TGC: MİT kanunu, basın özgürlüğüne darbedir

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC), MİT kanunu tasarısının bu haliyle yasalaşması durumunda basın özgürlüğüne darbe vuracağını, gazetecilerin haber kaynaklarını açıklamama hakkını ortadan kaldıracağını duyurdu.

TGC Yönetim Kurulu, TBMM İçişleri Komisyonu’ndan geçen MİT kanununa tepki gösterdi. TGC’nin yazılı açıklamasında, “Haber yapan gazeteciler, eser sahipleri, sorumlu müdürler, yayın sahipleri ve hatta basımı yapanlar bile, işkence yapan kişilere öngörülen cezalara eşit bir yaptırım tehdidiyle karşı karşıya kalabilecektir.” denildi.

Kanunun yasalaşması halinde Basın Kanunu ile güvence altına alınmış olan gazetecilerin kaynaklarını açıklamama hakkının ortadan kalkacağını belirten TGC, MİT faaliyetlerine ilişkin hiçbir haber yapılamaz hale geleceğini kaydetti. Açıklamada, “Haberlerin gizli bilgilere ilişkin olması gibi bir kıstas da teklifte ön görülmemiştir. Bu faaliyetleri haber yapan gazeteciler, eser sahipleri, sorumlu müdürler, yayın sahipleri ve hatta basımı yapanlar bile, işkence yapan kişilere öngörülen cezalara eşit bir yaptırım tehdidiyle karşı karşıya kalacaktır. Bu yönde bir düzenleme, ifade ve basın özgürlüğüne vurulacak ağır bir darbe anlamına gelmektedir ve demokratik bir toplumda kabul edilmesi mümkün değildir.” denildi.

Haber kaynaklarının gizliliğinin ifade özgürlüğü kapsamında olduğu vurgulanan açıklamada, “Gazetecilerin haber kaynaklarının gizliliğini koruma hakkı ifade özgürlüğü çerçevesinde korunmaktadır. Birçok uluslararası örgüt bu hakka ilişkin belgeler üretmişler, birçok uluslararası yargı organıyla birlikte Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi de (AİHM) bu hakkın ifade özgürlüğü içerisinde yer aldığını belirten kararlar almıştır.” ifadeleri yer aldı.

Haber kaynağını açıklamama hakkının kamu yararına olduğu işaret edilen açıkamada, “Gazetecilerin haber kaynaklarını açıklamama hakkı hem gazetecilik faaliyetinin tam olarak gerçekleştirilebilmesi hem de toplumun kamu yararına ilişkin konularda bilgiye ulaşabilmesi için temel bir şart olarak tanımlamıştır. Böyle bir güvencenin olmaması halinde haber kaynakları bilgi paylaşmama yoluna gidebilir ve bu da basının toplumu kamu yararı bulunan konularda bilgilendirmesine engel olabilir.” denildi.

Devlet sırrı, gizli bilgilerin yayınlanmasına ilişkin gerekli güvencelerden birinin 19 Aralık 2006’da BM Düşünce ve İfade Özgürlüğü Özel Raportörü, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Topluluğu Medyanın Özgürlüğü Temsilcisi, Amerikan Devletleri Örgütü İfade Özgürlüğü Özel Raportörü, Afrika İnsanların ve Halkların Hakları Komisyonu İfade Özgürlüğü ve Bilgiye Ulaşma Özel Raportörü tarafından kamuoyu ile paylaşıldığı hatırlatıldı.

Bu güvence metninde, şu görüşler dile getirildi: “Gazetecilerin gizli bilgileri elde etmelerinde herhangi bir kusurlu davranışları bulunmaması esastır. Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi de Espiyonaj veya devlet sırlarının açıklanmasına ilişkin ceza davalarında adil yargılanmaya ilişkin kararında devletlerin gizli belgelerini korumaktaki meşru çıkarlarının, ifade özgürlüğüne karşı kesin bir sınırlama aracı olarak kullanılamayacağı belirtilmiştir. Kararda ifade özgürlüğünün demokratik bir toplumun vazgeçilmez bir yapıtaşı olduğunu ve yolsuzluk, insan hakları ihlalleri ve yetkilerin kötüye kullanılması gibi konuların serbestçe yayılabilmesinin gerekliliğine dikkat çekmiştir.”

Basın özgürlüğünün kamu kurumlarının faaliyetlerinin gizlilik çerçevesinde demokratik veya yargısal denetimin dışında kaldığı konularda daha büyük önem taşıdığı ifade edilen açıklamada, “Bir gazetecinin gizlilik kalkanı altındaki bir bilgiyi, belgeyi yayınlaması dolayısıyla cezalandırılması, kamusal yarar olan konuların yayınlanmasında gazetecilere geri adım attıracak ve gazetecilerin kamuoyu yararına halkın gerçeklerden haberdar olma görevini yerine getirmesini engelleyecektir.” değerlendirmesi yapıldı.
CİHAN