İran son durum: Polisin müdahalesi sert, ölü ve gözaltı sayısı artıyor

İran'da 22 yaşındaki Mahsa Emini'nin "başörtüsü kurallarına uymadığı" gerekçesiyle gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybetmesini Fransa'nın başkenti Paris'te protesto eden göstericilere polis, göz yaşartıcı gazla müdahale etti.

Paris'in Trocadero Meydanı yakınlarında başlayan gösteriye yüzlerce kişi katıldı.

Ellerinde Emini'ye destek pankartları taşıyan ve sloganlar atan göstericiler, İran'ın Paris Büyükelçiliğine yürüdü.

Sosyal medyada paylaşılan görüntülerde polisin, büyükelçilik yakınlarında göstericilere göz yaşartıcı gazla müdahalede bulunduğu görüldü.

Tahran'da 13 Eylül'de "ahlak polisi" olarak bilinen İrşad devriyelerince gözaltına alındıktan sonra komaya girerek hastaneye kaldırılan Emini'nin 16 Eylül'de yaşamını yitirmesi ülkede infiale yol açmıştı.

Emini'nin 17 Eylül'de memleketi Sakkız kentindeki cenaze töreni sonrasında Tahran ve ülkenin batısındaki kentlerde protestolar başlamıştı.

AVRUPA BİRLİĞİNDEN İRAN'A ÇAĞRI

AB adına açıklama yapan AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, İran güvenlik güçlerinin gösterilere müdahalesinin orantısız olduğunu, can kayıpları ve yaralılar bulunduğunu belirtti.

İnternet erişiminin kesilmesi ve mesajlaşma platformlarının engellenmesinin ifade özgürlüğünün ihlali anlamına geldiğini kaydeden Borrell, AB'nin ve AB üyesi ülkelerin protestoculara şiddet kullanılmasını, kabul edilemez ve haklı görülemez bulduğunu vurguladı.

Borrell, "İran'ın protestoları şiddet kullanarak bastırmayı acilen durdurmasını ve internet erişimi ile bilginin serbest dolaşımını sağlamasını bekliyoruz. Ayrıca İran'ın ölenlerin ve tutuklananların sayılarını açıklamasını, şiddet kullanmayan göstericileri serbest bırakmasını, gözaltındakilere uygun muamele sağlamasını bekliyoruz." ifadesini kullandı.

Mahsa Emini'nin ölümünün soruşturulması gerektiğini belirten Borrell, sorumluların hesap vermesini istedi.

Borrell, "AB, gelecek Dışişleri Bakanları Toplantısı öncesinde Mahsa Emini'nin öldürülmesi ve İran güvenlik güçlerinin gösterilere karşılığını ele almak için elindeki tüm seçenekleri değerlendirmeye devam edecektir." ifadesine yer verdi.

Tahran'da 13 Eylül'de "ahlak polisi" olarak bilinen İrşad devriyelerince gözaltına alındıktan sonra komaya girerek hastaneye kaldırılan Emini'nin 16 Eylül'de yaşamını yitirmesi ülkede infiale yol açmıştı.

Emini'nin 17 Eylül'de memleketi Sakkız kentindeki cenaze töreni sonrasında Tahran ve ülkenin batısındaki kentlerde protestolar başlamıştı.

ABD ELON MUSK ÜZERİNDEN İRANLILARA İNTERNET HİZMETİ SUNMAYA BAŞLADI

Elon Musk, ABD'nin İranlılara sunulan internet hizmetlerinin kapsamının genişletilmesine izin veren genel lisans yayımlamasının ardından uydu internet sistemi Starlink'i bu ülkede devreye soktu.

Protesto gösterilerinin devam ettiği İran'da ABD'nin İranlıların internete erişimini kolaylaştıracak adımının ardından Musk'dan yeni adım geldi.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın konuyla ilgili Twitter paylaşımına yanıt veren Musk, "Starlink'i devreye sokuyoruz." ifadesini kullandı.

Hazine Bakanlığından yapılan açıklamada, söz konusu genel lisansın İran'da internet özgürlüğüne sağlanan desteğin artırılması amacıyla yayımlandığı bildirilmişti.

