Aksaray Ulu Cami'nin çalınan kapı kanatları 15 yıl sonra Türkiye’de

Kültür ve Turizm Bakanlığı, 1998 yılından bu yana Interpol tarafından aranan Aksaray Ulu Cami kapı kanatlarının Türkiye’ye iadesini sağladı. Bakan Ömer Çelik, “Eserlerimizin ait olduğu topraklara iadesinin sağlanması noktasındaki kararlılığımız sonuna kadar devam edecektir.” dedi.

Kapı kanatları, Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik’in talimatıyla Bakanlığın diplomatik ilişkileri ve hukuki hakları dikkatli ve ısrarlı bir şekilde devreye sokarak yürüttüğü çalışmalar sonucunda Türkiye’ye getirildi. Bakanlık, tarihi eserin getirildiği ülkeyi ise aynı ülkeyle başka eserler için de yürütülen iade çalışmasının zarar görmemesi için açıklamıyor.

ORİJİNALLİĞİ İNCELENDİ

İade sağlandıktan sonra ilk olarak kapı kanatlarının orijinal olup olmadığını anlamak üzere uzmanlar incelemede bulundu. İnceleme sonucu hazırlanan raporda, kapı kanatlarının Aksaray Ulu Cami minberinin kapısına ait olduğu kesin olarak belirlendi ve tarihi eser 20.11.2013’te Ankara Etnografya Müzesi Müdürlüğü’nde koruma altına alındı.

1998 YILINDA SÖKÜLÜP GÖTÜRÜLMÜŞTÜ

Minber kapısının kanatları 22.02.1998 tarihinde yerinden sökülerek götürülmüş ve o günden bu yana 15 yıldır Interpol aracılığıyla aranmaktaydı. Uzmanlar, hakkında çalıntı ve polis kayıtları bulunan kapının uzun yıllardır bulunamamış olmasının sebebinin, eserin kaçakçılarca kamuoyuna unutturularak, bir nevi soğutma devresine sokulmak istenmesi olarak değerlendiriyor.

Bakan Ömer Çelik, konuyla ilgili değerlendirmesinde, eserin yeniden ait olduğu topraklara dönüşünde emeği geçen herkese teşekkür etti, bu alandaki çalışmaların bütün kararlılıklarıyla süreceğini vurguladı.

Yaklaşık bin yıl önce yapılan Aksaray Ulu Cami’deki bu nadide minber, 1998 yılında çalınarak yurt dışına kaçırılmıştı. Cami gibi kutsal mekânlarda dahi hırsızlık yapılarak yurt dışına kaçırılan bu önemli eserin arama çalışmaları, 15 yıldır yurt içinde ve dışında aralıksız sürdürüldü. Uzun yıllar haber alınamayan eser sonunda bulunarak, Bakanlığın çalışmaları sonucunda Türkiye’ye getirildi.

MİNBER, ABANOZDAN YAPILDI

Abanozdan yapılmış, Selçuklu devri ahşap işçiliğin şaheser örneği olan minberin kapı kanatlarında, Selçuklu devri sülüsü ile Fatiha ve İhlâs sureleriyle, Bakara suresinin 256. ayetleri ve Ayetel Kürsi yazılı.

Bakan Ömer Çelik, Aksaray Ulu Cami’nin restorasyonunun yapıldığı bu günlerde, eserin ait olduğu topraklara dönmesinden büyük mutluluk duyduğunu belirterek, “Bu nadide eserin ve topraklarımızda yaşamış medeniyetlerin kültür mirasına sahip çıkmak kültür politikalarımızın önceliklerindendir. Eserlerimizin ait olduğu topraklara iadesinin sağlanması noktasındaki kararlılığımız sonuna kadar devam edecektir. Bu eserin de ülkemize geri kazandırılmasında emeği geçen herkese şükranlarımı sunarım." diye konuştu.

SELÇUKLU AHŞAP İŞÇİLİĞİNİN ŞAHESER ÖRNEĞİ

Aksaray’da yığma bir tepe üzerinde inşa edilen Ulu Cami, kitabesine göre 1408-1409 yıllarında Karamanoğlu Mehmet Bey tarafından Mimar Mehmet Firuz Bey’e yaptırıldı.

Tipik bir Karamanoğlu eseri olan caminin en önemli özelliği; abanozdan yapılmış, Selçuklu devri ahşap işçiliğinin şaheser örneği olan minberi.
Minberin üstündeki aynalıkta ve kapının sövelerindeki kitabelerden, eserin Anadolu Selçuklularının ikinci hükümdarı, Sultan I. Kılıçaslan’ın oğlu, Sultan I. Mesud’un hükümdarlık yıllarında (1116-1156) yapıldığı anlaşılıyor. Minberin, bugün mevcut olmayan başka bir camiden alınarak Ulu Cami'ye taşındığı düşünülüyor.


CİHAN