ABD başkanlık seçim sonuçları 2020 ne oldu?

Amerikan halkı ya Donald Trump ile devam ya da yeni bir başkan olarak Biden'ı seçmek üzere sandık başına gitti. Halk, ABD'nin yeni başkanının yanı sıra Kongrenin iki kanadı olan 435 sandalyeli Temsilciler Meclisinin tamamı ile 100 üyeli Senatodaki 35 sandalye için de oy veriyor. Üç farklı saat dilimi olan ülkede, oy verme işlemlerinin başlaması ve bitişi eyaletlere göre değişecek.

Doğu yakasındaki saat dilimi esas alındığında oy verme işlemi, New York ve Virginia'da saat 06.00'da (TSİ 14.00), en kritik eyaletler olan Florida ve Pennsylvania ile başkent Washington DC'de saat 07.00'de (TSİ 15.00) başladı. Başkent Washington DC'deki oy kullanma merkezlerinde seçmenler, seçim merkezlerinin önünde uzun kuyruklar oluşturdu.

Sandıklar, Virginia ve Florida'da 19.00'da (TSİ Çarşamba 03.00), Washington DC ve Pennsylvania'da 20.00'da (TSİ Çarşamba 04.00), New York'ta ise 21.00'de (TSİ 05.00) kapanacak.

POSTAYLA OY KULLANMA TARTIŞMASI

ABD'de esasen uzun zamandır var olan "posta yoluyla oy kullanma" yönteminin, salgın nedeniyle neredeyse seçmenlerin yüzde 70'ini kapsayacak şekilde genişletilmesinin, bu oyların seçim sonuçlarının şekillenmesinde önemli rol oynaması bekleniyor.

Posta yoluyla oy kullanma sürecinde, bazı eyaletlerin 3 Kasım gününe kadar oy sayım sürecine başlayamaması ve Pennsylvania gibi kritik eyaletlerin seçim gününden sonra da gelen onaylı oyları kabul edecek olması süreci daha da karışık hale getiriyor.

OLAĞANÜSTÜ ÖNLEMLER

ABD'de yapılan 59. başkanlık seçimlerinin ardından ortaya çıkabilecek sokak olayları nedeniyle başkent Washington DC'de ve Beyaz Saray çevresinde olağanüstü güvenlik önlemleri alındı. ABD'de 59. başkanlık seçimleri sonrasında, taraflardan birinin sonuçları kabul etmemesi durumunda sokak ve şiddet olaylarının çıkma ihtimali konuşulmaya başlandı.

Washington DC'de mayıs ve haziran aylarında George Floyd gösterileri sırasında yağmalanan iş yerlerinin camları, seçim sonrası çıkabilecek olaylara karşı ahşap plakalarla kapatıldı. Öte yandan, Beyaz Saray çevresindeki birçok cadde ve sokağın yanı sıra Beyaz Saray'ın karşısındaki Lafayette Park ve arkasındaki Ellipse Park giriş çıkışa kapatıldı. Ayrıca Beyaz Saray'ın çevresindeki tüm binaların ve sokakların etrafına yüksek demir çitler konuldu. 

100 MİLYON OY ERKEN KULLANILDI

ABD halkı, ülkenin 59. başkanını belirlemek üzere bugün sandık başına giderken, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle birçok eyalette başlayan erken oylama sürecinde kullanılan oylar 100 milyonu geçti.

Başkanlık seçimlerinde, erken oylama bilgilerini derleyen internet sitesi "ABD Seçimler Projesi"ne göre, postayla ve sandık başında şimdiye kadar 100 milyon 298 bin 838 kişi oy kullandı.

Posta yoluyla kullanılan oyların sayısı 65 milyona yaklaşırken, 35 milyondan fazla kişi de oy pusulalarını bu süreçte oluşturulan seçim sandıklarına elden bırakmayı tercih etti.

