İstanbul ve 32 İlin Suyu; Ankara ile Birlikte 27 İlin Havası Kirli Çıktı

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Türkiye çapında 81 ilin su, hava, atık ve gürültü kirlilik vaziyetini ortaya koyduğu karnelerini çıkardı. Bakanlığın 2 yılda bir yaptığı Türkiye Çevre Sorunları ve Öncelikleri Değerlendirme Raporu'na göre; 32 ilde su kirliliğinin, 27 ilde hava kirliliğinin, 19 ilde atıkların, 2 ilde gürültü kirliliğinin ve bir ilde erozyonun en mühim etraf derdi bulunduğu belirlendi. İllerin birinci öncelikli etraf sorunları sıralamasında İstanbul'da su kirliliği, Ankara, Antalya, Diyarbakır ve Kocaeli'nde hava kirliliği, Erzurum, İzmir, Kayseri ve Sakarya'da atık kirliliği, Adana'da gürültü kirliliği ilk sırada geliyor.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı iki yılda bir hazırladığı Türkiye Çevre Sorunları ve Öncelikleri Değerlendirme Raporu 2014 yayımlandı. Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü, Çevre Envanteri ve Bilgi Yönetimi Dairesi Başkanlığı Veri Değerlendirme Şube Müdürlüğü'nün hazırladığı 126 sayfalık rapor Türkiye'deki etraf kirliliğine ait mühim veriler yer aldı.

32 İLİN SUYU KİRLİ

Bakanlığın taşra teşkilatından elde ettiği bilgilere göre, etraf sorunlarının neler olduğuna umumi şekilde bakılınca 32 ilde su kirliliğinin, 27 ilde hava kirliliğinin, 19 ilde atıkların, 2 ilde gürültü kirliliğinin, 1 ilde erozyonun öncelikli etraf sorunları bulunduğu ortaya çıktı. 2012 yılında önceki devre oranla hava kirliliği ve atıkların birinci öncelikli problem bulunduğu illerin sayısının azaldığı saptama edildi. Bunda, doğalgaz kullanması ve atık bertaraf/geri dönüşümü konusundaki gelişmelerin etkisi bulunduğu düşünüldü. Buna rağmen su kirliliğinin birinci öncelikli problem bulunduğu illerin sayısında yükseliş oldu.

ANTALYA HAVA, VAN SU, İZMİR ATIK KİRLİLİĞİ İLE İLK SIRADA

Akdeniz Bölgesindeki Antalya, Hatay, Isparta, Mersin, Kahramanmaraş, Osmaniye illerinde hava kirliliği birinci öncelikli etraf sorunu. Burdur'da atıklar, Adana'da ise gürültü kirliliği birinci öncelikli sorun. Önceki devirde bulunduğu bunun şeklinde hava kirliliği alanda en çok görülen birinci öncelikli problem oldu. Doğu Anadolu Bölgesinde Bingöl, Erzincan, Hakkari, Malatya, Tunceli, Van'da su kirliliği birinci öncelikli etraf sorunu. 4 ilde hava kirliliği (Ardahan, Bitlis, Iğdır, Kars): 4 ilde ise atıklar (Ağrı, Elazığ, Erzurum, Muş) birinci öncelikli etraf sorunu. Bölgede önceki devirde baskın bulunan problem atıklar olurken bu defa su kirliliği ön plana çıktı. Ege Bölgesinde Aydın, Kütahya, Manisa, Muğla'da su kirliliği birinci öncelikli etraf derdi olurken, 3 ilde Afyonkarahisar, İzmir ve Uşa'tak atıklar, Denizli'de ise hava kirliliği birinci öncelikli etraf sorunu. Bölgede önceki devirde baskın bulunan problem hava kirliliğiyken bu defa su kirliliği ön plana çıkıyor. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde 8 ilde Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şırnak'ta hava kirliliği, Şanlıurfa'da ise su kirliliği birinci öncelikli etraf derdi şekilde belirlendi.

