Uzaya neden gidiyoruz? Alper Gezeravcı neden uzaya gitti? İşte cevabı

Alper Gezeravcı'nın neden uzaya gittiği sorusu, tarihi yolculuğun başlamasından bu yana merakla soruluyor. Bu tarihi yolculuğun amacı ve ilk Türk astronotunun görevleri hakkında bilinmesi gerekenleri sizler için derledik. Peki, Uzaya neden gidiyoruz? Alper Gezeravcı uzaya neden gidiyor, Türkiye neden uzay yolculuğu yapıyor, sonunda ne kazanacak, kazanımlarımız ne olacak?

ALPER GEZERAVCI NEDEN UZAYA GİTTİ?

Uzaya neden gidiyoruz sorusunun bir değil birden fazla cevabı var. Türkiye Uzay Ajansı tarafından yapılan açıklamaya göre, Türk astronot Alper Gezeravcı, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda 14 gün sürecek bir görevde yer alacak. Görev süresince 13 farklı bilimsel deney yürütülecek. Ax-3 mürettebatı, NASA'nın Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'nden SpaceX Falcon 9 roketiyle fırlatıldı.

BAKAN KACIR'DAN YOLCULUĞUN ÖNEMİNE VURGU

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'nın Uluslararası Uzay İstasyonu'nda gerçekleştireceği 13 farklı bilimsel deneyin dünya bilimsel literatürüne büyük katkıda bulunacağını ifade etti. Kacır, Alper Gezeravcı'nın uzay yolculuğu için ABD'nin Florida eyaletinde bulunuyor ve Space X'in sosyal medya platformu X'teki canlı yayında soruları yanıtladı.

Bakan Kacır, Türkiye'nin ilk insanlı uzay yolculuğunun ülke tarihinde önemli bir dönüm noktası olduğunu ve Türk gençleri için ilham kaynağı olacağını dile getirdi. Türkiye'nin uzay teknolojisi konusunda deneyimli olduğunu, kendi uydularını ve roketlerini geliştirdiğini ve ürettiğini belirtti.

Alper Gezeravcı'nın 14 gün boyunca Uluslararası Uzay İstasyonu'nda gerçekleştireceği deneyler hakkında bilgi veren Kacır, bu deneylerin biyoloji, genetik ve malzeme bilimi gibi alanlarda yenilikçi ve inovatif olacağını söyledi. Kacır, bu bilimsel çalışmaların sonuçlarını sabırsızlıkla beklediklerini ifade etti.

GEZERAVCI'NIN UZAY GÖREVİ HAKKINDAKİ DÜŞÜNCELERİ

Gezeravcı, TRT'de katıldığı bir programda, uzaya gitmenin kendisi için çocukluk hayalinin gerçekleşmesi olduğunu belirtti. "Küçüklüğünden itibaren, hayalinin sınırı gökyüzü olan bir çocuğun, hayalinin eşiğini uzaya taşıyan bir adımdır bu. Dolayısıyla herkesin hayatına büyük bir dokunuş" şeklinde konuştu.

UMUT YILDIZ'IN GÖRÜŞLERİ VE BEKLENTİLERİ

Eski NASA astrofizikçisi Umut Yıldız, Türkiye'nin uzay görevlerine olan katılımının önemini vurguladı. Yıldız, Türkiye'nin bu görevle uzay yarışına katıldığını ve Türk gençlerinin uzay ve mühendislik alanlarına olan ilgisinin artmasını umduğunu dile getirdi.

BİLİMSEL DENEYLER VE ÖNEMİ

ODTÜ Fizik Bölümü Öğretim Üyesi ve Türk Astronomi Derneği Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Sinan Kaan Yerli BBC Türkçe'ye verdiği demeçte, bu deneylerle elde edilecek verilerin paha biçilemez olduğunu söyledi. Yerli, "Bir deneyin çıktısı, ‘Bu malzeme uzayda böyle davranıyor’ olacak. Bunu başka hiçbir şekilde ölçemezsiniz. Uzaya çıkmak çok pahalı bile olsa, verisi çok daha değerli oluyor" dedi.