California 12 milyon 90 bin, Teksas 9 milyon 719 bin ve Florida 9 milyon 69 binden fazla oyla "ülkede erken oylamanın en fazla yapıldığı eyaletler" olarak öne çıktı.

Öte yandan kullanılan erken oyların 2016 başkanlık seçimindeki toplam oyların yüzde 72,8'ine denk geldiği kaydedildi.

Posta yoluyla oylama için ülke genelinde seçmenlerin, 92 milyondan fazla oy pusulası talep ettiği bildirildi.

İnternet sitesinin yöneticisi Florida Üniversitesinden seçim uzmanı Profesör Michael McDonald, salgın nedeniyle birçok eyalette posta yoluyla veya sandık başında erken oylamaya izin verilmesinin, bu seçimlerde oy kullananların sayısının rekor düzeyde yükselmesinde ana etken olduğunu ifade etmişti.

SEÇİMDE KRİTİK EYALETLER

Amerikan seçimlerinde krtik eyaletlerden gelecek delegelere gözler çevrilmiş durumda. Zira Amerikan başkanlık seçimlerinde alınan oy sayıları değil kazanılan delege sayıları başkanı belirliyor.

ARIZONA

Arizona, geleneksel olarak Cumhuriyetcilerin seçildiği bir eyalet. Trump, 2016'da Arizona'yı yüzde 4 farkla aldı. Önceki seçimlerle kıyaslandığında çok düşük bir farktı. Anketler bu seçimde Arizona'yı Joe Biden'ın alacağını gösteriyor. Arizona, coronavirüsten çok etkilenen eyaletler arasında. Bu da Biden'ın şansını yükseltiyor. Ancak Trump, Meksika sınırına duvar projesiyle seçmenin aklını çelebilir.  Arizoza'nın delege sayısı 11.

FLORIDA

Florida'da seçimle ilgili öngörülebilen tek gerçek var. O da burada yarışın hep başa baş geçtiği. Florida'nın öngörülemezliği nüfus yapısının karışıklığından kaynaklanıyor. Başka eyaletlerden emeklilerin gelip yerleştiği bir yer olduğu için seçmen farklı eğilimler gösteriyor. 1964'ten beri Florida'yı alan Beyaz Saray'ı da alıyor. Florida'nın delege sayısı 29.

GEORGIA

Georgia geleneksel olarak Cumhuriyetçilere oy veriyor. Bu seçimde de anketlerde Trump önde gidiyor. Ancak eyalette siyah orta sınıf yükselişte, Atlanta gelişiyor. Gelişim arttıkça eyalet daha rekabetçi hale geliyor. Bu durum Demokratların şansını artırıyor. Georgia'nın delege sayısı 16.

IOWA 

Iowa kırsal ve muhafazakar bir eyalet. Cumhuriyetçiler son yıllarda burada hakimiyeti iyice artırdı. Trump, 2016'da Iowa'da Hillary Clinton'a 9 puan fark attı. Normalde bu farkla, Iowa eyaleti için endişelenmemesi gerekiyordu. Ancak burası, Trump'ın Çin'le ticaret savaşının etkilerini en çok hisseden eyaletlerden biri oldu. Corona virüs salgını da etkisini hissettiriyor. Iowa'nın delege sayısı 6.

OHIO

Obama, Ohio'da iki kere kazandı. Ancak Orta Batı eyaleti son yıllarda Cumhuriyetçilere kaydı. Trump, 2016'da Ohio'yu yüzde 8 oy farkıyla aldı. Demokratların kazanabilmek için siyah oylarına ihtiyacı var. Biden'ın beyaz işçi sınıfına hitap etmesi de burada şansı olduğunu gösteriyor. Ohio için önemli bir not. Bugüne kadar Ohio'yu kaybeden hiçbir Cumhuriyetçi aday başkanlığı kazanamadı. Ohio'nun delege sayısı 18.

