İdrar yolu enfeksiyonları böbrek sağlığını tehdit ediyor

İdrar yolu enfeksiyonları, çoğunlukla idrar yoluna mikrop girmesi ile oluşan ve çocuklarla yaşlılarda sık görülen bir enfeksiyon. Genel sağlık problemleri arasında önemli bir yeri olan bu hastalık, kontrol altına alınmadığında ciddi böbrek hastalıklarına yol açıyor. Acıbadem Bursa Hastanesi Organ Nakli Merkezi, Böbrek Bölümü Başkanı Prof. Dr. Bülent Oktay, “Mikroplar idrar yoluna 4 farklı yoldan girebiliyor. Çoğunlukla görülen giriş yolu, dış idrar yolu çevresinde yer alıyor. Mikroplar önce mesaneye, oradan da böbreğe ulaşarak böbrek iltihabına neden olabiliyor. Kadınlarda idrar yolu daha kısa olduğu için iltihaplanmalar da daha çok gözleniyor. Tedavi edilmediği durumlarda kalıcı böbrek yetmezliğine yol açabiliyor.” diyor.

    İdrar yolu enfeksiyonlarının idrar yolunun daha kısa olması sebebiyle çoğunlukla kadınlarda gözlenen bir hastalık olduğu bilgisini veren Prof. Dr. Oktay, şunları dile getiriyor: “Çoğu zaman hastaların kendi kendilerine teşhis koyduğu ve kulaktan dolma tedavilerin benimsendiği idrar yolu enfeksiyonları kontrol altına alınmadığında ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Özellikle enfeksiyonun böbreğe sıçradığı durumlarda böbrekte de iltihap gözleniyor ve bu sorun ilerleyen dönemlerde kronik böbrek yetmezliğine kadar ilerleyebiliyor. İdrar yolu iltihaplanmalarına sebep olan mikroplar arasında en sık rastlananı, yüzde 80’inden sorumlu olan ‘EscherichiaColi’. Bunun dışında; Klebsiella, Proteus, Enterobacter ve Enterokok da idrar yolu iltihaplanmalarına yol açan mikroplar arasında yer alıyor.”

    Mikropların idrar yoluna 4 farklı yerden girebildiğini belirten Prof. Dr. Oktay, en sık görülen giriş yolunun, dış idrar yolu çevresi olduğunu, ayrıca kan, lenf ve komşu organlarda oluşan enfeksiyonun idrar yoluna ulaşmasıyla bu sorunun görüldüğünü belirtiyor.

    5 YAŞ ALTI ÇOCUKLARA DİKKAT

    İdrar yolu enfeksiyonlarının basit bir iltihap şikayetinden şiddetli böbrek enfeksiyonlarına kadar geniş bir yelpazede kendini gösterdiğine dikkat çeken Prof. Dr. Oktay, şöyle devam ediyor: “Bu enfeksiyonlar sıklıkla çocukluk ve yaşlılık dönemlerinde gözleniyor. Gençlik dönemlerinde ise çoğunlukla cinsel ilişki sırasından mikrop kapılmasıyla oluştuğu biliniyor. 5 yaş altı çocuklarda görülen iltihapların temelinde ise genellikle doğumsal idrar yolu bozuklukları yer alıyor. İdrar tıkanıklığı, idrarın geri kaçması ve mesanenin kendini boşaltmasındaki bozukluklar idrar yolu enfeksiyonlarına sebep olabiliyor. Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu hastalığı olan çocuklarda bu sorunun var olup olmadığının mutlaka araştırılması gerekiyor. Bununla dışında; şeker hastalığı, nörolojik hastalıklar, gebelik gibi durumlar da idrar yolu iltihaplanmalarını kolaylaştırıyor.”

    BOL SU İÇMEK İYİLEŞME SÜRECİNİ HIZLANDIRIYOR

    Oktay, kontrol altına alınmadığı durumlarda böbrek yetmezliği gözlenebileceğinin altını çizerek, şunları söylüyor: “Eğer hastalık zamanında tespit edilip tedavisi kuralına uygun olarak yapılırsa,bu hastalarda hiçbir zaman idrar kaçağına bağlı olarak böbrek yetmezliği sorunu ortaya çıkmıyor. İdrar yolu enfeksiyonlarında tanı, idrar tahlili ve idrar kültürü ile konuluyor. Tanı sonrasında yapılan kültürün verilerine göre en uygun antibiyotik seçiliyor ve 3-5 günlük bir antibiyotik tedavisi uygulanıyor. Bununla birlikte enfeksiyona sebep olabilecek altta yatan farklı bir sebep olup olmadığının da incelenmesi önemlidir. Altta yatan başka bir hastalık yok ise sadece antibiyotik tedavisi yeterli oluyor. Ateş ve idrar yaparken yanma şikayetlerine karşı da semptomatik tedavi uygulanabiliyor. Bununla birlikte idrar yolu enfeksiyonlarında uyulması gereken ilk şartlardan biri bol su içmek. Su, tedaviyi hızlandırmanın yanında hastanın şikayetlerinin de daha kısa sürede azalmasını sağlıyor.”

    YILDA 2 KEREDEN SIK GÖRÜLÜYORSA RADYOLOJİK KONTROL GEREKLİ

    İdrar yolu enfeksiyonu bir yılda 2’den fazla tekrarlamışsa, altta yatan başka bir sebep olup olmadığının radyolojik inceleme ile aranması gerektiğine dikkat çeken Aktay, “İltihaplanmaya sebep olan hastalık saptanamaması sonucunda yıl içinde gözlenen enfeksiyon sayısı artarsa, enfeksiyonun sürekli tekrarlaması sebebiyle böbrek yetmezliğine varabilen böbrek hasarı oluşabiliyor. Çocukluk çağında idrar yolu iltihaplanmaların en sık görülme sebebi, mesaneden böbreklere doğru meydana gelen idrar kaçağı.Kolaylıkla tedavi edilebilen bu durum, tedavi edilmediği durumda yine böbrek yetmezliğine neden olabiliyor.” uyarısında bulunuyor.

    Oktay, idrar yolu enfeksiyonundan korunmak için yapılması gerekenleri ise şöyle sıralıyor: “Gün içinde bol sıvı, özellikle su tüketmeye dikkat edin. Tuvalete gitmeyi ihmal etmeyin. Eğer idrarınızı uzun süre tutarsanız, mesane kası uzun süre gerili olarak kalır. Bu durum sık olarak tekrarlanırsa, mesanenin kas yapısı zayıflayacak ve bir miktar artık idrar mesanenizde kalacaktır. Bu da enfeksiyon riskini artırır. Tuvalet temizliğinizi önden arkaya doğru yapın. Böylece idrar çıkış yerini temiz tutmuş olursunuz. Pamuklu iç çamaşırlarını tercih edin. Pamuklular bakteri üremesine neden olan nemi önler. Cinsel bölge hijyenine önem verin.” CİHAN