Tarihte bugün veya tarihte 16 Haziran günü ne oldu?

Tarihte bugün ne oldu veya tarihte 16 Haziran günü meydana gelen önemli olaylar arasında Arapça ezan yasağının kaldırılması, Peyami Safa ve Ayşe Şasa'nın vefatının yanı sıra Osmanlı-Rus Savaşı'nın başlamısı, Doğu Almanya'da komünizme karşı ayaklanmaların başlaması gibi hadiseler bulunuyor.

İşte tarihte bugün meydana gelen önemli olaylardan bazılar:

18 Yıllık Türkçe Ezan Uygulamasına Son Verildi (1950)

İlk defa Yusuf Hikmet Bayur başkanlığındaki Millet Partisi ibadet özgürlüğünü savunmuştur. 1950 yılında iktidara gelen Demokrat Parti 16 Haziran 1950’de çıkardığı bir kanunla Türkçe ezan okunmasını zorunlu kılan kanunu ortadan kaldırmıştır.   Böylece Müslüman Türk halkının 18 yıllık özlemi bitmiş oldu.

Osmanlı Rus Savaşı Başladı (1736)

Rusya Osmanlı-İran Savaşında Nadir Şah’ı destekledi. Ayrıca sık sık Lehistan’ın içişlerine karışıyor ve Lehistan’a canı istediği zaman asker sokuyordu. Bu rahatsızlıklar yetmiyormuş gibi Ruslar ani bir şekilde Azak kalesine saldırıp ele geçirdiler. Bunun üzerine Osmanlı Devleti 16 Haziran 1736 tarihinde Ruslara savaş ilan etti.

Fransızlar Cezayir’i Kuşattı (1827)

Fransız elçisi ile Fransa’nın borçlarının konuşulduğu görüşme esnasında Dayı Hüseyin Paşa sinirlerine hakim olamayarak Fransız konsolosu Pierre Deval’in yüzüne elindeki yelpaze ile vurdu. Bu olay Fransa ile Cezayir arasında ki ilişkileri iyice gerdi. Sonuçta Fransızlar 16 Haziran 1827’den itibaren Cezayir’e savaş ilan etti ve gönderilen donanma ile Cezayir şehri kuşatılmaya başlandı.

Osmanlı Hanedanının Bayan Üyelerine Yurda Dönüş İzni Verildi (1952)

TBMM’de 1924’te çıkarılan 431 sayılı kanunla sınır dışı edilen Osmanlı Hanedanı mensuplarının bazı şartlarla yurda girmelerini sağlayan 5958 sayılı kanun 16 Haziran 1952 tarihinde kabul edildi. Bu kanuna göre, Osmanlı Hanedanından sadece bayan üyelerinin 28 yıl aradan sonra yurda dönmesine izin verilmiş oldu.

Komünizmden Kurtulmak İsteyen Almanlar Doğu Berlin’de Ayaklandı (1953)

Ekonomik şartların her geçen gün kötüleştiği Doğu Almanya’da halk komünizmden kurtulmak istiyordu. Komünist Parti içerisinde anlaşmazlıkların çıkması ve Stalin’in ölümünü fırsat olarak kullanmak isteyen işçiler 16 Haziran 1953 tarihinde Doğu Berlin’de büyük bir ayaklanma çıkardılar. Şehirde bulunan iki SSCB tümeni tanklarla 17 Haziran 1953 tarihinde harekete geçerek halka ateş açtı ve aynı günün akşamı ayaklanma kanlı bir şekilde bastırıldı.

Ünlü Edebiyatçı Peyami Safa Vefat Etti (1961)

Edebiyatçı ve roman yazarı Peyami Safa 16 Haziran 1961 tarihinde vefat etti. Psikolojik roman türü ile ön plana çıkmış olan Peyami Safa, Serveti-i Fünun şairlerinden İsmail Safa’nın oğludur. Düzenli bir eğitim görmekten çok, özel gayretiyle kendini yetiştirmiştir. Şimşek , Mahşer,Fatih-Harbiye, Din-İnkılap-İrtica ve Dokuzuncu Hariciye Koğuşu gibi tanınmış birçok eser geride bırakmıştır.

Türk Sinemasının En Önemli Senaristlerinden Ayşe Şasa Vefat Etti (2014)

1941 yılında İstanbul’da doğan Şasa’nın, Yeşilçam Günlüğü, Delilik Ülkesinden Notlar, Şebek Romanı, Bir Ruh Macerası adlı kitapları bulunuyor. Son Kuşlar, Ah Güzel İstanbul, Utanç ve Gramofon Avrat, Ölmez Ağacı, Dinle Neyden gibi filmlerin ise senaryosu ona ait.

Şasa, 1963 yılından itibaren senaristlik yaptı. Bu yıllarda kendisini Marksist olarak tanımlıyordu. Kemal Tahir ile güçlü bir dostluk kurdu ve bu dostluğun onun üzerinden derin etkileri oldu.

