Çocuklarınıza Öfke İle Yaklaşmayın
Uzmanlar, çocukları öfkelendiği zaman, anne ve babanın aynı öfkeyle karşılık vermesinin doğru olmadığını söylüyor.
Memorial Ataşehir Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikolojisi
Bölümü’nden Uz. Psk. Özge Merve Türk de bu konuda “Sakin kalıp ve
kriz anı geçince çocukla konuşarak duyguların dışa vurulmasını
sağlamak, her iki tarafı da rahatlatacaktır.”dedi.
Memorial Ataşehir Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikolojisi Bölümü’nden
Uz. Psk. Özge Merve Türk, çocuklarda öfke kontrolü hakkında bilgi
verdi. Türk, “Üzüntü, korku, şaşırma, sevinme gibi temel bir duygu
olan öfke, spontan ve doğal olarak yüzde kızarma, kalbin çarpması
ve küçük çocuklarda ağlama krizlerine varan tepkiler olarak ortaya
çıkabilmektedir. Bir yaşından itibaren çocuklar büyüdükçe öfkelenme
ve bunu gösterme davranışına başlamaktadır. Öfkeli davranışlar
genellikle yapmak istediğini yapamama, istemediği bir şeyi yapma,
çok yorulma, acıkma, kendini ifade edememe ve ebeveynlerin
dikkatini çekmek amacıyla kullanılan bir yöntemdir.” ifadelerini
kullandı.
Krizin başladığı nokta ile ilgili 2 yaşın çok önem olduğunu
belirten Türk, “Çocuklarda davranışlar bu dönemde ben merkezli ve
dürtüsel olmaktadır. Çocuklar davranışlarını engellemek istemezler
ve bunun karşısında da onu yönlendirmeye çalışan ebeveynler ile
zıtlaşmaktadırlar. İşte tam da bu noktada kriz başlamaktadır. Bu
noktada çocuk bağırabilir, ısırabilir, vurabilir ve kendini yere
atabilmektedir. 2 yaş dönemi çoğunlukla ‘korkunç iki yaş (terrible
two)’ olarak adlandırılmaktadır. Çocuk bu yaşta yürümeye ve
konuşmaya başlar, çevre üzerinde hakimiyeti artar. Kendini dünyanın
merkezindeymiş gibi hisseden çocuk, yapmak istediğinin
engellenmesinden hoşlanmaz ve ‘hayır’lar başlamaktadır. Karşılıklı
gerginlik arttıkça çocukta tutturmalar, negatif tavırlar öfke
krizlerine dönüşebilmektedir.” şeklinde konuştu.
'ÇOCUĞA AYNI ÖLÇÜDE ÖFKE İLE TEPKİ VERMEYİN'
Çocuğun öfkeli tutumlarına karşılık tepki vermenin onun
gerginliğini daha da artırdığını söyleyen Türk, “Sakin kalmalı ve
kriz anı geçince çocukla konuşarak, durumu değerlendirerek,
duyguların dışa vurulmasını sağlamak her iki tarafı da
rahatlatacaktır. Çocuğun herhangi bir vurma davranışında çocuğu
sadece tutmak ve onunla göz kontağı kurarak bunu bir daha yapmaması
söylemek doğru olacaktır. Çocuğa vurmanın ise bir sınırsızlık
göstergesi olduğu düşünüldüğünde anne-baba-çocuk çerçevesinde
ebeveynin konumu vurgulanarak sınırların çizilmesi gerekmektedir.
Çocuğu odaya kapatarak cezalandırmak gibi öfkeyi artırıcı ve
anlamsız davranışlardan uzak durmak gerekir. Çünkü çocuğa öfkeli
şekilde davranmak onun da aynı şekilde davranmasına model
oluşturmaktadır.” diye konuştu.
'KRİZİ ÖNLEMEK İÇİN DOĞRU CÜMLELER SEÇİN'
Çocuğa şiddet ile ilgili de konuşan Türk, “Çocuğa vurmanın bir
sınırsızlık göstergesi olduğu düşünüldüğünde anne-baba-çocuk
çerçevesinde ebeveynin konumu vurgulanarak sınırların çizilmesi
gerekmektedir. Çocuğu odaya kapatarak cezalandırmak gibi öfkeyi
artırıcı ve anlamsız davranışlardan uzak durmak gerekir. Çünkü
çocuğa öfkeli şekilde davranmak onun da aynı şekilde davranmasına
model oluşturmaktadır. İstediğini yaptırmak için öfkelenen çocuğun
bu davranışlarına son vermek isteyen ebeveynler çocukların isteğini
anında yerine getirme davranışını seçebiliyorlar. Hızlı bir
çözümmüş gibi görünse de aslında bu durum çocuğun öfkelenmek ve
istediğinin olması arasında ilişki kurmasını ve bu davranışını
pekiştirmesini sağlamaktadır. Yapılması gereken davranışlarda net
olmaktır. Örneğin yatma saati gelmiş ise ‘Yatağa gitmek ister
misin?’ gibi açık uçlu bir soru yerine ‘Yatağa gitme saati’ demek
krizleri önlemekte daha faydalı olacaktır.” dedi.
Sorun çözülmezse ilerleyen yaşlarda sorunlar çıkacağının altını
çizen Türk, şunları söyledi; “Sorun çözülmez ise ilerleyen yaşlarda
dikkat eksikliği, hiperaktivite, kaygı, depresyon gibi psikiyatrik
tabloların da eşlik ettiği öfke kontrol sorunları
yaşanabilmektedir. Bu tür durumlarda ailelerin danışmanlık hizmeti
alması yararı olacaktır. Oyun terapisi teknikleri ile uygulanan
psikoterapi süreci bu konuda faydalı yöntemler arasında yer
almaktadır.”
Yorumlar