İran'da Mahsa Emini'nin "başörtüsü kurallarına uymadığı" gerekçesiyle gözaltına alındıktan sonra ölmesi üzerine başlayan gösterilerin ardından hükümetin internet erişimini kısıtladığına işaret edilen açıklamada, ABD'nin İran halkının "özgür bilgi akışına ve gerçeklere dayalı bilgilere erişimini desteklemek" için harekete geçtiği kaydedilmişti.

STARLİNK NEDİR?

Starlink, SpaceX'in dünyanın yetersiz hizmet alan bölgelerine internet erişimini kolaylaştırmak için yıllardır üzerine çalıştığı uzay tabanlı bir sistem.

Elon Musk'ın kurucusu olduğu SpaceX, Starlink uydularıyla dünya yörüngesinde 12 bin uyduluk ağ kurmayı planlıyor. Projenin 2027'de tamamlanması hedefleniyor.

GÖZALTI SAYISI HER GEÇEN SAAT ARTIYOR

İran'da 22 yaşındaki genç bir kadının "kıyafet kurallarına uymadığı" gerekçesiyle gözaltına alınmasının ardından hayatını kaybetmesiyle başlayan gösterilerde ülkenin kuzeydoğusundaki Gilan eyaletinde 60'ı kadın 739 kişi gözaltına alındı.

İran'ın yarı resmi ajansı Tesnim'e göre, Gilan Emniyet Müdürü Azizullah Meleki, kamu güvenliğini tehdit eden kişilere yönelik polis ve Devrim Muhafızları Ordusu tarafından operasyon düzenlendiğini belirtti.

Toplam 739 kişinin gözaltına alındığını aktaran Meleki, "Bu kişilerden 60'ı kadındı. Bunların büyük bir kısmının Gilan'ın yerlisi olmadığı, kaos yaratmak ve kamusal alanlara ve özel mülklere zarar vermek için diğer kentlerden Gilan'a geldikleri tespit edildi." dedi.

Öte yandan Gilan'da bir sabotaj şebekesinin de tespit edilerek, tutuklandığını aktaran Meleki, operasyonda çok sayıda silah ele geçirildiğini kaydetti.

Eyaletteki olaylar sırasında can kayıplarıyla ilgili bilgi vermeyen Meleki, 104 polisin yaralandığını ve çok sayıda kamu aracının tahrip edildiğini aktardı.

NE OLMUŞTU?

Tahran'da 13 Eylül'de "ahlak polisi" olarak bilinen İrşad devriyeleri tarafından kıyafet kurallarına uymadığı" gerekçesiyle gözaltına alındıktan sonra komaya girerek hastaneye kaldırılan Mahsa Emini'nin 16 Eylül'de yaşamını yitirmesi ülkede infiale yol açmıştı.

Tepkiler üzerine Tahran polisinden yapılan açıklamada, İrşad devriyesinin Emini'yi bir saatlik "brifing" için karakola götürdüğü, genç kadının burada aniden bilincini kaybetmesi ve kalp rahatsızlığı yaşaması üzerine hastaneye sevk edildiği belirtilmişti.

İran devlet televizyonunda yayımlanan görüntülerde de Emini'nin polis merkezine getirildikten ve bir görevliyle konuştuktan sonra aniden fenalaşarak yere düştüğü görülüyor.

Sosyal medya kullanıcıları ise polisin, genç kadının "aniden" bilincini kaybettiği yönündeki açıklamasını reddederek, Emini'nin polis merkezine getirilmeden önce darbedildiğini iddia ediyor.

Emini'nin 17 Eylül'de memleketi Sakkız kentinde düzenlenen cenaze töreni sonrasında Tahran ve ülkenin batısındaki kentlerde protestolar başlamıştı.

Gösteriler daha sonra ülke geneline yayılmıştı. Sosyal medyada ve ülke medyasında yayınlanan görüntülerde bazı göstericilerin ambulans, otobüs ve kamu binalarını tahrip ettiği ve güvenlik güçleri ile göstericiler arasında şiddetli arbede yaşandığı görülüyor.

İran devlet televizyonu, olaylarda şu ana kadar güvenlik güçlerinin de aralarında olduğu 35 kişinin hayatını kaybettiğini duyurmuştu.

Öte yandan ülke medyasına yansıyan haberlere göre, şu ana kadar olaylarla irtibatlı olduğu gerekçesiyle aralarında 11 gazeteci ve aktivistin de olduğu yüzlerce kişi gözaltına alındı.

Detaylar Ekleniyor...