Yemeklerde nitrojen neden, nasıl kullanılır?

Yemeklerde nitrojen neden, nasıl kullanılır, yemeklerde kullanılmasının anlamı nedir, nasıl bir faydası ya da zararı var?

Sıvı nitrojen yani diğer adıyla Azot periyodik cetvelde N simgesini alan bir elementtir. Renksiz, kokusuz ve atıl bir gaz olma özelliği taşır. Azot dünya atmosferi için oldukça önemli bir yere sahiptir. Ortalama olarak havanın %78 kadarını Azot oluşturur. Ayrıca tüm canlıların dokularında Azot bulunmaktadır.

Sıvı nitrojen, yemek yapımında ve dondurma işlemlerinde de kullanılıyor. Dondurma, soğuk içeceklerde bardakları soğutma ve görsel etki oluşturmakta kullanılıyor.

Tıp alanında, derideki siğilleri ve kanser öncesi hücreleri gidermede kullanılan sıvı nitrojen, sanayide soğutucu olarak işlev görüyor.

Genellikle uzun yolculuklarda besinlerin dondurulması amacıyla sıvı nitrojen tercih edilir. Böylelikle ani şekilde donmuş olan besinler uzun yol boyunca bozulmadan taşınabilir. Tıp alanında ani donma ile vücut organlarının korunması ve ihtiyacı olan hastalara ulaştırılması için sıvı nitrojen tercih edilmektedir. Canlı dokuların, sperm ve yumurtanın ve diğer tüm organların taşınması için ilk tercih her zaman sıvı nitrojen olmuştur. Bilim de sıvı nitrojenden yararlanan bir daldır. Bunun sebebi yapılacak deneylerde sıfırın altında bir derece gerekiyorsa sıvı nitrojenin oldukça kolay bir şekilde bu düşük dereceyi sağlayabiliyor olmasıdır.

Bilgisayar alanında da sıvı nitrojen önemli rol oynamaktadır. Özellikle yüksek özellikli ve araştırmalar için kullanılan bilgisayarların CPU soğutmaları sıvı nitrojen ile kolaylıkla yapılabilmektedir. Böylelikle çok fazla işlem yapan ve ısınmaya başlayan CPU her zaman soğuk kalabiliyor bilgisayarda herhangi bir performans düşüklüğü gerçekleşmiyordur.

YEMEKLERDE NİTROJEN ZARARLI MI?

İngiltere'nin Lancaster bölgesinde sıvı nitrojen (azot) içeren bir alkollü içki içen 18 yaşındaki bir genç kızın midesi ameliyatla alındı.

Nefes alma zorluğu ve şiddetli mide ağrısı şikayetiyle hastaneye kaldırılan Gaby Scanlon'un midesinin delindiği tespit edildi. Ameliyattan sonra Scanlon'un durumunun ciddi fakat istikrarlı olduğu bildirildi.

Olayla ilgili soruşturma başlatan Lancashire polisi, kokteyl satışı yapan barda satışın durdurulduğunu ve diğer barların da bu konuda uyarıldığını bildirdi.

Cumbria kamu sağlığı dairesi müdürü Dr John Ashton, genç kızın sorumsuz ve hileli alkol endüstrisinin kurbanı olduğunu söyledi.

Ashton, "Alkol uygunsuz kullanım halinde çok tehlikeli bir madde olduğu gibi, sıvı nitrojen de insan dokusunu tahrip eden toksik bir kimyasaldır." dedi.

Sıvı nitrojen yutulduğunda ağız, boğaz ve midede yanmaya neden olur ve dokuları öldürür.

Donmuş haldeki azot buharı mideye ulaşır ulaşmaz ısınmaya başlar ve gaz oluşturur. Biriken gaz mideyi patlatabilir.

Doktorlar acil ameliyatla Gaby Scanlon'un midesini alarak yemek borusu ile ince barsağını birleştirdi.

Gastrektomi adı verilen bu ameliyat sonrasında hastalar normal bir hayat sürmeye devam eidyor; ancak az miktarda yemek yemeleri ve vitamin takviyesi yapmaları gerekiyor.

Sıvı nitrojen, yemek yapımında ve dondurma işlemlerinde de kullanılıyor.

Kokteyl yapımında ise kokteyl malzemelerini dondurma, bardakları soğutma ve görsel etki yaratmada kullanılıyor.

Tıp alanında, derideki siğil gibi arızaları ve kanser öncesi hücreleri gidermede kullanılan sıvı nitrojen, sanayide soğutucu olarak işlev görüyor.

Sıvı nitrojen -196 derecede buharlaşıp -210 derecede donuyor.

---