Arap Baharı geri mi döndü: 8 günde 2 lider devrildi

2011'de Ortadoğu ve Kuzey Afrika'yı sarsan Arap Baharı'nı atlatan iki lider, son 8 gün içerisinde devrildi.

2011'de kaosa sürüklenen Mısır, Libya ve Suriye'nin aksine Cezayir lideri Abdulaziz Buteflika ve Sudan lideri Ömer El Beşir, ülkelerinde gerçekleşen ve aylar süren barışçıl gösterilerin ardından koltuklarını bırakmak zorunda kaldı. İki otokrat liderin devrilmesi bölgede halkın taleplerine kulak tıkayan yönetimler için tehlike çanlarının halen çaldığı anlamına geliyor. 

Ancak Buteflika ve Beşir'in onlarca yıl süren iktidarları son bulsa da hem Cezayir hem de Sudan'da, sokaktaki kitlelerin talepleri henüz karşılanabilmiş değil ve iki ülke de ciddi bir kaosa sürüklenme tehlikesiyle halen karşı karşıya...

CEZAYİR'DE KÖKLÜ REFORM TALEBİ

Sağlık sorunlarına karşın Buteflika'nın Şubat ayında bir dönem daha cumhurbaşkanlığı için aday olmasıyla fitilini ateşlediği Cezayir'deki gösteriler, Buteflika düşmesine karşın devam ediyor.

Abdulaziz Buteflika'nın istifasından sonra geçici cumhurbaşkanının göreve gelmesi ve 4 Temmuz'da seçime gidileceğinin açıklanmasına rağmen, ülkedeki kitlesel gösteriler sekizinci haftasında "rejimde köklü reform" talebiyle sürüyor.

Cezayir'de 22 Şubat'ta başlayan ve ordunun müdahalesiyle Buteflika'yı istifaya götüren göstericiler, "Hirak" yani "Halk Hareketi" ismiyle tanımlanıyor. Göstericilerin çoğunluğu gençlerden oluşmasına rağmen yürüyüşlere toplumun tüm kesimleri katılıyor.

Protestocular, ülkenin içinde bulunduğu durumun değişmesi için rejimde kalıcı reform talep ediyor ve uzun zamandır Buteflika'nın yakın çevresinde bulunan isimlerin devletin zirvesinde kaldığı bir geçiş döneminde ilerleme sağlanamayacağını dile getiriyor.

Cezayir sokağı, siyaseti ve sivil toplumu, "Buteflika rejiminin temel taşları" olarak gördükleri geçici Cumhurbaşkanı Abdulkadir bin Salih, Buteflika'nın istifasından sadece iki gün önce onayladığı Nureddin Bedevi hükümeti ve Anayasa Konseyi Başkanı Tayyib Bilayz'ın görevlerinde kalmasını istemiyor.

Bugün yine her yaştan ve renkten binlerce Cezayirlinin "derin devletle hesaplaşma, kalıcı değişim ve reform talebiyle" protesto yürüyüşleri düzenlemesi bekleniyor.

CEZAYİR'DE ORDUYU DESTEKLEYEN DE VAR SUÇLAYAN DA

Ülkedeki rejimin çekirdeğini oluşturan Cezayir ordusu ise Buteflika'nın istifası için üst üste yaptığı uyarılarla sokağın desteğini kazandı.

Bu dönemde silahlı kuvvetlere yönelik dostluk mesajları, sevgi gösterileri, "Ordu ve halk kardeştir" sloganları Cezayir sokağında sıkça kullanıldı.

Buna karşın, bazı göstericiler de Buteflika'nın da parçası olduğu rejimin temel unsurunun ordu olduğunu savunarak silahlı kuvvetlerin bu hamlesine temkinli yaklaştı.

Ordunun siyasete müdahalesini eleştiren ve orduyu rejimin parçası olarak tanımlayan göstericiler, Mısır'da 2013 yılındaki askeri darbeye atıf yaparak "Mısır senaryosu tekrarlanmamalı" pankartlarıyla uyarıda bulundu.

SUDAN'DA DA BENZER GÖRÜNTÜLER

Sudan'da yönetim değişimi Cezayir'e kıyasla daha taze olsa da, yönetimi devralan Askeri Geçiş Konseyi'nin bugün yaptığı açıklamalar gidişat hakkında ipuçları taşıyor. Konsey açıklamasında, ülkeyi kendilerinin demokratik bir sürece taşıyacağı ve ne yapılacağına sokağın taleplerinin karar vereceği ilan edildi.

Ancak bu açıklamalar sokaktaki muhalifleri tatmin etmekten uzak görünüyor. Cezayir'dekine benzer olarak "Beşir rejiminin temel taşları"nın Sudan'daki geçiş hükümetine liderlik etmesi sokaktaki grupların tepkisini çekiyor. Zira bugün, muhalif gösterilerin organizatörü Sudan Meslek Odaları'ndan yapılan açıklamada, "Askeri Geçiş Konseyi'nin yetkilendirdiği Siyasi Komite'nin basın toplantısında yapılan açıklamaları reddediyoruz. Yönetimin teslim tarzı alaycı bir tiyatroyu andırıyor. Ordunun icraatlarını kararlılıkla reddettiğimizi teyit ediyoruz." ifadeleriyle yönetime el koyan Askeri Geçiş Konseyi'ne karşı net bir çizgi çekildi.

MUHALİFLER SİVİL YÖNETİM İSTİYOR

Muhalif Sudan Meslek Odaları Birliği'nin açıklamasında "Taleplerimiz açık, adil ve meşrudur. Şartlarımızdan biri yönetimin derhal geçici sivil hükümete devredilmesidir" denilerek, taleplerinin yerine getirilene kadar barışçıl gösterilere devam edileceği belirtildi.

Sudan'da Askeri Geçiş Konseyi'nin yetkilendirdiği Siyasi Komite Başkanı Orgeneral Ömer Zeynelabidin, bugün yaptığı basın toplantısında, ülkenin ufkunun tıkandığını hissettiklerini ve rejimin buna kayıtsız kalması nedeniyle değişiklik yapmaya karar verdiklerini belirtmişti.

Zeynelabidin, iktidarı seçilen hükümete devredeceklerini kaydederek, "Önceliğimiz ülkedeki güvenlik ve istikrardır. İktidarda kalma derdimiz yok. ABD yaptırımlarını kırmak için çalışacağız." diye konuşmuştu.