Oruç fidyesi nedir? Kimler oruç fidyesi verebilir? Oruç fidyesi kimlere verilir?

Oruç fidyesi nedir, oruç fidyesi hangi durumlarda kimlere verilir?

Oruç ayına girmemiz ile birlikte müminler bir yandan oruç ibadetlerini yerine getirirken bir yandan da bu ayda yapılması gerekenleri araştırıyor. Kuşkusuz oruç ayında bir çok konu yeniden gündeme geliyor. Bunlardan bazıları unutulduğu için bazıları ise her yıl güncellendiği için sıkça soruluyor. 

ORUÇ FİDYESİ NEDİR?

Her yıl  Ramazan ayının başlamasıyla yeniden yeniden gündeme gelen sorular vatandaşlar tarafından sıkça araştırılıyor. Bun sorulardan biri de oruç fidyesi ile alakalı oldu. İnternet üzerinden özellikle Oruç fidyesi nedir, oruç fidyesi hangi durumlarda kimlere vermek doğrudur, fidye vermeyi gerekli kılan durumlar nelerdir, fidye miktarı ne kadardır gibi soruların yanıtı araştırılıyor. 

Ramazan ayı Müslümanlar için en kutsal aydır. Bu ayda oruç tutulur. Bolca ibadetler edilir. Konu komşu ve fakirlere yönelik iftar sofraları düzenlenir. İnsanlar iftar etkinliklerinde biraraya gelir. Zengin fakir ayrımı gözetmeksizin Rabbimizin hoşnut olacağı bir ortam olur. İşte bu ayda bazı insanlar hastalıklarından dolayı oruç tutamayabilirler. Tamda bu noktada dinimizin sağladığı kolaylıklardan biri olan oruç fidyesi devreye girer.

Fidye kelimesi sözlüklerde genellikle; tutsak, rehin tutulan bir kişinin kurtulabilmesi için ödenen para anlamına gelir. Bu anlam genel bir mana ile kullanılır. Oruç fidyesi ise; farz kılınan oruç ibadetinin herhangi bir nedenle yerine getirilememesi ve kaza edilememesi nedeniyle ödenen maddi bedele karşılık gelmektedir. Kutsal kitabımız Kur’an-ı Kerim’de:

“Oruç, sayılı günlerdedir. Sizden kim hasta, ya da yolculukta olursa, tutamadığı günler sayısınca başka günlerde tutar. Oruca gücü yetmeyenler ise bir yoksul doyumu fidye verir.[50] Bununla birlikte, gönülden kim bir iyilik yaparsa (mesela fidyeyi fazla verirse) o kendisi için daha hayırlıdır. Eğer bilirseniz oruç tutmanız sizin için daha hayırlıdır.” (Bakara, 2/184

Ayeti ile Allah bizlere oruç tutmaya güç yettiremeyenlerin fidye ile bu vebalden kurtulabileceklerini işaret eder.

Öte yandan oru ayından oruç tutamayanlara kolaylık için uygulanan fidye aynı zamanda hac ve umre ile ilgili görevler ile de alakalıdır. Yine Kur’an-ı Kerim’i esas aldığımızda:

"Haccı ve umreyi Allah için eksiksiz yerine getirin; engellenirseniz kolayınıza gelen bir kurban gönderin. Kurban, mahalline ulaşıncaya kadar başlarınızı tıraş etmeyin. Fakat içinizden biri hasta ise veya başından bir rahatsızlığı varsa (tıraşını olup) oruç veya sadaka yahut kurban olarak bir fidye ödesin. Güvenlikte olduğunuzda hacdan önce umre yapan kişi, gücünün elverdiği türden bir kurban kessin. Bulamayan ise hac sırasında üç gün, döndükten sonra da yedi gün yani tam on gün oruç tutmalıdır. Bu, ailesi Mescid-i Harâm civarında oturmayanlar içindir. Allah’ın buyruğuna saygılı olun ve bilin ki Allah’ın cezalandırması çok şiddetlidir. (Bakara, 2/196).

ayeti ile hac ve umre görevini yerine getiremeyenlere kolaylık sağlar.

HANGİ DURUMLAR ORUÇ FİDYESİ ÖDENİR?

Diyanet İşleri Başkanlığı, hangi durumlarda fidye ödenir sorusunun yanıtını şu şekilde vermektedir.

"İhtiyarlık ve şifa ümidi olmayan bir hastalık sebebiyle oruç tutamayan kimse, daha sonra bu oruçları kaza etme imkânı bulamazsa, her gününe karşılık bir fidye öder"

Buradan anlaşılacağı üzere oruç ibadetini yerine getirmeyen ve hastalığından yaşlılığından ötürü hiç bir zamanda kaza edemeyecek durumda olanlar dinimizin sağladığı kolaylıkla bunu fidey şeklinde ödeyebilir.

ORUÇ FİDYESİ MİKTARI NE KADARDIR?

Oruç fidyesi ne kadardır sorusunun yanıtı ise şu şekildedir; Fıtır sadakası ile oruç fidyesinin miktarı aynıdır. Yine Kur’an-ı Kerim’de bunun için şöyle buyurulmaktadır:

“Oruç tutmaya güç yetiremeyenler, bir yoksul doyumu fidye öder.” (Bakara, 2/184)

KİMLERE VERİLİR?

Oruç fidyesi Bakara Suresi 184. ayetinde belirtildiği gibi ihtiyaç sahibi Müslümanlara vermelidir.