SİVAS'TA EROZYON BİRİNCİ ÖNCELİKLİ ÇEVRE SORUNU

İç Anadolu Bölgesinde Aksaray, Çankırı, Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Yozgat'ta su kirliliği birinci öncelikli etraf sorunu, Ankara, Kırıkkale ve Konya'da hava kirliliği, Karaman ve Kayseri'de atıklar, Eskişehir'de gürültü kirliliği, Sivas'ta erozyon birinci öncelikli etraf derdi şekilde saptama edildi. Bölgede önceki devirde baskın bulunan problem hava kirliliği iken bu defa su kirliliği ön plana çıkıyor. Karadeniz Bölgesinde Amasya, Artvin, Bartın, Bayburt, Rize, Samsun, Sinop, Trabzon'da su kirliliği birinci öncelikli etraf sorunu, 6 ilde (Bolu, Düzce, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Tokat) atıklar, 4 ilde ise (Çorum, Karabük, Kastamonu, Zonguldak) hava kirliliği birinci öncelikli etraf derdi oldu. Bölgede, önceki devirde hava kirliliği ve atıklar baskın problemler iken bu defa su kirliliği ön plana çıktı.

MARMARA BÖLGESİ'NDE 7 İLDE SU KİRLİ

Marmara Bölgesinde 7 ilde (Balıkesir, Bursa, Çanakkale, Edirne, İstanbul, Kırklareli, Tekirdağ) su kirliliği, Bilecik, Sakarya ve Yalova'da atıklar, Kocaeli'nde ise hava kirliliği birinci öncelikli etraf sorunu. Önceki devirde bulunduğu bunun şeklinde su kirliliği alanda en çok görülen birinci öncelikli problem oldu.

Ülkemizin birinci öncelikli derdi bulunan su kirliği hakkında raporda, 38 tane ilde kendi il sınırları içerisindeki, toplamda 162 tane yüzey suyu ve ya izleme noktası için nitelik sınıfları söylendi. Bunların yüzde 16,7'si yüksek kaliteli su, yüzde 16'sı az kirlenmiş su, yüzde 28,4'ü kirlenmiş su, yüzde 38,9'u aşırı kirlenmiş su sınıfına dahil. Yüzeysel sularının muhtemel kirlenme nedenlerinin başında evsel atıksular gelirken bunu sırasıyla zirai ilaç ve gübre kullanması ile evsel sert atıklar takip ediyor.

AKDENİZ'DE YÜZME SULARI İYİ DURUMDA

Denizlere oranla yapılan değerlendirmede, Akdeniz'de yüzme sularının genelde 'çok iyi', Ege Denizi ve Karadeniz'de 'iyi', Marmara Denizi'nde 'çok iyi' sınıflarında bulunduğu görüldü. Her ne kadar Marmara Denizi'nde 'çok iyi' sınıfta yer sektör yüzme dolayları çoğunlukta olsa da, başka denizlerde görülmeyen 'kötü' ve 'çok kötü' derslik yüzme sularının bu denizde var bulunduğu dikkat çekti. Diğer denizlerde enfazla evsel atıksular muhtemel kirlilik sebebi olurken Ege Denizi'nde deniz taşımacılığının başlıca sebep bulunduğu kaydedildi. Karadeniz'de evsel sert atıkların kirlilik oluşturma oranının başka denizlerden yüksek olması hali söz konusu.

GÖLLERİN DURUMU KÖTÜ

Göllerdeki yüzme sularından, Konya Beyşehir Gölü-İskender Mevkiinin 'çok kötü' sınıfta yer alması dikkat çekici. Konya Beyşehir Gölü'ndeki kirlilik evsel atıksular, evsel sert atıklar, endüstri kaynaklı atıksular, endüstri atıkları, zirai ilaç-gübre kullanması ve göl taşımacılığından kaynaklanıyor.

