İnsanların 'ney' merakını hediyelik amaçla üretilenler engelliyor

Kayseri’de 20 yıldır 'ney' yapım ustası emekli sınıf öğretmeni Seyfi Günay, son zamanlarda özellikle gençlerin daha çok ney aldığını ifade ediyor. Turistlerinde büyük ilgi gösterdiğini aktaran Seyfi Günay, Adana’dan aldığı kamışlarla ancak günde bir ney yapımının mümkün olduğunu dile getirerek “Bazıları günlük 10-15 tane ney üretiyor. Bunların içerisi iyi boşaltılmıyor ve ses ayarları yapılmıyor. Böyle olunca ney çalmayı öğrenmek isteyenler zaten zor olan ney üflemeyi beceremiyor. Bu yüzdenden çakma diyebileceğimiz tamamen hediyelik eşya anlayışıyla üretilen neyler yüzünden insanlar öğrenmekten vazgeçiyor.” dedi.

    Emekli öğretmen Seyfi Günay, 20 yıl önce Adana, İzmir, Antalya ve Ankara’yı uzun süre kendisine mesken tutarak ney yapımını buradaki ustalardan öğrenmiş. TRT sanatçılarından bile ney yapımı ile ilgili bilgiler alarak yola çıktığını anlatan Günay, evinin balkonunun kendisine atölye yapmış. Uzun süre burada üretim yapan ustanın, Avrupa’nın değişik ülkeleri ve Amerika’dan bile siparişler almış. Günay’ın en yakın zamandaki müşterilerinden birisi de Ankara’da bir okulda öğretmenlik yapan İngiliz vatandaşı bayan, Kayseri’ye kadar gelerek en pahalı ney’i aldı.

    Şehir merkezindeki 800 yıllık Hunat Hatun Medresesi Kayseri Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edilerek kültür ve sanat merkezi olmasından sonra Günay, buradaki 21 odadan birisini ney yapım atölyesine çevirdi. Ney hususunda önemli bilgiler veren ney ustası Seyfi Günay, ney yapımı çok meşakkatli sabır isteyen çok incelikleri olan bir sanat olduğunu aktararak, “Her kamıştan ney olmaz, olması muhtemel kamışlar bir yılı aşkın süredir bekletilir ve sonrasında hassas bir seçimle hangi tür ney olabileceğine karar verilir. Bu kamışları da Adana’dan tanesi 30 liradan alıyoruz.” dedi.

    Seyfi Günay, bir tane ney yapımı için bir gününü harcadığını belirterek, işin zor kısımlarından birisinin kamışın içinin tamamen boşaltılması, deliklerin açılması ve ses kontrolünün yapılması olarak gösteriyor. Kamışın içinin tamamen boşaltılmaması, deliklerin açılmasındaki hassasiyet ve ses kontrolünün yapılmamasından dolayı ney’e üflendiğinde istenilen seslerin alınamayacağına dikkat çekiyor. Bazen hiç ses çıkmadığını aktarıyor.

    Ney ustası, günlük 10-15 tane üretim yapanların niyetlerinin tamamen hediyelik eşya gibi satışı olduğunu ama ney üflemek isteyenlerinde bu ürünleri aldığında sorun yaşadığına işaret ediyor. Günay, çıkmayan ses ve hediyelik eşya niyetine çakma üretilen ney’in, insanların birazda maneviyatla birleştirdiği bu enstrümanı kullanmaktan vazgeçtiğini ifade ederek, “Bu insanlarımızın ney merakını engelliyor. Oysa son zamanlarda özellikle gençlerimiz ve orta yaştaki birçok kişi ney üflemek istiyor. Ney çalarak rahatlamak istiyor. Bunu da engellemiş oluyoruz.” diye konuştu.

    Çakma olarak tabir edilen neyler 80 ila 100 lira arasında satışa sunuluyor ve kişinin elinde kalıyor. Kullanamıyor. Belirtilen kurallara uygun şekilde üretilen neyler ise 75 ila 300 lira arasında satışa sunuluyor. CİHAN