledin. Bir araya gelerek mi yaparsınız, yok ben bunu kendim de yaparım mı dersiniz. Nasıl arzu ederseniz, artık yapalım.

Türkiye’ye ve Türk’e bu yakışır. Bunu yapmamız lazım” demişti. Bu sözlerine yaklaşık 8 ay hiç karşılık göremedi. Bir babayiğit çıkmadı ve 27 Eylül 2011’de Türk Traktör’ün ürettiği 600 bininci traktörünün banttan indirilmesi törenine katılan Erdoğan orada da “Bunu TÜSİAD’ın bir toplantısında söylemiştim. Bunu başaracağız, bu olacak.

Türkiye, yüzde 100 yerli kendi otomobilinin üretecek. Türkiye, otomobil üretimi için gerekli bilgi, tecrübe ve teknolojiye çok uzun yıllardan bu yana zaten sahip. Ülkemizi ve dünyayı iyi okuyan geleceği doğru tahmin eden iş adamlarımızın bu işe gönül vereceğini düşünüyorum.

Hem siyasiler hem de iş adamları için yerli bir otomobil markası oluşturmanın topluma karşı da borç olduğuna inanıyorum. Bu ülkede bu işe soyunacak bir yiğit, bir babayiğit vardır diye düşünüyorum.

Hükümet olarak bu konuda her türlü desteği sağlayacağız” dedi ve merhum Mustafa V. Koç’u ‘babayiğit olması için’ bir kez daha teşvik etti. Yaklaşık 6 yıl boyunca yine bir babayiğit çıkmadı. TÜSİAD, TOGG projesine ‘kurumsal’ liderlik yapma fırsatını değerlendiremedi.

Bilindiği üzere Koç ailesi ABD ve Avrupa markalarının Türkiye disbitörlüğünü ve montajını yapıyor. Bu yolla yüklü miktarlarda para kazandığı biliniyor.

ERDOĞAN 6 YIL SONRA BU KEZ TOBB'DAN AYNI ŞEYİ İSTEDİ

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 6 yıl bulamadığı babayiğidi bu defa başka bir iş dünyası örgütünün genel kurulunda aradı. 24 Mayıs 2017’de Ankara’da yapılan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) 73’üncü Genel Kurulunda Erdoğan, “Bir teklifi m var. Bu milletin evladı olarak buna hasretim. Gelin, şu yerli yüzde 100 üretimi olan otomobilimizi TOBB camiası içerisinden çıkartalım. TOBB yüzde 100 yerli otomobili ‘Made in Turkey’ olarak çıkarsın. Biz bu konuda yanınızdayız. Montajcılık bu millete yakışmıyor. Artık bu millet üretebilecek beyine de ürüne de sahip” dedi ve çağrısına o gün bir karşılık buldu bir söz aldı. Erdoğan’ın ardından, o genel kurulda konuşan TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, bizzat kendisinin bu konuda emaneti aldığını ve projeyi hayata geçirmek için çalışacağını söyledi. Erdoğan da “Artık sözü burada aldık, TOBB çatısı altında bu işi başaracağız, biz de üzerimize düşeni yapacağız” dedi. Böylece TOGG için resmen ve fiilen çalışma başladı.

TOGG KİMİN?

Togg kimin sorusu biraz da siyasi saiklerle soruluyor. Ancak buna rağmen aslında Togg'un kimin eseri olduğu açık ve net bir şekilde ortaya konmalıdır. Dünya Gazetesi Yazarı Sadi Özdemir bu konuyla ilgili bir yazısında, "TOGG aslında kimin eseri sorusunun yanıtı çok açık. Bu sanayi devriminin kemale ermesinde en büyük pay tabii ki ‘güçlü siyasi irade koyarak’ ısrarla çaba harcayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a ait ki onun iradesi olmasa zaten ülke gündemine böyle bir proje hiç gelmezdi, hayata da geçmezdi. Ancak, bu eserde ikinci en büyük pay da Türk özel sektörü adına bu projeye inanan ve yapılması için en az 4 babayiğidi ikna eden TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’na ait." diyor.

TOGG'UN SAHİPLERİ VEYA ORTAKLARI

Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu veya kısaca Togg, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yıllarca süren çabasının ardından bir araya gelen 6 farklı oluşumun ortak ürünüdür. Aslında ilk başta 7 üyeli bir oluşumdu. Ancak üyelerden biri yarı yolda "ben yokum" diyerek çekildi. O da Koç ailesinin ünlü damadı İnan Kıraç'tı. Togg arabasının halihazırda resmiyetteki sahipleri şunlardır:

Yüzde 19 pay ile Anadolu Grubu

Yüzde 19 pay ile BMC

Yüzde 19 pay Kök Grubu

Yüzde 19 pay Turkcell

Yüzde 19 pay Zorlu Grubu

Yüzde 5 pay ile TOBB

Ekim 2019'da şirket merkezi Şişli, İstanbul'dan Gebze, Kocaeli'ne taşındı.

Şirketin CEO'su Gürcan Karakaş, tasarımı 2019 yılı içinde tamamlanacak olan otomobilin 2022'de satışa çıkacağını açıkladı.

Togg Yerli Otomobilin SUV ve sedan modelleri 27 Aralık 2019'da yapılan bir basın toplantısında tanıtıldı.

TOGG'un gövde tasarım çalışması İtalyan tasarım şirketi Pininfarina ile birlikte yapıldı.