"Seçim ittifakı" teklifi Anayasa Komisyonunda kabul edildi (1)
- AK Parti ve MHP'nin, siyasi partilerin seçim ittifakına ilişkin düzenlemeyi içeren ortak kanun teklifine göre, aynı binada oturan seçmenler, hane bütünlüklerinin korunması ve aynı seçim bölgesinde kalmaları şartıyla, farklı sandık bölgelerine kaydedilebilecek - İlçe seçim kurulu başkanı, kamu görevlileri arasından ihtiyaç duyulan sandık kurulu başkanı sayısının iki katı kamu görevlisini ad çekmeyle tespit edecek ve bu kişiler arasından mani hali bulunmayanları sandık kurulu başkanı olarak belirleyecek - Kolluk güçleri, sadece sandık kurulu başkanı veya üyelerden birinin çağrısı üzerine değil, seçmenlerin ihbarı üzerine de sandık çevresine gelebilecek - Üzerinde sandık kurulu mührü bulunmamasına rağmen "Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu" filigranı, amblemi ve ilçe seçim kurulu mührü bulunan zarflar ile üzerinde leke veya çizik bulunsa dahi bunun özel işaret koymak amacıyla yapıldığı kesin olarak anlaşılamayan zarflar geçerli sayılacak
TBMM (AA) - AK Parti ve MHP'nin, siyasi partilerin seçim
ittifakına ilişkin düzenlemeyi içeren 26 maddelik ortak kanun
teklifi, Meclis Anayasa Komisyonunda kabul edildi.
Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifine göre, aynı binada oturan seçmenler, hane bütünlüklerinin korunması ve aynı seçim bölgesinde kalmaları şartıyla, farklı sandık bölgelerine kaydedilebilecek.
Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkındaki
Kanunu'nun "Yüksek Seçim Kurulunun görev ve yetkileri" başlıklı
maddesine, üç fıkra daha ekleniyor. Buna göre, YSK'nin görev ve
yetkileri arasına şunlar ilave ediliyor:
"- Seçim türüne göre sandık bölgesi seçmen sayısını belirlemek
- Seçim güvenliği açısından gerekli görülmesi durumunda, vali veya il seçim kurulu başkanının oy verme gününden en geç bir ay önce talepte bulunması halinde, o yerdeki sandıkların en yakın seçim bölgelerine taşınmasına, sandık bölgelerinin birleştirilmesine, muhtarlık seçimleri hariç olmak üzere seçim bölgelerinin birleştirilmesi ile seçmen listelerinin karma şekilde düzenlenmesine ve bu hususların ilanına karar vermek
- Hastalığı veya engeli sebebiyle yatağa bağımlı olan
seçmenlerin, muhtarlık seçimleri hariç, oy kullanmalarını sağlamak
için seyyar sandık kurulu kurulmasına, oy kullanılmasına, sayım ve
döküm ile birleştirme işlemlerine ilişkin usul ve esasları
belirlemek."
- Sandık kurulu başkanının belirlenmesi
Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkındaki
Kanunu'nun "Sandık kurulu başkanının seçimi" başlıklı maddesinin
başlığı, "Sandık kurulu başkanının belirlenmesi" olarak
değiştiriliyor.
Bu maddede yapılan değişikliğe göre, ilçede görev yapan tüm kamu
görevlilerinin listesi, mülki amir tarafından yerleşim yeri
adresleri esas alınmak suretiyle ilgili ilçe seçim kurulu
başkanlıklarına gönderilecek. İlçe seçim kurulu başkanı, bu kamu
görevlileri arasından ihtiyaç duyulan sandık kurulu başkanı
sayısının iki katı kamu görevlisini ad çekmeyle tespit edecek ve bu
kişiler arasından mani hali bulunmayanları sandık kurulu başkanı
olarak belirleyecek.
Sandık kurulu başkanının göreve gelmemesi halinde, kamu
görevlileri arasından belirlenen üye, bu üyenin de bulunmaması
durumunda en yaşlı üye kurula başkanlık edecek.
İlçe seçim kurulu başkanı, sandık kurulunun kalan bir asıl ve
bir yedek üyesini belirlemek için önce, sandık kurulu başkanı
olarak belirlenmeyenler arasından, ihtiyaç duyulan sandık kurulu
üye sayısının iki katı kamu görevlisini ad çekmeyle tespit edecek.
Bu kişilerden mani hali bulunmayanları sandık kurulu asıl ve yedek
üyesi olarak belirleyecek.
- Zarf ve sandık ağzı ebatlarını YSK belirleyecek
Birlikte yapılan cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinde, oy
pusulaları aynı zarfa konulacak.
Seçimlerde kullanılacak kabinler, oy vermenin gizliliğini
sağlayacak şekilde yaptırılacak. Kabinlerin ölçü ve standartları
Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından belirlenecek.
Mahalli idare organları seçimlerinde oy pusulalarının aynı zarfa
konulması ve birlikte yapılan Cumhurbaşkanı ve milletvekili
seçimlerinde de oy pusulalarının aynı zarfa konulması
öngörüldüğünden, oy sandıklarının kapağının üzerinde zarfların
atılması için bulunan açıklığa ilişkin "Boyu 25, eni 1 santimetre
ebatlarında" ibaresi, kanundan çıkarılıyor. Bu açıklık, YSK
tarafından belirlenecek.
Zarfların ebatlarının da kanunda belirlenmesinden vazgeçiliyor,
bu konuda da yetki YSK'de olacak.
Oy zarfları, ön yüzünün sol üst köşesinde "Türkiye Cumhuriyeti
Yüksek Seçim Kurulu" amblemi yer alacak şekilde Yüksek Seçim
Kurulunca filigranlı kağıttan hazırlatılacak.