Su kirliliğinde ön planda bulunan evsel atıksulardan kaynaklanan kirliliğin başlıca nedeni; yerleşim yerlerinde evsel nitelikli atıksuların arıtılmaması olurken bunu kanalizasyon şebekesinin olmaması ve ya yetersiz olması takip ediyor. Ancak, ilçelerde problem il merkezlerine oranla daha büyük. Su kirliliğinin giderilmesinde karşılaşılan en mühim güçlük ise; 45 ilde mali imkansızlıklar itibarı ile arıtma tesislerinin kurulamaması, 21 ilde toplumda şuur eksikliği şekilde belirlendi.

HAVA KİRLİLİĞİNDE SIRALAMA İSTANBUL, KOCAELİ, BURSA, BİLECİK

Ülkemizde hava kirliliğinin başlıca kaynağı 81 ilimizden 67 ilde evsel ısınma, 5 ilde imalat endüstri işletmeleri, 5 ilde karayolu trafik, 2 ilde başka endüstri faaliyetleri, 1 ilde termik santraller ve 1 ilde de başka kaynaklar şekilde sıralanıyor. Hava kirliliğinin birincil kaynağının imalat endüstri bulunduğu illerin (İstanbul, Kocaeli, Bursa, Bilecik ve Hatay) çoğunun Marmara Bölgesi'nde olması dikkat çekici. Batı Karadeniz illerinden Düzce ve Karabük'te ise başka endüstri dalları ön plana çıkıyor. Çanakkale'de termik santraller birincil hava kirliliği kaynakları oldu. Karayolu trafiği, Aydın, Sakarya, Eskişehir, Kayseri ve Malatya illerinde hava kirliliğinin 1. öncelikli kaynağı oldu. Anız yangınları, kış mevsiminde hayvan dışkılarının yakacak şekilde kullanılması, lastiklerin yakılması bilhassa Batman'da başlıca hava kirliliği kaynakları şekilde listeleniyor. Kış sezonu ortalama (2011 yılı Ekim-2012 Mart arası 6 maaş ortalama) PM10 değerlerinin hava kalitesi indeksine oranla '5 (kötü)' bulunduğu iller: Antalya, Kayseri, Tekirdağ ve Şırnak oldu.

Atık sorununun başlıca kaynağı, evsel atıkların vahşi (düzensiz) depolanması. Bazı vilayetlerde tertipli depolama tesisi bulunmazken, bazılarında ise tertipli depolama tesisi olmakla müşterek uzaklık vb. sebeplerle ilçelerde tertipli depolama yapılamıyor. Atıkların en mühim problem bulunduğu illerden İzmir, Sakarya, Uşak'ta endüstri kaynaklı atıklar, Burdur ve Bilecik'te mermer ocakları, Afyonkarahisar, Bolu ve Düzce'de kanatlı hayvan atıkları problem oluşturuyor. İzmir, İstanbul, Kocaeli illerinde, tehlikeli atıklar için var bertaraf/geri kazanım tesisleri yetersiz kalıyor.

GÜRÜLTÜ KİRLİLİĞİNDE İLK SIRADA ADANA

Gürültü kirliliğinin 1. öncelikli problem bulunduğu Adana ilinde; bilhassa eğlence yerlerinden kaynaklanan diri müzik gürültüsü, yerleşim bölgeleri arasında küçük ölçekli imalathanelerin bulunması, TEM Otoyolunun belde merkezinden geçmesi ve otobana aşırı yakın yerleşim yerlerinin bulunması, gürültü meselesinde şikayetlere sebep oluyor. Eskişehir'de ise kentin merkezinde kalan eğlence bölgeleri itibarı ile problem yaşanıyor.

BİLGİ YARIŞMASI OYUNU, ÜYE OLMADAN HEMEN BAŞLA

Kaynak: HABERLER.COM