Türkiye'nin ilk 'kene' araştırmasına Başkent'te başlandı
Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Müdürü Zafer Karaer, Sağlık Bakanlığı’na kabul ettirdiği bir proje ile Ankara’da ‘Kırım Kongo Kanamalı Hastalığı’ na sebep olan kenelerin incelenmesi için araştırma başlattı.
Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Müdürü Zafer
Karaer, Sağlık Bakanlığı’na kabul ettirdiği bir proje ile Ankara’da
‘Kırım Kongo Kanamalı Hastalığı’ na sebep olan kenelerin
incelenmesi için araştırma başlattı. Kenelerle ilgili Türkiye’de
yapılan ilk araştırmanın sonucunda, Ankara ili ve ilçelerinde,
kenelerin oluşturduğu risk faktörünün saptanması, kene geçiş
yerlerinin tespiti, kene türleri, kenelerin mevsimsel aktiviteleri,
kene ile geçecek hastalıkların saptanması amaçlanıyor. Projenin 81
il de aynı modelle uygulanıp yayınlaştırması hedefleniyor.
Kenelerle bulaşan “Kırım Kongo Kanamalı Hastalığı” ile Türkiye’de
son yıllarda onlarca kişi hayatını kaybetti. Özellikle bahar ve yaz
aylarında kırlardaki insanların kabusu olan kenelerle ilgili şu ana
kadar yapılan bir araştırma yoktu. Kenelerle nasıl mücadele
edileceği bilinmiyordu. Kimyasal ilaçlarla yapılan mücadele de,
insanların bulunduğu ekosisteme zarar veriyordu.
Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Prof. Dr. Zafer
Karaer de, toplumun kabusu haline gelen bu hastalıkla mücadele için
önemli bir çalışma başlattı.
Sağlık Bakanlığı’nın verdiği destekle hayata geçen proje kapsamında
Ankara ili ve ilçelerinde kenelerin oluşturduğu risk faktörünü
saptanmaya çalışılıyor.
Proje hakkında bilgi veren Prof. Dr. Zafer Karaer, başta Kırım
Kongo kanamalı hastalıklarını incelemek üzere Türkiye’de kenelerle
ilgili bir araştırmanın şu ana kadar yapılmadığını söyledi.
KENELERİN TAŞIDIĞI YÜZLERCE HASTALIK VAR
Kenelerin insanlara taşıdığı yüzlerce hastalığın olduğunu bildiren
Karaer, “Bu hastalıkları görüyoruz ama, kenelerden kaynakladığını
bilmiyoruz.” dedi. Kareer, proje kapsamında sadece Ankara’yı baz
aydıklarını belirterek, kenelerin, hastalık geçiş yerlerini baz
alarak bir haritalanmaya gidecekleri bilgisini verdi.
Model çalışma olarak kenelerin mevsimsel aktivitelerinin nasıl
olduğunu, hangi tür kenelerin olduğunu belirlemeye çalıştıklarını
kaydeden Karaer, “Kenelerin 15-20 gününü hayvanlar üzerinde
geçiriyor. Geri kalan kısmında hep topraktadır. Hayvan üzerinde
bulunan kene bir hafta sonra düşer. Biz, bunları biliyoruz, ama
nerede nasıl beslendiği ile ilgili kesin delil yok. Çalışma yok. Bu
güne kadar eksik olan kısmı da o. Türkiye’de haritalanmış, herhangi
bir bölge yok. Kene, şu ayda, şu kadar var, larva döneminde şu
hayvanda geçiyor, gelişme döneminde şu hayvanda geçiriyor,
diyemiyoruz. Üreme, yumurtlama, çoğalma koşulları ile ilgili
bilgilere sahip değiliz. Yerde gezdiği dönemlerde dahil, hangi
dönemde beslendiğinin incelenmesi gerekiyor. Böyle bir çalışma
içerisindeyiz.” diye konuştu.
TESPİTLERİN ARDINDAN ÖNLEMLER ALINACAK
Karaer, çalışmanın amacı ile ilgili de şu bilgileri verdi:
“Çalışma, sonucunda kene geçiş yerlerinin tespiti, kene türleri,
mevsimsel aktivitelerini kene ile geçecek hastalıkların saptanması,
amaçlarımız arasındadır. Kırım Kongo Kanamalı Hastalığını
araştırmak ana amacımız, ama bunun yanında, diğer hastalık
türlerini de inceleyeceğiz. Kırım Kongo yaban domuzlarında ne
kadar, yerden beslenen kanatlılarda veya kemiricilerde ne kadar
bulunuyor, bunları araştıracağız? Amacımız; risk faktörlerinin ne
olduğunu ortaya koymak, ne derecede risk altına da olunduğunu
ortaya koymak. Biz, bunları tespit ettikten sonra, onlara karşı da
önlemler almak.”
Karaer, keneleri mücadelede ilaç kullanımının yanlış olduğunun
altını çizdi. Nerde nasıl yaşadığını bilip ona göre bilinçli
hareket edildiğinde, önlemlerin de ona göre alması durumunda daha
başarılı sonuçlar elde edileceğini vurgulayan Karaer, “Nitekim bu
çalışmanın sonucunda, ilgili bakanlıkların da gerekli önlemleri
alacağını düşünüyorum. Bir şeyi bilmek lazım. Bilmeden tedbir almak
çok zor. Neyle karşı karşı olduğumuzu bilmemiz gerekiyor, o
açıdan.” ifadelerini kullandı.
ARAŞTIRMA 81 İLE UYGULANMALI
Bir araştırma görevlisi ile çalışmasını yürüttüğünü aktaran Karaer,
2002 yılından beri onlarca öldüren Kırım Kongo hastalığının
oluşmasına sebep olan kenelerin Türkiye çapında bir ekip
çalışmasıyla araştırılması gerektiğini vurguladı. Zafer Karaer, bu
yaptıkları çalışmanın bir model kabul edilerek 81 ilde uygulanması
gerektiğini de vurguladı ve bunun için bakanlık teşkilatlarının
müsait olduğunu sözlerine ekledi. Karaer, şöyle devam etti: “Bu
model bütün hastalıklara uygulanabilir. Ayrıca, böyle bir
çalışmanın yapılması ile Türkiye genelinde risk faktörlerinin
saptanacaktır. Hele hele hayvanların kanları incelenirse, ülke
genelindeki hastalıkların neler olduğu saptanabilir. Kandan bütün
hastalıklar tespit edilir. Türkiye’nin hastalık haritası ortaya
konur. Bizim eksiğimiz o. Biz, e var nerede ne zaman ortaya çıkacak
bilemiyoruz.”
CİHAN
Yorumlar