- Sandık çevresi
Teklifle, sandık alanı ve sandık çevresinin çok büyük bir alanı kapsamasının, uygulamada sandık kurullarıyla kolluk güçleri arasında ihtilafa ve yetki karmaşasına neden olması nedeniyle, sandık alanı uygulamasından vazgeçiliyor ve sandık çevresi yeniden tanımlanıyor.
"Sandık çevresi"; "Oy sandığının konulduğu ve sandık kurulunun görev yaptığı oda, bölüm veya bu amaçla oluşturulan yer" olarak tanımlanıyor.
- Kolluk güçlerini çağırma
Mevcut düzenlemeye göre, kolluk güçleri, sandık çevresine sadece
sandık kurulu başkanı veya üyelerden birinin çağrısı üzerine
gelebiliyorken; teklif, seçmenlerin ihbarı üzerine de kolluk
güçlerinin sandık çevresine gelebilmelerini öngörüyor.
Sandık çevresinde, cebir, şiddet veya tehdit kullanarak sandık
başı düzenini bozmaya kalkışanlar, sandık kurulu başkanı veya
üyelerinden biri tarafından yapılan çağrı ya da seçmenlerin ihbarı
üzerine gelen kolluk güçlerince derhal sandık çevresinden
uzaklaştırılacak ve gerekli yasal işlem yapılacak. Seçmenlerce
ihbar, o yer kolluk güçlerine şahsen yapılacak.
Sandık çevresine gelen kolluk güçleri, başkanın talebine veya
kurulun kararına uymak zorunda olacak; çağrı veya ihbar sebebi
ortadan kalkınca sandık çevresinden ayrılacak.
Seçimin güvenliğini sağlamakla görevli kolluk güçleri hariç,
özel güvenlik görevlileri ve belediye zabıtaları gibi görevliler de
dahil olmak üzere resmi üniforma ve silah taşıyan kişiler, sandığın
konulduğu bina, yapı ve bunların müştemilatına giremeyecek.
Sandığın konulduğu bina, yapı ve bunların müştemilatında hiç
kimse, başkalarının görebileceği şekilde bir siyasi parti veya
adaya ait rozet, amblem veya benzeri işaretler ya da propaganda
amaçlı yayınlar taşıyamayacak; yazılı, sözlü veya görüntülü
propaganda yapamayacak. Bunlara uymayan kişiler kolluk güçleri
tarafından uzaklaştırılacak.
İlçe seçim kurulu başkanı, sandık çevresinde, sandık başı iş ve
işlemlerinin düzen içinde yürütülmesini ve sandığın konulduğu bina,
yapı ve bunların müştemilatında güvenliği ve kanunda öngörülen
yasaklara uyulmasını sağlayacak tedbirleri alacak; seçmenin ve bu
yerlerde bulunma hakkına sahip diğer kişilerin buralara serbestçe
girmesini engelleyen veya güçleştiren her türlü hareketi önleyecek.
Bu kapsamda, ilçe seçim kurulu başkanınca verilen talimatlara
sandık kurulları, mülki ve idari makamlar uymak zorunda
olacak.
- Oy pusulalarının sayım ve dökümü
Üzerinde sandık kurulu mührü bulunmamasına rağmen Türkiye
Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranı, amblemi ve ilçe seçim
kurulu mührü bulunan zarflar ile üzerinde leke veya çizik bulunsa
dahi bunun özel işaret koymak amacıyla yapıldığı kesin olarak
anlaşılamayan zarflar geçerli sayılacak.
Sayım döküm cetvelinde siyasi parti ve bağımsız adaylara ayrılan
sütunlardan sonra ittifakın ortak oyları için sütun
ayrılacak.
Aynı zarf içinde birden fazla oy kullanılan seçimlerde, zarfın
içinden çıkan oy pusulaları okunmadan önce, seçim türüne göre ters
çevrilerek tasnif edilip masanın üzerine konulacak.
Birlikte yapılan Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinde,
önce Cumhurbaşkanı seçimine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü
yapılacak.
Mahalli idare organları seçimlerinde: Büyükşehirlerde, sırasıyla
büyükşehir belediye başkanlığı, belediye başkanlığı, belediye
meclisi üyeliği ve muhtarlık; diğer illerde sırasıyla belediye
başkanlığı, belediye meclisi üyeliği, il genel meclisi üyeliği ve
muhtarlık, seçimlerine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü
yapılacak.
- Oyların geçerliliği
İttifak alanı içerisinde, "Evet" mührünün; bir siyasi partiye
ayrılan alana; hem bir siyasi partiye ayrılan alana hem de ittifak
unvanı bölümüne; ittifak unvanı bölümüne taşacak şekilde bir siyasi
partiye ayrılan alana basılması halinde, bu oy pusulaları geçerli
kabul edilecek ve sayım döküm cetvelinde o siyasi partinin
cetveldeki sütununa işaretlenecek.
Bu haller dışında, yalnız ittifak alanı içerisine "Evet"
mührünün basıldığı her durumda, bu oy pusulaları da geçerli kabul
edilecek ve sayım döküm cetvelinde ittifakın ortak oyları sütununa
rakamlar birden başlamak üzere, sırasına göre çizilmek suretiyle,
ayrı ayrı işaretlenecek.
Yetkili seçim kurulları tarafından gönderilen, filigranı bulunan
ve sandık kurullarının ihmali sonucu arkası mühürlenmeyen oy
pusulaları da geçerli sayılacak.
Sandık sonuç tutanağında, ittifakların her birinin aldığı ortak
oyların sayısı ayrı ayrı gösterilecek.
(Sürecek)
Yorumlar