GEZERAVCI'NIN YÜRÜTECEĞİ DENEYLER

Gezeravcı'nın yürüteceği deneyler, üniversite ve araştırma kurumlarınca hazırlandıktan sonra Türkiye Uzay Ajansı ve TÜBİTAK uzay uzmanlarından oluşan bir komisyonca kararlaştırıldı. Deneyler arasında, uzay ortamında radyasyona maruz kalmanın kanser hücreleri üzerindeki etkisi, henüz işlevi keşfedilememiş genlerin tespiti, propolis maddesinin mikro yerçekimi ortamındaki bakteriler üzerindeki etkisi gibi konular yer alıyor.

TÜRKİYE'NİN İLK UZAY YOLCULARI VE MİSYONLARI

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, TEKNOFEST'in 3. gününde, Türk uzay yolcusu olmaya aday Alper Gezeravcı ve Tuva Cihangir Atasever'i açıkladı. Seçilen bu isimler, Türkiye'nin ilk uzay yolcuları olarak kayıtlara geçti.

SEÇİLEN DENEYLER VE BİLİMSEL KATKILARI

Deneyler için bir çağrı yayımlandı ve bu çağrıya gelen cevaplar TUA ve TÜBİTAK Uzay uzmanlarından oluşan bir komisyon tarafından değerlendirildi. Bilimsel katkı, maliyet, takvim, yapılabilirlik ve Uluslararası Uzay İstasyonu altyapılarına uyumluluk gibi kriterler karar verme sürecinde etkili oldu.

TÜRK UZAY YOLCULUĞUNUN GELECEĞİ İÇİN ÖNEMLİ ADIMLAR

Bu deneyler, Türkiye'nin uzayda geleceği için büyük önem taşıyor ve ulusal uzay programının gelişimine katkı sağlıyor. Uzay yolcusu Gezeravcı, seçilen deneyleri uzay istasyonunda gerçekleştirecek ve bu deneylerin sonuçları bilim dünyası için yeni kapılar açabilir.

Türk Uzay Yolcusunun Gerçekleştireceği 13 Bilimsel Deneyin Özeti:

1. UYNA (Uzay İçin Yeni Nesil Alaşımlar):

   • Kurum ve Yönetici: TÜBİTAK MAM - Ömür Can Odabaş
   • Deney Amaçları: Yüksek entropili yeni nesil uzay alaşımlarının üretimi. Yüksek sıcaklık ve mukavemete sahip alaşımların, yerçekimsiz ortamın termofiziksel ve kristal büyüme üzerindeki etkilerinin araştırılması.

2. gMETAL (Katı Fazdaki Parçacıkların Bir Akışkan İçindeki Dinamiğine Yerçekimsiz Ortam Etkisi):

   • Kurum ve Yönetici: TÜBİTAK MAM - Prof. Dr. İskender Gökalp / Prof. Dr. Ahmet Yozgatlıgil
   • Deney Amaçları: Katı parçacıklar ve akışkan ortamı arasında homojen karışım oluşturma. Uzay araçlarının itki sistemlerinin verimliliğinin artırılması.

3. UzMAn (Uzay Görevleri için Mikroalgal Yaşam Destek Üniteleri):

   • Kurum ve Yönetici: Boğaziçi Üniversitesi - Dr. Öğr. Üyesi Berat Haznedaroğlu
   • Deney Amaçları: Mikroalg türlerinin yerçekimsiz koşullarda büyüme ve dayanıklılık testleri, metabolik değişikliklerin incelenmesi.

4. EXTREMOPHYTE (Ekstrem Halofit olan Schrenkiella Parvula’nın Tuz Stresine Verdiği Yanıtların Uzay Ortamında Araştırılması):

   • Kurum ve Yönetici: Ege Üniversitesi - Prof. Dr. İsmail Türkan
   • Deney Amaçları: A. thaliana ve S. parvula bitkilerinin uzay ve yeryüzünde tuz stresine verdiği yanıtların karşılaştırılması.

