Kivi Yetiştiriciliği

Kivi yetiştiriciliği, Güneydoğu Asya'da var olan tarımsal faaliyetlerden birisi olarak dünyada bilinmektedir. Orman altı bölgelerde daha çok yapılan kivi yetiştiriciliği son 10 yıldır özellikle Karadeniz bölgesinin orta ve doğu kesimlerinde ülkemizde de rağbet gören faaliyetler arasına girmeyi başarmış durumdadır. Asma formunda bir yapıya sahip olan kivi meyvesi, kuvvetli bir yapıya sahip olmaktadır. Dünya üzerindeki en iyi kivi türü Actinidia cihinensis olarak bilinmektedir. Bir tavuk yumurtası büyüklüğünde olan bu kivi türü, standart olarak 80 ile 100 gram arasında ağırlığa sahiptir. Bunun haricinde kivi yetiştiriciliği yapılan 50 farklı kivi türü bulunmaktadır.

 İklim ve Toprak Özellikleri Kivi yetiştiriciliği yapmak isteyenlerin bulundukları yerin iklimini ve toprak özelliklerini iyi araştırması gerekmektedir. Çünkü kivi bitkisi kışları ılık, yazları ise sıcak ve yağışlı olan iklimi tercih etmektedir. Bununla birlikte yıllık ortalama sıcaklığın en az 12 derece olması gerekmektedir. Sadece sıcaklık değil, havadaki nem de kivi yetiştiriciliği için önemlidir. Havadaki nispi nemin en az %50 olması gerekmektedir. Bunlara ek olarak kivi yetiştiriciliği yapılacak bölgenin aldığı rüzgarı hakim yönü de hava anlamında önemli olmaktadır. Kivi yetiştiriciliğinde toprak özellikleri dikkat edilmesi gereken en önemli özelliklerdendir. Kivi yetiştirecek kişilerin toprak analizlerini eksiksiz yaptırarak bu işe başlamaları gerekmektedir. Çünkü kivi bitkisi geçirgen, derin, su tutabilen, kireçsiz ve organik anlamda zengin topraklarda verimli olabilmektedir. Su tutma anlamında bir önemli nokta bulunmaktadır. O da toprağın aşırı su tutup tutmamasıdır. Eğer toprağın bünyesi ağır ise ve normalden fazla suyu hapsediyor ise bu kivi yetiştiriciliği için uygun bir ortam olmamaktadır. Çünkü bu aşırı sulamaya neden olabilmektedir. Kivi suyu seven bir bitki olmasına rağmen toprağının mutlak geçirimli olması gerekmektedir. Kivi yetiştiriciliği için toprağın ph değerinin en az 6.0 en fazla 7.6 olması gerekmektedir. Bu özellikteki bir toprakta verimli bir kivi yetiştiriciliği yapılabilmektedir. Kivi Bitkisinin Özellikleri Kivi yetiştiriciliği sabır isteyen tarımsal faaliyetlerdendir. Çünkü kivi ilk dikimden itibaren 3 yılla birlikte meyve vermeye başlamaktadır. Bu nedenle kivi yetiştiriciliği yapacak kişilerin ilk üç yıl kivi asmalarına iyi bakım yapması, düzenli sulaması ve zamanında kontrolleri yapması gerekmektedir. İlk üç yıldan sonra kivi yöreye göre nisan mayıs aylarında çiçek açmaya başlar, ekim ayının sonuna kadar meyveler olgunlaşır ve sonun da da hasat yapılır. Kivinin yaprakları genellikle aralık ayı itibariyle dökülmeye başlar. Kivi Bahçesinin Kurulması Kivi yetiştiriciliği için öncelikli olarak toprak analizinin yapılmasından sonra bahçenin kurulması aşamasında da çok önemli hususlar bulunmaktadır. Fidelerin dikimi, bağın oluşturulması, bahçenin konumu gibi şeylere dikkat edilmelidir. Kivi yetiştiriciliğinde T direkler en çok tercih edilen asma araçlarından olmaktadır. Kivi bitkisi sarmaşık özellikli bir bitki olduğundan bu direklerden özel bir ana hat oluşturulmalıdır. Bu hat oluşturulurken aradaki mesafeye dikkat edilmelidir. Her sıra arası en az 4 metre olarak ayarlanmalıdır. Direkler ayarlandıktan sonra fidelerin dikimi bırakılan aralıklara düzenli olarak yapılmalıdır. Bahçenin konumuna göre iki taraflı güneş alabilmek için mümkünse kuzey güney gönlü bir dikim yapılmalıdır. Ayrıca kivi yetiştiriciliğinin altın kurallarından olan erkek dişi ayrımına mutlaka dikkat edilmelidir. Bu bağın düzenli tozlanması ve verimli olması için son derece önemlidir. İyi bir kivi yetiştiriciliği için standart erkek dişi oranı 1/7 veya 1/8 olmalıdır. Dikim ve bahçe hazırlama işlemi bölgeye göre ilkbahar veya sonbaharda yapılabilir. Kivi Yetiştiriciliğinde Bahçe Bakımı ve Budama Kivi yetiştiriciliğinde bahçe bakımı ilk üç yıl en önemli işlerden olmaktadır. Çünkü dikimden sonraki ilk üç yıldaki ne kadar iyi bakım yapılırsa kivi yetiştiriciliği de o kadar verimli olmaktadır. Bu nedenle kivi yetiştiriciliği yapacak kişinin öncelikli olarak budama hakkında bu bilgilere sahip olması gerekmektedir.

