'Zorunlu soykırım dersi'ne karşı dava

Diplomatik kaynaklar, “soykırım” kararının Türk-Alman ilişkilerine olumsuz etkileri olacağını, ancak bölgesel ve siyasi konjonktür gereği Türkiye’nin çok sert önlem almayacağı beklentisinin olduğunu belirtti. İşte Türkiye’nin olası hamleleri:

BÜYÜKELÇİ TÜRKİYE’DE

Türkiye, diplomatik açıdan ilk adım olarak, benzer kararlarda olduğu gibi Berlin Büyükelçisi Avni Karslıoğlu’nu “istişareler” için geri çağırdı. Almanya Büyükelçisi’nin en az 3 ay Türkiye’de kalması bekleniyor.

SÖZLÜ NOTA

Türkiye, ikinci adım olarak Almanya Büyükelçiliği Maslahatgüzarı’nı Dışişleri Bakanlığı’na çağırdı ve sözlü nota verdi. Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Levent Murat Burhan, Alman maslahatgüzara, “Alınan bu karar ikili ilişkilere darbe vurmuştur. 3 milyonu aşkın Türk’ün yaşadığı Almanya’nın bu kararı, iki toplum ilişkilerini derinden zedelemiştir. Tarihi bir olayın siyasileştirilmesinin bir bedeli olacaktır” mesajını iletti.

AMBARGO BEKLENMİYOR

Almanya, Türkiye’nin dış ticaret ve turizm yönünden bir numaralı ortağı durumunda. Rusya, Irak, Suriye, İran ve mülteci krizi nedeniyle yaşanan gerilimlerin ardından ihracat ve turizmde daralma yaşandı. Türkiye’nin Almanya gibi bir partnere yönelik ekonomik ve kültürel ambargo uygulaması beklenmiyor. Türkiye, 2015 yılında 13 milyar 427 milyon dolar ile en fazla ihracatı Almanya’ya yaptı. 2016 yılında Türkiye’ye en çok turist gönderen ülkeler sıralamasında Almanya, yüzde 14.05 oranıyla birinci sırada yer aldı. Nisan ayında Türkiye’ye 146 bin 226 Alman turist geldi.

İNCİRLİK ÜSSÜ BEKLETİLEBİLİR

Almanya’nın nisan ayında İncirlik Üssü’ne yönelik talepleri olmuştu. Berlin yönetimi, İncirlik Üssü’ne yaklaşık 70 milyon Euro’luk yatırım yapma isteğini dile getirmişti. Bu kriz sonrasında Ankara, Almanya’nın bu talebini erteleyebilir.

MÜFREDAT DAVASI

Karar tasarısının ardından, soykırım iddiası Almanya’nın ders kitaplarına da girecek. Bu durum, bu ülkedeki okullarda bulunan binlerce Türk öğrenci ve veliler için ciddi bir sorun teşkil ediyor. Bu dersin Türk çocuklarına okutulmaması ya da müfredattan kaldırılması için hukuki girişimlerde bulunulması planlanıyor.

KARARDA ÖNE ÇIKAN 8 MADDE

Almanya Federal Meclisi’nin kabul ettiği sözde soykırım kararında öne çıkan 8 madde şunlar:

1- TEHCİR, KATLİAM: Kararda soykırım kelimesi haricinde Ermenilere yönelik tehcir, katliam, yok edilme, topyekûn imha, kitlesel cinayetler, tasavvur edilemez vahşilikteki cinayetler gibi tanımlamalara yer verildi.

2- SÜRYANİ VE KELDANİLER: Ermenilerin dışında Süryani ve Keldanilerin de tehcir ve katliamlara maruz kaldığı iddia edildi.

3- ALMANYA’NIN SORUMLULUĞU: Osmanlı İmparatorluğu’nun bu suçu işlediğini bilen Almanya’nın sessiz kaldığı da belirtilerek, eleştiriliyor. Almanya’nın “suç ortaklığı” olduğuna dikkat çekilip tarihi sorumluluğu bulunduğu belirtiliyor.

4- MÜFREDATA KONULACAK: Kararda okul, üniversite ve siyaset eğitiminin içerisinde müfredat ve ders kitaplarına, 20. yüzyılın etnik çatışmalar tarihiyle yüzleşilmesi çerçevesinde Ermenilerin tehciri ve yok edilişini de dahil etmek gerektiği ifade ediliyor.

5- ARABULUCULUK: Almanya’nın ülkesindeki Türk ve Ermeni kökenli yurttaşları arasında arabuluculuk yapmasının entegrasyon ve barış içinde bir arada yaşamaları için önemli olduğu belirtiliyor.

6- NORMALLEŞMEYE DESTEK: Türkiye ile Ermenistan arasındaki normalleşme görüşmelerine destek verileceği kaydediliyor

7- BİLİM, SANAT, KÜLTÜREL DESTEK: Ermenilere yönelik cürümlerin araştırılması ve Ermenilerle Türklerin barışmasını hedefleyen Türkiye’deki bilim, sivil toplum, sanat ve kültür alanlarındaki bütün girişim ve katkıların Almanya tarafından destekleneceği yer alıyor.

8- MİRASLARI KORUNACAK: Kararda, Almanya’nın Türkiye’de Ermeni mirasının korunması için çaba sarf etmesi de bulunuyor.