Zorunlu BES nasıl iptal edilir, Bireysel Emeklilik sisteminden ayrılmanın cezası var mı?

Zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) Nedir, BES'e katılım zorunlu mu, BES'e  katılım halinde ne gibi faydaları var, BES'e katılırsam aylık ne kadar öderim, BES'ten ayrılırsam paramı geri alabilecek miyim, BES'ten ayrılmanın cezası var mı, BES'te devlet desteği ne kadar, BES'ten ayrılmak için nereye başvurmak gerekiyor, BES'e katılmak için ne yapmak gerekiyor? BES konusunda çalışanların kafasında bunlara benzer onlarca soru işareti bulunuyor. Bütün bu sorulara yani BES ile ilgili merak edilen bütün sorulara bu makalemizde cevap vermeye çalışacağız.

Öncelikle BES'in ne olduğu konusunda bir tanımlama yapmamız gerekiyor. İşte BES ile ilgili detaylı bilgiler: 

Bireysel Emeklilik Sistemi, adından da anlaşılacağı gibi bireylerin kendi imkanlarıyla yapacakları yatırımlarla, hayatlarının ileriki dönemlerinde, bireysel çabalarıya yaptıkları yatırımların karşılığını almalarını sağlayan bir sistemdir. ABD ve Avrupa ülkelerinde uzun yıllardır uygulanan sistem Türkiye'ye de son yıllarda girmeye başladı. Ancak Türkiye'de Bireysel Emeklilik Sistemi yani BES'e ilgi, bu sistemin hükümet tarafından desteklenmesiyle başladı. Türkiye'de yapılan resmi düzenlemelerle, Hazine Müsteşarlığı, Sermaye Piyasası Kurulu ve Emeklilik Gözetim Merkezi tarafından gözetim ve denetim altında tutulan ve özel emeklilik şirketleri tarafından faaliyetleri yürütülen, gönüllü katılıma dayalı, kamu sosyal güvenlik sistemlerini tamamlayıcı bir emeklilik sistemidir. Daha öncesinde vatandaşın mesafeli yaklaştığı BES, hükümetin devreye girmesiyle daha da yaygınlaşmaya başladı. Bu nedenle şu anda BES Türkiye'de en çok hareketlilik yaşanan bir sektör haline gelmiş durumda. Özellikle hükümet tarafından alınan kararla Bireysel Emeklilik zorunlu hale getirildi. Buna göre 45 yaş altı bütün kamu ve özel sektör çalışanlarından zorunlu bir şekilde BES kesintisi yapılmaya başlandı.

BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNE KATILIM ZORUNLU MU?

Bireysel Emeklilik Sistemi'ne katılım 2018 yılı itibariyle zorunlu hale getirildi. Kamu ve özel sektörde çalışan 45 yaş altı herkese BES'e katılım zorunluluğu var. Zorunlu katılımda ise esneklik getirildi. Yani katılımcıların sistemden ayrılma hakları bulunuyor. Bunun için ise şartları var. Katılım yapıldıktan sonraki ay zorunlu BES iptal başvurusu yapılması gerekiyor. Üç ay içinde iptal başvurusu yapanlar, kesintilerini aynen geri alabiliyor. Ancak bu süreyi aşarak başvuru yapanlardan ise ceza kesiliyor.

ZORUNLU BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ'NE KİMLER KATILABİLİR?

Bireysel Emeklilik Sistemi'ne ev hanımları da dahil olmak üzere herkes katılabilir. Tek şart ise 18 yaşını doldurmuş olmak. Memur, işçi, avukat, doktor, esnaf, ev hanımları dahil herkes bu sisteme katılım sağlayarak emeklilik sisteminden faydalanabilir.

ZORUNLU BİREYSEL EMEKLİLİKTE DEVLET DESTEĞİ NE KADAR?

Bireysel Emeklilik Sistemi'nde devlet desteği yüzde 25'tir. Örneğin her ay 100 lira yatıran bir katılımcı yüzde 25 devlet katkısı alarak 125 lira birikim yapmış olacak. 200 lira yatıran bir kişi ise hesabında 250 liralık yatırım yapmış olacak. Bunun üst limiti dönemin asgari ücretinin yüzde 25'i kadardır. Yani şu an asgari 2 bin 20 lira, bunun yüzde 25 ise 505 liradır. Bir katılımcı en fazla 505 lira yatırabilir. Bunun karşılığında devletten de 125 lira ek destek alabilir.

ZORUNLU BES MAAŞ KESİNTİSİ NE KADAR?

Zorunlu BES'te maaşlardan farklı miktarlarda kesinti yapılıyor. Ancak oranlar aynı. Yani bütün çalışanların maaşlarının brüt miktarı üzerinden yüzde 3 kesinti yapılır. En düşük kesinti miktarı ise 50 TL ile sabit. Yani maaşınız bin 500 lira da olsa 50 TL kesinti yapılacak. 

ZORUNLU BES İPTAL BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?

Zorunlu BES iptal için bağlı olunun sigorta şirketini aramak yeterli oluyor.

BES'TE NASIL KAÇ YAŞINDA EMEKLİ OLURUM, NE KADAR MAAŞ ALIRIM

Bireysel Emeklilik Sistemi'nde kaç yaşında emekli olunacağı da en çok merak edilen konular arasında yer alıyor. BES sisteminde 10 yıl boyunca kalınması halinde ve 56 yaşın doldurulması halinde emekliliğe hak kazanılmış olur.

Katılımcılar, 10 yılı aştıktan sonra birikimini toplu ya da aylık taksitler ile ömür boyu ya da belli bir süre içerisinde geri alabiliyor.

ZORUNLU BES FAYDALARI NELERDİR?

Zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemi'nin avantajları var mı, varsa nelerdir?

1. BES sistemi birikim yapmanıza yardımcı olur.
2. Birikimleriniz %25 devlet katkı payı ile desteklenir, yani yapmış olduğunuz her katkı payı için %25 devlet katkısı elde edersiniz, devlet katkısı limiti aylık brüt asgari ücretinin %25’i kadardır.
3. Bireysel emeklilik sistemi fonunuzu ve şirketinizi değiştirme hakkınız bulunur, herhangi bir ücret ödemeden başka bir şirkete geçiş yapabilirsiniz. Ayrıca fonlarınızı istediğiniz zaman kontrol edebiir, fon yönetimini kontrol edebilirsiniz.
4. BES ödemelerinizi bütçeniz doğrultusunda azaltabilir dilrseniz, bütçenizin yetmemesi durumunda dondurabilirsiniz.
5. Bireysel emeklilik sistemi fonları vergiden de muaftır.

ZORUNLU BES ZARARLARI NELERDİR?

Bireysel Emeklilik Sistemi'nin dezavantajları nelerdir, muhtemel riskleri nelerdir?

Bireysel emeklilik sisteminden 10 yılı doldurmadan çıkmanız durumunda devlet ciddi miktarda kesinti yapar.
Zor durumda kalmamanız durumunda çıkmamalısınız
Fonların iyi yönetilmemesi durumunda istediğiniz oranda gelir elde edemeyebilirsiniz.
BES şirketleri yönetim kesintileri yapar.
Bu kesintilerin oranı genellikle %8-10 aralığında yer alır.