MICHIGAN

Trump, 2016'da Michigan'da sadece yüzde 0,3 farkla kazandı. Geleneksel olarak Demokratlara oy veren eyalette 28 yıl sonra ilk kez bir Cumhuriyetçi kazandı. Burada Biden'ın şansı hayli yüksek. Babası otomobil satıcısı olan Biden, Detroit'le derin kişisel ilişkisi kurdu. Başkan Yardımcısı olduğu dönemde Michigan'ı sık sık ziyaret etti. Biden, işçi sıfının yoğun olduğu eyalette güçlü ve ılımlı bir aday oyarak görülüyor. Michigan için iyi bir tercih olarak değerlendiriliyor. Michigan'ın delege sayısı 16.

MINNESOTA

Minnesota liberal kentlerden, ılımlı orta sınıf mahallelerinden ve daha muhafazakar kırsal kesimden oluşuyor. Son yıllarda hafifçe sağa kaydığı görülüyor. Burada da iki aday arasında çok az bir fark var. Minnesota'nın delege sayısı 10.

NEW HAMPSHIRE 

New Hampshire, ülkenin en değişken eyaletlerinden. Burası hem beyaz orta sınıf hem kırsalda yaşayan muhafazakar nüfusa sahip. New Hampshire'ın delege sayısı 4.

KUZEY CAROLINA

Kuzel Carolina, Barack Obama'ya kadar Cumhuriyetçilerin kalesiydi. Obama, 2008'de az farkla da olsa Kuzey Carolina'yı aldı. Bu seçimde de anketlerde Biden önde görünüyor. İki aday da eyalet almak için milyonlarca dolarlık reklam harcaması yaptı. Yani Kuzey Carolina'da Trump için pembe bir tablo yok. Kuzey Carolina'nın delege sayısı 15.

PENSİLVANYA

Geleneksel olarak Demokratlara oy veren Pensilvanya'da dört yıl önce Trump kazandı. Ekonomisi enerjiye dayalı eyalette halk, yaşam standardını korumak için oy kullandı. Demokratlar kömür ve kaya gazı madenciliğinde reform sözü verdi.

Trump, bu reforma karşı eyaleti korumayı vaat etti. Ancak küresel coronavirüs salgınının başlamasıyla Pensilvanya'da işsizlik iki haneli sayılara yükseldi. Trump'ın vaadi lafta kaldı. Pensilvanya doğumlu Biden, eyalette çok tanınan bir isim. Kişisel yakınlığı Biden'a zafer getirebilir. Pensilvanya'nın delege sayısı 20.

WISCONSIN

Trump, 2016'da Wisconsin'i az farkla kazanarak sürpriz bir başarıya imza attı. Özellikle kırsal kesimin ve işçi sınıfı beyaz kadınların desteğini almıştı. Aynı kesim iki yıl sonra Demokrat vali seçti. Joe Biden anketlerde önde görünüyor. Wisconsin'in delege sayısı 10.

TEKSAS

Teksas normalde "değişken" eyalet değil. Burada da Cumhuriyetçilerin hakimiyeti var. Ancak eyalette Siyah, Latin Amerika ve Asya kökenlilerin sayısının artmasıyla Teksas da rekabete açık hale geldi. . Trump 2016'da Teksas'ı 9 puan farkla aldı. Teksas'ın delege sayısı 29.

EN ÇOK OYU ALAN DEĞİL 270 DELEGEYİ ALAN KAZANIYOR

ABD Başkanlık seçimlerinde, seçmenler, esas olarak destekledikleri partinin delegelerine oy veriyor. "Delegeler Kurulu" adı verilen bu sistemde her eyalete farklı ağırlıklarla dağıtılmış toplam 538 delege belirleniyor. Bu sayının yarıdan 1 fazlasına yani 270 delegeye ulaşan aday, Başkan olmaya hak kazanıyor.

Toplamda daha fazla oy alan değil, daha fazla delegeye ulaşan kişinin başkan olması, eyaletler arasındaki dengenin gözetildiği Amerikan siyasal sisteminin dikkat çekici özelliklerinden biri olarak biliniyor.