Sahih-i Buhari tıpkıbasım Arapç Kitap Fuarı'nda

İSAM’ın Erken Klasik Dönem Projesi kapsamında, İSAM ve Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı’nın iş birliği ile İmam Buhârî’nin Sahîh-i Buhârî adıyla şöhret bulan el-Câmi‘u’s-sahîh isimli hadis kitabının, dünya kütüphanelerinde tespit edilebilen eksiksiz en eski tarihli yazma nüshasının tıpkıbasımı yapıldı. Sahih-i Buhari, 3 Mart Pazar gününe kadar, Üsküdar Bağlarbaşı Kültür ve Kongre Merkezi’nde ziyaret edilebilecek.

İslam dünyasının ortak kültür ve ilim mirasının korunması ve paylaşılması amacıyla yola çıkan 4. Uluslararası Türkiye Arapça Kitap ve Kültür Günleri de bu güzide eserin tanıtılmasına ve sergilenmesine ev sahipliği yaptı. Tıpkıbasımın yapılmasında büyük emeği olan Suriye’den Dr. Mucir el Hatib ve Arafat Aydın’ın katılımıyla Üsküdar Bağlarbaşı Kongre ve Kültür Merkezi’nde eserin tanıtımı gerçekleşti. Henüz satışa çıkmayan eser, etkinlik alanında bulunan Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı standında sergilenerek ziyaretçilerin ilgisine sunuldu.

Sahîh-i Buhârî’nin Ebû Zer el-Herevî (ö. 434/1043) rivayetinin “Bâcî-Sadefî” tarikiyle günümüze ulaşan ve 550 (1155) yılında Mağrip hattı kullanılarak istinsah edildikten sonra muteber nüshalarla mukabele edildiği tespit edilen nüshanın üzerinde, Endülüslü âlim Ebû Abdullah Muhammed b. Yûsuf İbn Saâde’nin (ö. 565/1170) yazısı bulunmaktadır. Endülüs’ün inkırazıyla birlikte, önce Kuzey Afrika’ya ve Mısır’a intikal eden bu Sahîh-i Buhârî nüshası Osmanlı âlimi Musannifek’in (ö. 875/1470) eliyle İstanbul’a ulaşmıştır. Musannnifek tarafından Fatih Camii Külliyesi’ndeki Sahn-ı Semân medreselerine vakfedilen nüsha bir süre kaybolduktan sonra XII.(XVIII.) yüzyılda yine Fatih’te kurulan Murad Molla Kütüphanesi envanterine girmiştir.

Biri tıpkıbasım diğeri inceleme yazıları (dirâse) ve fihrist olmak üzere iki cilt halinde yayımlanan Sahîh-i Buhârî tıpkıbasımı, Süleymaniye Kütüphanesi’nde (Murad Molla, nr. 577) kayıtlı bulunan yazma nüsha esas alınarak gerçekleştirildi.

Sahîh-i Buhârî tıpkıbasımı, el-Câmi‘u’s-sahîh’in râvileri ve rivayet tarihi ile bu eserin özellikle Ebû Zer rivayeti ve Murad Molla nüshasının hususiyetleri gibi konulara dair Dr. Muhammed Mücîr el-Hatîb ve Arafat Aydın tarafından hazırlanan Arapça ve Türkçe inceleme yazılarına eşlik eden ayrıntılı bab fihristi ile okuyucunun istifadesini kolaylaştırmaktadır