"İkamet edilen ülke prensibi dayatması Türk vatandaşlarını bağlamaz"

Türkiye’nin Lahey Büyükelçiliği Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşaviri Mehmet Sevim, Hollanda’nın Türkiye’ye transfer edilen maluliyet, yaşlılık, dul yetim ve iş kazası ve meslek hastalıkları aylıkları ile bunlara ilave olarak ödenen ek yardımlarda her hangi bir kesintiye gidemeyeceğine dikkati çekti. Sevim, “İkamet edilen ülke prensibi” dayatmasının Türk vatandaşlarını bağlamayacağını savundu.

Mahkeme kararlarına rağmen Hollanda’nın “ikamet edilen ülke prensibi” başlığı altında yeni kesinti politikalarını 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren uygulamaya koyduğunu anlatan Mehmet Sevim, “Türkiye’nin geçim endeksinin düşük olduğu iddia edilerek Türkiye’ye transfer edilen geride kalanlar ödenekleri (dul ve yetim aylığı), geçici iş göremezlik ödenekleri ve çocuk paraları 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren yüzde 40 oranında kesintiye tabi tutulmuştur. Utrecht Merkezi Yüksek İdare Mahkemesi, geride kalanlar ödeneği/dul ve yetim aylığı (Anw) davasında 21 Mart 2014 tarihinde kesin kararını vermiştir. Karar tamamen Akdaş davasına dayanmaktadır. Daha açık ifade ile, Türkiye – AB Ortaklık Konseyinin 3/80 sayılı Kararının 6(1) maddesine göre, Türkiye’ye transfer edilen maluliyet, yaşlılık, dul yetim ve iş kazası ve meslek hastalıkları aylıkları, bunları alan kişilerin Türkiye veya başka bir AB üyesi ülkede ikamet etmesi nedeniyle herhangi bir azaltma, değiştirme, durdurma, iptal veya müsadereye tabi olmaz.” açıklamasında bulundu.

UTRECHT İDARİ MAHKEMESİ

Lahey Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşaviri Mehmet Sevim, şunları kaydetti: “Utrecht Merkezi Yüksek İdare Mahkemesi’nin kararı nihaidir ve temyiz yolu kapalıdır. UWV (Hollanda İşçi Sigortaları Birliği) bu kararı oldukça iyi okumuş ve WGA davalarının tamamını geri çekerek kesinti kararlarını iptal etmiştir. Hollanda Sosyal İşler ve İstihdam Bakanlığı Utrecht Merkezi Yüksek İdare Mahkemesi kararının ne şekilde uygulanacağı konusunda talihsiz bir açıklama yapılmıştır. Bu açıklamaya göre, Türkiye’ye 1 Temmuz 2012 tarihinden önce kesin dönüş yapmış Anw (dul ve yetim) ödeneği sahiplerinden dava açan veya itiraz edenlerin ödenekleri kesintisiz olarak ödenmeye devam edilecektir. Türkiye’ye 1 Temmuz 2012 tarihinden önce kesin dönüş yapmış ancak kesinti kararına karşı itiraz etmemiş olanların ödenekleri 1 Mart 2014 tarihinden itibaren kesintisiz olarak ödenecektir. Bunlar için geriye dönük ödeme yapılmayacaktır.

ANW ÖDENEKLERİ

Türkiye’ye 1 Temmuz 2012 tarihinden sonra kesin dönüş yapan veya yapacak olanların Anw ödeneklerinde % 40 oranda kesinti yapılmaya devam edilecektir. Türkiye’ye 1 Temmuz 2012 tarihinden önce kesin dönüş yapan WGA (maluliyet ödeneği) ödeneği sahiplerinin ödenekleri kesintisiz olarak ödenmeye devam edilecektir. Türkiye’ye 1 Temmuz 2012 tarihinden sonra kesin dönüş yapmış veya yapacak WGA (maluliyet ödeneği) ödeneği sahiplerinin ödenekleri kesinti yapılıp yapılmayacağı henüz belli değildir. Bunlarla ilgili dava devam etmektedir.”

TÜRKİYE AB ORTAKLIK HUKUKU

Türkiye’ye transfer edilen maluliyet, yaşlılık, dul yetim ve iş kazası ve meslek hastalıkları aylıkları ile bunlara ilave olarak ödenen ek yardımlarının (toeslag) kesilmesinin ya da azaltılmasının mümkün olmadığını belirten Mehmet Sevim, “Bu Türkiye AB Ortaklık Konseyinin 3/80 sayılı kararının 6 (1) maddesine dayanmaktadır. 3/80 sayılı Ortaklık Konseyi Kararının 6 (1) maddesi, 1 Temmuz 2012 tarihinin öncesinde ve sonrasında aynıdır. 1 Temmuz 2012 tarihinde bu kararda değişen herhangi bir şey bulunmamaktadır. Hollanda mevzuatında yapılan değişiklikler Türkiye AB Ortaklık Hukukunu hiç bir şekilde etkilemez. Anw, WGA, WIA veya Wajong ödeneklerinde kesinti yapılan Türk vatandaşları hiç vakit geçirmeden Lahey Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirliği’ne veya Rotterdam ve Deventer Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliklerimizden birisine başvurmalıdır. Hak kayıpları ya hiç itiraz etmemekten ya da geç itiraz etmekten kaynaklanmaktadır.” ifadesini kullandı. CİHAN