Türkiye'de otonom araç için yasal zemin hazır

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın hazırladığı ve dün Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikle, otonom araçlara ilişkin yasal altyapı oluşturuldu. Yönetmelik, özellikle Avrupa Birliği standartlarını temel alarak hazırlanırken, otonom araçların kullanımına yönelik şartlar ve üretim süreçleri detaylandırıldı. Tam otonom araçların Türkiye'de üretimden trafiğe çıkışına kadar olan tüm aşamalarını kapsayan düzenleme, teknolojinin hayata geçirilmesi için tip onayı alınmasını şart koşuyor.

İKİ TEMEL KULLANIM ALANI TANIMLANDI

Yönetmelikte otonom araçların kullanım alanları iki temel kategoriye ayrıldı:

• Sabit Güzergâhlı Araçlar: Bu araçlar, sabit bir başlangıç ve varış noktası arasında yolcu veya yük taşımak üzere tasarlandı. Çift modlu olarak da bilinen bu araçlar, hem manuel hem de tam otonom sürüş modunda çalışabiliyor.
• Otonom Park Sistemi: Belirli otopark alanlarında kullanılan bu araçlar, otopark altyapısına bağlı olarak tam otonom sürüş gerçekleştirebiliyor. Bu sistem, aracın park etme görevini yerine getirirken dış sensör veya altyapı desteğine ihtiyaç duyabiliyor.

TİCARİ VE BİREYSEL KULLANIMDA M VE N KATEGORİLERİ

Yönetmelik, tam otonom araçların kullanım şartlarını M ve N kategorileri üzerinden tanımlıyor.

• M Sınıfı Araçlar: Yolcu taşımak üzere tasarlanmış, en az dört tekerlekli araçlar.
• N Sınıfı Araçlar: Yük taşımak üzere tasarlanmış, motorlu ve en az dört tekerlekli araçlar.

Bu kapsamda hem bireysel otomobiller hem de ticari araçların belirli şartlar altında otonom sürüş gerçekleştirebileceği belirtiliyor.

OTOPARKTA 6 KM/SA HIZ SINIRI

Araç içi operatörlerin görev tanımları da yönetmelikte yer aldı. Araç içi operatörlerin sorumlulukları şu şekilde sıralandı:

• Otonom Sürüş Sistemi’ni (ADS) başlatma, durdurma veya yeniden başlatma.
• Araç hareketsizken önerilen manevraları onaylama.
• 6 km/sa hız sınırını aşmadan güvenli manevralar gerçekleştirme.
• Yolculuk planı oluşturma veya güncelleme.
• Yolculara ihtiyaç duydukları durumlarda destek sağlama.

OTOMOTİV SEKTÖRÜNDE ETKİLERİ

Otomotiv sektörü uzmanları, yönetmeliğin sektöre ve teknolojiye olumlu katkı sağlayacağını ifade ediyor. Sarjagel.com Genel Müdürü Selçuk Nazik, "Bu yönetmelik, yerli teknoloji şirketlerini ve otomotiv sektörünü desteklerken, akıllı trafik sistemlerine entegrasyonla kazaları ve trafik sıkışıklığını azaltma potansiyeline sahip" dedi. İstanbul Ticaret Odası 52. Komite Başkanı Saim Aşçı ise düzenlemenin hukuki çerçeve oluşturması açısından önem taşıdığını vurguladı.

SEVİYE 5’E UZUN BİR YOL VAR

Otonom araçlar, 0'dan 5'e kadar seviyelere ayrılıyor. Otomotiv uzmanı Hakan Doğu, “Dünya genelinde şu anda 2.5’inci seviyedeyiz. Yüksek seviyeli otonom araçlar halen yoğun trafikte zorlanıyor. Ancak kazaların %95’inin insan hatasından kaynaklandığını düşünürsek, bu teknolojinin riski azaltma potansiyeli büyük” dedi.

TESLA VE KARSAN GİBİ MARKALARA YENİ FIRSATLAR

Yönetmelik, kısa süre önce Türkiye'de park özelliklerini kullanıma açacağını duyuran Tesla gibi şirketlerin önünü açarken, yerli markalar için de fırsatlar sunuyor. Karsan, Temsa ve Anadolu Isuzu gibi firmaların çalışmalarına dikkat çekilirken, Karsan CEO’su Okan Baş, “Bu düzenleme, Karsan’ın yerli ve uluslararası projelerine hız kazandıracak” dedi.