1980'li yıllarda ağır bir psikolojik rahatsızlık geçirdi. Doktorlar şifozren tehşisi koydu. On yıllık inziva dönemi sırasında sinema piyasasından tamamen çekildi. 1993 yılında sinemayla ilgili Yeşilçam Günlüğü adlı denemeleri yayınlandı.

Ayşe Şasa, 16 Haziran 2014 tarihinde tedavi gördüğü hastanede vefat etti.

TARİHTE BUGÜN MEYDANA GELEN ÖNEMLİ DİĞER ÖNEMLİ OLAYLAR

1815 - Napolyon'un son zaferi Ligny Meydan Muharebesi, ünlü Waterloo Savaşı'ndan iki gün önce gerçekleşti.

1903 - Ford Motor Şirketi kuruldu.

1919 - Merzifon isyanı.

1919 - Yörük Ali Efe, Yunan müfrezesini imha etti.

1932 - Almanya'da yarı askeri Nazi örgütleri SA ve SS üzerindeki Hükûmet yasağı kaldırıldı.

1934 - İran Şahı Rıza Pehlevi'nin Türkiye ziyareti başladı.

1940 - Litvanya'da komünist yönetim kuruldu.

1949 - Devlet Tiyatro ve Operası Kuruluş Yasası yürürlüğe girdi ve Muhsin Ertuğrul Genel Müdür olarak atandı.

1950 - TBMM, Türkçeleştirilmiş ezanın eskiden olduğu gibi Arapça okunmasına dair kanunu kabul etti.

1952 - Osmanlı hanedanı kadınlarına Türkiye'ye dönme izni çıktı.

1960 - Yassıada'da tutuklu bulunan eski Başbakan Adnan Menderes sinir krizi geçirdi ve revire kaldırıldı.

1961 - İlk Türk Otomobili Projesi "Devrim Otomobili" için çalışmalara başlandı.

1961 - Rus balet Rudolf Nureyev Batı'ya iltica etti.

1963 - Vostok 6 ile dünya yörüngesine fırlatılan Rus kozmonot Valentina Tereşkova, uzaya seyahat eden ilk kadın oldu.

1964 - Amerikalı siyahi hakları önderi Martin Luther King, Nobel Barış Ödülü'nü kazandı.

1967 - İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi ve eşi Şahbanu Farah Pehlevi Türkiye'ye geldi.

1968 - Sırrı Acar, Avrupa Grekoromen Güreş Şampiyonası'nda şampiyon oldu.

1970 - 15 Haziran'da işçiler, İzmit Gebze'den İstanbul'a doğru yürüyüşe geçmişlerdi. Yürüyüş sırasında geçilen yerlerdeki işçilerin de katılımıyla, 15-16 Haziran işçi direnişi olarak adlandırılan bu olaylar, 5 kişinin ölmesi ve İstanbul ve Kocaeli'de sıkıyönetim ilan edilmesi ile sona erdi.

1973 - TRT - MEB ortaklığıyla hazırlanan, Üniversite Giriş Sınavı Hazırlık Kursları televizyondan yayınlanmaya başlandı.

1976 - Güney Afrika'da siyahların yaşadığı Soweto kasabasında, Afrikaans dilinde eğitimi protesto eden öğrencilerin üzerine ateş açan Güney Afrika Polis'i, 600 öğrenciyi öldürdü.

1983 - Yuri Andropov, SSCB Başbakanı oldu.

1987 - Türkiye'yi ziyaret eden İran Başbakanı Mir Hüseyin Musavi'nin, Anıtkabir'i ziyaret etmemesi tepkiyle karşılandı. Erdal İnönü, Başbakanlık önüne siyah çelenk bıraktı.

1988 - Mehmet Ali Birand'ın "İşte PKK, işte Apo" başlıklı röportajı nedeniyle, Milliyet gazetesi toplatıldı.

1991 - Başbakan Yıldırım Akbulut istifasını, Cumhurbaşkanı Turgut Özal'a verdi.

1994 - Amasya Kütüphanesi'nden çalınan tarihi Kuran, Ayşegül Tecimer'in yalısının bahçesinde bulundu.

1994 - Anayasa Mahkemesi, Demokrasi Partisi'nin (DEP) kapatılmasına ve bu Parti'nin üyesi olan, 5'i ceza evindeki 13 Milletvekili'nin üyeliğinin sona ermesine karar verdi.

2000 - 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e, "Devlet Şeref Madalyası" verildi.

2002 - İstanbul Boğazı’nda “Modisk” adlı nehir tipi Rus gemisi ile "Aqua-2" isimli bir yolcu teknesi çarpıştı. Batan teknede kaybolan 4 yolcudan 2’sinin cesedi bulundu.

2007 - Hint asıllı Amerikalı astronot Sunita Williams, uzayda en uzun süre kalan kadın astronot unvanının sahibi oldu.

2014 - Türk senarist ve yazar Ayşe Şasa vefat etti.