5. METABOLOM (Uzay Görevlerinde Bulunan Astronotların Metabolom/Transkriptomlarındaki Değişimlerin Analizi ve Ulusal Omik Veri Setlerinin Oluşturulması):

   • Kurum ve Yönetici: Ankara Üniversitesi - Prof. Dr. Emel Emregül
   • Deney Amaçları: Uzay koşullarının astronotların gen ekspresyonları ve metabolizmalarındaki değişimlerin incelenmesi.

6. MİYELOİD (Uzay Misyonuna Katılan Bireylerde Radyasyona Maruz Kalmanın Kanser İçin Öncül Lezyonlar Olan Periferik Kandaki Miyeloid-Kökenli Baskılayıcı Hücrelere Etkisinin İncelenmesi):

   • Kurum ve Yönetici: Hacettepe Üniversitesi, Prof. Dr. Güneş Esendağlı
   • Deney Amaçları: Miyeloid kökenli baskılayıcı hücrelerin uzay koşullarında kozmik radyasyon hasarı üzerindeki etkilerinin incelenmesi.

7. MESSAGE (Microgravity Associated Genetics Science Mission/Mikroyerçekimi İlişkili Genetik Bilim Misyonu):

   • Kurum ve Yönetici: Üsküdar Üniversitesi, Dr. Öğr. Üyesi Cihan Taştan
   • Deney Amaçları: Yerçekimsiz ortamda etkilenen genlerin tespiti, bağışıklık hücrelerinin yer çekimi etkilerinin CRISPR gen mühendisliği ile belirlenmesi.

8. ALGALSPACE (Uzay Koşullarında Antarktika ve Ilıman Mikroalg Yetiştiriciliğinin Karşılaştırmalı Bir Çalışması):

   • Kurum ve Yönetici: Yıldız Teknik Üniversitesi – Prof. Dr. Didem Özçimen
   • Deney Amaçları: Antarktik ve ılıman mikroalglerin uzayda büyüme verilerinin karşılaştırılması.

9. CRISPR – GEM (Mikro Yerçekimi Altında Bitkilerde CRISPR Gen Düzenleme Verimliliğinin Araştırılması):

   • Kurum ve Yönetici: Yıldız Teknik Üniversitesi – Tuğçe Celayir
   • Deney Amaçları: Bitkilerde CRISPR gen düzenleme tekniğinin mikro yerçekimi ortamda etkinliğinin araştırılması.

10. PRANET (Propolisin Anti bakteriyel Etkisi (PRANET)):

    • Kurum ve Yönetici: Muş Bilim ve Sanat Merkezi- Birsen Geçer
    • Deney Amaçları: Propolisin mikro yerçekimi ortamındaki bakteriler üzerindeki anti bakteriyel etkisinin test edilmesi.

11. VOKALKORD (Uzay’da Yaşamaya Karşı Oluşan Hayati Tepkimelerin Vokal Kord Kaynaklı Değişimler İle Tespiti Ve Düşük Yerçekimsizliğin Sebep Olduğu Rahatsızlıkların Ses Frekansları İle Tanımlanması):

    • Kurum ve Yönetici: Haliç Üniversitesi - Prof. Dr. Gökhan AYDEMİR
    • Deney Amaçları: Yerçekimsiz ortamın insan sesi üzerine etkilerinin ve solunum sistemi rahatsızlıklarının ses frekansları ile tespiti.

12. OKSİJEN SATURASYONU (Solunum Sistemi Fizyolojisi İçerisinde Yapay Zeka Desteği İle Verilen Havanın Oksijen Seviyesini Hesaplayarak Düşük Yer Çekiminin Sebep Olduğu Rahatsızlıkların Tanımlanması):

    • Kurum ve Yönetici: Nişantaşı Üniversitesi-Oğuzhan Aydemir
    • Deney Amaçları: Düşük yer çekiminin solunum sistemi üzerindeki etkilerinin yapay zeka desteği ile tespiti.

13. MİYOKA (Mikro Yerçekimi Ortamında Kurşunsuz Lehimleme Araştırması):

    • Kurum ve Yönetici: TÜBİTAK UZAY- Hakan Asan
    • Deney Amaçları: Mikro yerçekimi ortamında kurşunsuz lehimleme sürecinin etkilerinin incelenmesi ve raporlanması.