TEMA Vakfı kimin, sahibi kim, kim kurdu, kime hizmet ediyor?

TEMA Vakfı kimin, sahibi kim, kim tarafından ne zaman nerede kuruldu, kurucuları kimlerdir, kurucuları arasında kimler yer alıyor soruları son günlerde merakla cevap arıyor. Çünkü, TEMA Vakfı son olarak aldığı siyasi bir kararla bir iş adamının yapmak istediği bağışı kabul etmemişti.

TEMA Vakfı kimin, kim kurdu, kime hizmet ediyor?

20 Eylül 2021 19:25 Son Güncelleme: 20 Eylül 2021 19:25

TEMA Vakfı kimin, kime hizmet ediyor? TEMA Vakfı kim tarafından ne zaman ve nerede kuruldu, kuruluş amacı neydi, şimdilerde neler yapıyor? Son günlerde polemiklerin ve tartışmaların odağında yer almaya başlayan TEMA Vakfı hakkında bilgi arayan birçok vatandaş için derleme yaptık. İşte TEMA Vakfı hakkında merak edilen bilgilerden bazıları:

TEMA Vakfı 1992 yılında Hayrettin Karaca ve Ahmet Nihat Gökyiğit isimli iki iş adamı tarafından kuruldu. Kuruluş amacı ise erozyon ve çölleşme ile mücadele için Türkiye'de bir örgütlenmeye gidilmesini sağlamaktı. İki iş adamı Türkiye'nin önde gelen iş adamlarının kapılarını tek tek çalarak hepsinin bu çatı altında birleşmesini istedi. Birçok iş adamı projeye olumlu bakarak vakfın kuruluşuna öncülük etti. Bu nedenle TEMA Vakfı'nın kurucu üyeleri arasında şu anda cezaevinde olan Osman Kavala da dahil olmak üzere birçok isim yer alıyor. Bunlar arasında merhum Vehbi Koç, Sakıp Sabancı, Sabri Ülker gibi isimler de bulunuyor.

TEMA Vakfı resmi tanıtım yazısında vakfın amacı şöyle tarif ediliyor: Topraklarımızı tehdit eden erozyon ve çölleşme ile mücadele edilebileceğini göstermek, tehlikeye dikkat çekmek, toprağa sahip çıkmak, koruyucu çözümler üretmek, ağaçlandırma yapmak, doğal varlıkları korumak ve bu mücadelenin devlet politikası haline gelmesini sağlamaktı. Bu hedefe ulaşmak için halkımıza ve karar vericilere aslında erozyonun kader olmadığını, topraklarımızı koruyarak ve ağaçlandırma yaparak erozyonla mücadele edilebileceğini anlatmaya başladılar. Doğal varlıkların korunmasında verilecek bu mücadelenin bir halk hareketi olmasını amaçlayarak önceliği, bu mücadelenin kalbinde yer alacak gönüllülere ulaşmaya verdiler.

TEMA VAKFINI KURAN İKİ İSİM KİMDİR?

Tema Vakfının kurulmasına öncülük eden iki isimden biri geçtiğimiz yıllarda hayatını kaybeden Hayrettin Karaca'ydı. Peki, Hayrettin Karaca kimdir?

Hayrettin Karaca, 1922 yılında Balıkesir'in Bandırma ilçesinde doğdu. Babası Hocazade Halil Efendi, annesi Zehra Hanım'dır. Liseyi bitirdikten sonra ailesinin triko-örme işinin başına geçip, onu ülkenin en başarılı sanayi kuruluşlarından biri haline getirdi. Karaca firması Türkiye'de ihracata öncülük etmiş bir firmadır. Ellili yaşlarında, Türkiye'nin ilk özel Arboretumunu kurdu. Yurt içi ve yurt dışında gezdiği her yerden tohumlar topladı, botanik bahçelerini gezdi, bağlantılar kurdu. Bugün Yalova'daki Karaca Arboretum, dünyanın her yerindeki botanikçiler tarafından bilinmektedir. 14 bin türü barındıran arboretum aynı zamanda ülkenin tehlikedeki türleri için bir gen koruma merkezidir.

Hayrettin Karaca yurt içindeki gezilerinde Türkiye'nin anıtsal ağaçlarının fotoğraflarını çekti, onların korunması yönünde çalışmalar başlattı ve yetkilileri habitat ve biyolojik çeşitliliğin karşı karşıya bulunduğu tehlikelere karşı uyardı. Bu geziler sırasında Türkiye'de insan etkisinden kaynaklanan hızlı bir çölleşme tehdidinin de farkına vardı. Bitki türlerinin yok olduğunu gördü, harap olmuş meralara, kuruyan şelalelere, yangınlar yüzünden veya tarla açmak üzere köylüler tarafından kesilmiş ormanlara rastladı. Gözlemlediği felaket karşısında sessiz kalamayacağını hisseden Hayrettin Karaca, 70 yaşında yeni bir meslek edindi ve Türkiye'deki çevre çalışmalarının liderliğini üstlendi. Sanayici arkadaşı A. Nihat Gökyiğit'le birlikte 1992 yılında TEMA Vakfı'nı (Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı) kurdu. TEMA Vakfı Kurucu Onursal Başkanı, Toprak Dedemiz Hayrettin Karaca, 20 Ocak 2020’de, 97 yaşında aramızdan ayrıldı.

AHMET NİHAT GÖKYİĞİT KİMDİR?

TEMA Vakfı'nın bir diğer kurucusu ise Ahmet Nihat Gökyiğit'tir. Peki, Ahmet Nihat Gökyiğit kimdir? A. Nihat Gökyiğit, 1925 yılında Artvin’de doğdu. Lisans eğitimini Robert Kolej'de 1946 yılında, yüksek lisansını 1948 yılında Michigan Üniversitesi'nde İnşaat Mühendisliği dalında tamamladı. 1956 yılında kurucuları arasında yer aldığı TEKFEN Grubu şirketlerinde Yönetim Kurulu Üyeliği ve Başkanlık görevlerini sürdürdü; Mayıs 2015'ten itibaren ise Tekfen Holding Kurucu ve Onursal Başkanı görevini üstlendi.

A. Nihat Gökyiğit, kendi adını taşıyan ANG Vakfı aracılığıyla, eşinin anısına İstanbul'da 50 hektarlık bir alan üzerine Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi'ni (NGBB) kurdu. Aynı zamanda dünya barışına hizmet eden önemli kültür faaliyetlerinden biri olan Tekfen Filarmoni Orkestrası'nın kurucusudur.

Gökyiğit'e Gürcistan ve Kırgızistan tarafından “Fahri Konsolosluk”; Akdeniz Üniversitesi tarafından Çevre Hizmet Ödülü; Çukurova, Boğaziçi ve Gazi Osman Paşa Üniversiteleri tarafından Fahri Doktora unvanı verildi.

1997 yılında T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Üstün Hizmet Madalyası ve 2010 yılında T.B.M.M. tarafından Üstün Hizmet Ödülü ile ödüllendirilen Yaprak Dedemiz A. Nihat Gökyiğit, 2009 yılında Ernst&Young tarafından Schwab Foundation Social Entrepreneur of the Year (Yılın Sosyal Girişimcisi) ödülüne layık görüldü.