Türkiye Türkmenistan'ın Avrupa'ya gaz sevkiyatını destekliyor

AŞKABAT (AA) - OĞUZHAN ÖZSOY - Türkiye'nin Aşkabat Büyükelçisi Mustafa Kapucu, Türkmenistan'ın son dönemde enerji alanında stratejik yatırımlara imza attığını belirterek, "Türkmenistan şu an Hazar Denizi kıyısından yıllık 30 milyar metreküp doğalgazı taşıyabilecek altyapı ve kapasiteye ulaştı. Türkmenistan'ın Hazar Denizi'nden geçerek Türkiye üzerinden Avrupa'ya enerji gönderme projesini destekliyoruz." dedi.

Kapucu, 28. Uluslararası Enerji Şartı Konferansı'nda AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, Türkmenistan'ın enerjide pazar çeşitlendirme siyaseti gereği Avrupa'yı hedef pazar olarak gördüğünü ve Avrupa'nın da dünyanın en büyük dördüncü doğalgaz rezervine sahip Türkmenistan'ı önemli bir tedarikçi olarak kabul ettiğini ifade etti.

Türkmenistan'ın enerji alanında en önemli müşterisinin Çin olduğunu aktaran Kapucu, yapımı devam eden Türkmenistan-Afganistan-Pakistan- Hindistan (TAPI) Doğalgaz Boru Hattı projesiyle de ülkenin enerji ticaretini geliştirmek istediğini söyledi.

Kapucu, Türkmenistan'ın TAPI projesinin kendi topraklarından geçen bölümünün tamamlanmasında ciddi mesafe aldığına dikkati çekerek, "Hem Afganistan için hem de bölge barışı ve refahı için TAPİ büyük önem taşıyor. Türkiye'nin de desteklediği ve 2020'de bitirilmesi planlanan proje, Türkmenistan'ı ekonomik açıdan da önemli bir noktaya taşıyacak." diye konuştu.

Türkmenistan'ın her alanda gelişime açık bir yapı kurmayı hedeflediğinin altını çizen Kapucu, şöyle konuştu:

"Türkmenistan şu an Hazar Denizi kıyısından yıllık 30 milyar metreküp doğalgazı taşıyabilecek altyapı ve kapasiteye ulaştı. Türkmenistan'ın Hazar Denizi'nden geçerek Türkiye üzerinden Avrupa'ya enerji gönderme projesini destekliyoruz. Öte yandan Hazar Denizi'nin statüsünün belirlenmesi konusunda görüşmeler sürüyor. Hazar'a kıyısı bulunan 5 ülke (İran, Rusya, Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan) çok sayıda teknik toplantı gerçekleştirdi. Gelecek yılın ilk aylarında bu konuda bir zirve yapılacak. Hazar Denizi'nin statüsü konusunda bir mutabakat sağlanırsa, bu enerji projelerini de olumlu etkileyecek."

- Öncelikle Türkmenistan ve Avrupa aktif çalışmalı

Azerbaycan Enerji Bakan Yardımcısı Natıg Abbasov da Türkmen gazının Avrupa'ya gönderilmesinde öncelikle Türkmenistan ve Avrupa ülkelerinin aktif çalışma yürütmesi gerektiğini belirterek, söz konusu olası projede Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan'ın transit ülke konumunda olacağını ifade etti.

Türkmenistan'ın Avrupa'ya doğalgaz sevkiyatı konusunda Hazar Denizi'nden geçerek TANAP'a bağlanmasının siyasi ve teknik boyutları olduğuna işaret eden Abbasov, şunları söyledi:

"TANAP bildiğiniz gibi SOCAR, BP ve BOTAŞ gibi şirketlerden oluşan bir konsorsiyum. Burada devletlerin siyasi bakışı ve şirketlerin kendi aralarında anlaşması önemli. Öncelikle TANAP'taki konsorsiyumu oluşturan şirketlerin Türkmenistan gazının boru hattına bağlanması konusunda anlaşması gerekiyor. Bu konuda anlaşma sağlanırsa, Azerbaycan devleti olarak boru hattında oluşacak ek kapasitenin Türkmenistan gazına ayrılmasına itiraz etmeyiz."

- Rusya ve İran sıcak bakmıyor

Enerji Şartı Genel Sekreteri Urban Rusnak ise Türkmenistan'ın, doğu bölgesindeki gazı Hazar Denizi'ne taşıyacak 30 milyar metreküp kapasiteye sahip Doğu-Batı Doğalgaz Boru Hattı'na büyük yatırım yaptığını dile getirerek, "Bu durum dikkate alındığında, Türkmen gazını Avrupa’ya taşıyacak en uygun ve muhtemel rotanın Hazar Denizi'nden geçerek Azerbaycan'a ulaşacak bir boru hattı olduğunu düşünüyorum." dedi.

Şu an itibarıyla Türkmenistan'ın Hazar Denizi üzerinden TANAP ve Trans Adriyatik Boru Hattı'na göndereceği gaz miktarının belli olmadığını vurgulayan Rusnak, olası Hazar geçişli bir boru hattı projesinin ardından Güney Gaz Koridoru'nda da kapasite artırımı çalışmalarının başlayacağını söyledi.

Rusnak, bu olası projenin yapımının zaman alacağını ifade ederek, Rusya ve İran'ın da boru hattı inşaatı ve taşıma maliyetleri konusunda Türkmenistan tarafıyla anlaşmaya sıcak bakmadığını anlattı.