• Kivi yetiştiriciliği için oluşturulan bağdaki direklerin yüksekliği en fazla 180 cm olmalıdır. Bu direklerden de 150 cm yüksekliğindeki kısımlardan teller geçirilerek kivinin buralara tutunması için yerler yapılmalıdır. Oluşturulacak bu sistem kivinin ilerleyen aşamalarda daha iyi güneşlenmesini sağlamaktadır.
• Kivi yetiştiriciliği için budamaların mutlaka iyi yapılması gerekmektedir. Yıl içinde iki defa budama işlemi yapılmaktadır. Bu yaz ve kış budaması olmaktadır. İlk yıllarda yapılan şekil budamasıdır. Bu kivi yetiştiriciliğinde önemli işlerden birisidir. Bu sayede genç bitki hızlı ve dik bir şekilde büyüyebilmektedir. Kış budaması kivi yetiştiriciliğinde verimi artırmak için yapılır. Bu özellikle yaşlı sürgünler üzerinde uygulanır. 
• Kivi yetiştiriciliğinde gübreleme ve sulama da önemli bahçe bakım işleri arasında yer almaktadır. Belli aralıklarla yapılacak toprak analizlerine göre bahçeye gübre verilmeli ve uygun zamanlarda yeterli sulama yapılmalıdır. Hastalıklara karşı da bahçe sürekli olarak kontrol edilmelidir.

Kivi Yetiştiricilinde Hasat ve Depolama Kivi yetiştiriciliğinin en kolay işlerinden birisi hiç şüphesiz hasat işlemidir. Olgunlaşan meyvelerin asılı olarak durması kolay bir şekilde toplanmasını sağlamaktadır. Meyveler hasat zamanı koparılarak ya da bahçe makası ile sapları kesilerek toplanırlar. Kivi yetiştiriciliğinde hasat zamanı genellikle Ekim ayının sonu ile Kasım ayının başıdır. Kivi yetiştiriciliği yapan kişiler bahçelerinin büyüklüğüne göre ortalama olarak ticari anlamdan en az 1 tonluk bir verim alabilmektedirler. Alınan bu ürünlerin depolanması konusu da önemli noktalardandır. Kivi yetiştiriciliği yapan kişiler eğer uzun soluklu olarak (6-9 ay ürünlerini saklamak istiyorlarsa) iyi bir soğuk hava deposu tercih etmeleri gerekmektedir. Normal koşullarda kivi en fazla 3 ay dayanabilmektedir.