Türk şirketlerini satın almak için en çok ABD'liler geldi

İSTANBUL (AA) - SÜMEYYE DALKILINÇ - Son 10 yılda birçok yabancı şirketin radarına giren Türk şirketlerine bu anlamda en büyük rağbet ABD'lilerden geldi. EY verilerine göre ABD'li yatırımcılar bu süre zarfında 161 Türk şirketine yatırım yaptı.

AA muhabirinin bağımsız denetim, danışmanlık, kurumsal finansman ve vergi alanlarında faaliyet gösteren EY verilerinden derlediği bilgilere göre, son 10 yılda birçok yabancı şirket "birleşme, satın alma, işletme devri veya özelleştirme" yoluyla Türkiye pazarına giriş yaptı.

Bu anlamda açıklanan işlem adedine göre en fazla yatırım yapan ülke ABD oldu. 2007 yılından bu yana tam 161 ABD'li şirket, Türkiye pazarına giriş için Türk şirketleriyle masaya oturdu.

Son 10 yılda 161 işlem için 6 milyar 675 milyon dolarlık ödeme yapan ABD şirketlerinin bu süre zarfında gerçekleştirdiği en büyük işlem 2015 yılında Goldman Sachs'ın 1,3 milyar dolara Socar Türkiye'ye ortak olması olarak kayıtlara geçti.

Kohlberg Kravis Roberts'ın (KKR) 2007 yılında 1 milyar 284 milyon dolara UN Ro-Ro Ulaştırma'yı bünyesine katması en büyük ikinci işlem olurken, Amgen'in 2012 yılında 700 milyon dolara Mustafa Nevzat İlaç ile ortaklığı üçüncü en büyük işlem olarak kaydedildi.

- Almanya, 111 işlem ile ikinci sırada

İşlem sayısı bakımında zirveye oturan ABD'nin hemen arkasından Almanya ve İngiltere geldi.

Almanya bu dönemde toplam hacmi 6 milyar 665 milyon dolar olan 111 işlem ile ikinci sırada yer alırken, Alman şirketlerin gerçekleştirdiği en büyük 3 işlem 3 milyar 197 milyon dolara Antalya Havalimanı'nın işletme hakkının devri, 913 milyon dolara Yapı Kredi Sigorta'nın satın alınması ve 589 milyon dolara yemeksepeti.com'un satışı oldu.

İngiltere ise toplam hacmi 9 milyar 473 milyon dolar olan 106 işleme imza attı. En büyük 3 işlem Mey İçki'nin 2,1 milyar dolara Diageo'ya satışı, Anadolu Efes'in 1,9 milyar dolara SABMiller ile birleşmesi ve Tekel Sigorta'nın 1 milyar 720 milyon dolara özelleşmesi olarak kaydedildi.

Son yılda en çok işleme imza atan diğer ülkeler; 73 işlemle Fransa, 49 işlemle Hollanda, 47 işlemle Japonya, 43 işlemle İtalya, 31 işlemle Avusturya ile BAE ve 26 işlemle de İsviçre olarak kayıtlara geçti.

Bu ülkelerden gelen şirketlerin Türkiye'de gerçekleştirdiği en büyük işlemlere bakıldığında Fransa'nın ki Aéroports de Paris'in 2012 yılında 874 milyon dolara TAV Havalimanları Holding'i, Hollanda'nın ki ING Bank'ın 2007 yılında 2 milyar 673 milyon dolara Oyak Bank'ı, Japonya'nın ki Panasonic'in 2013'te 460 milyon dolara Viko'yu, İtalya'nın ki ise 2011'de Recordati'nin 130 milyon dolara Dr. F. Frik İlaç'ı alması oldu.

Avusturyalı OMV'nin 1 milyar 392 milyon dolara Petrol Ofisi'ni, BAE'li Abraaj'ın 443 milyon dolara Acıbadem Sağlık Hizmetleri'ni ve İsviçreli Julius Baer Holding'in 60 milyon dolara Özel Şafak Hastaneleri'ni satın alması, bu ülkelerden gelen en büyük yatırımlar olarak kaydedildi.

- En büyük satın almalar bankacılık sektöründe

Son 10 yılda gerçekleşen birleşme ve satın almalara işlem değeri açısından bakıldığında Türkiye'ye en büyük yatırım İspanyol şirketlerden geldi.

İspanyollar son 10 yılda Türk şirketlerine 23 işlemle 9 milyar 683 milyon dolarlık yatırım yaparken, en büyük işlem BBVA'nın 2010 yılında 5 milyar 838 milyon dolara Garanti Bankası'na ortak olması oldu. İspanyol BBVA, 2014 ve 2017 yıllarında da Garanti'nin hisselerini alarak Türkiye'ye toplamda 9 milyar 218 milyon dolarlık yatırım yaptı.

İşlem değeri büyüklüğü açısından İspanya'nın hemen arkasından 9 milyar 473 milyon dolarla İngiltere, 6 milyar 675 milyon dolarla ABD, 6 milyar 665 milyon dolarla Almanya, 6 milyar 335 milyon dolarla Rusya, 6 milyar 109 milyon dolarla Hollanda, 3 milyar 802 milyon dolarla Katar, 2 milyar 884 milyon dolarla Azerbaycan, 2 milyar 628 milyon dolarla Fransa ve 2 milyar 411 milyon dolarla Malezya geldi.

Bu dönemde Diageo'nun 2,1 milyar dolara Mey İçki'yi satın alması İngiliz şirketlerin gerçekleştirdiği en büyük işlem olurken, Goldman Sachs'ın 1,3 milyar dolara Socar Türkiye ile ortaklığı ABD'li şirketlerin gerçekleştirdiği en büyük işlem olarak kaydedildi.

Aynı süreçte Fraport ve IC Holding'in 3 milyar 197 milyon dolara Antalya Havalimanı'nın işletme hakkını devralması Almanya'dan gelen, Sberbank'ın 3 milyar 851 milyon dolara Denizbank'ı alması Rusya'dan gelen, ING Bank'ın 2 milyar 673 milyon dolara Oyak Bank'ı alması Hollanda'dan gelen, Qatar National Bank'ın 2 milyar 940 milyon dolara Finansbank'ı alması Katar'dan gelen, Socar-Turcas-Injas Konsorsiyumu'nun 2 milyar 40 milyon dolara Petkim'i alması Azerbaycan'dan gelen, Aéroports de Paris'in 874 milyon dolara TAV Havalimanları Holdingi alması Fransa'dan gelen, IHH ve Khazanah Nasional Berhad'ın ise 1 milyar 260 milyon dolara Acıbadem'i alması Malezya'dan gelen en büyük yatırım olarak gerçekleşti.

- "Türkiye'de en çok satın alma ve birleşme gerçekleştiren ülkeler arasında ABD öne çıktı"

EY Kurumsal Finansman Bölümü Başkanı Müşfik Cantekinler, konuya ilişkin AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, son 10 yıllık dönem incelendiğinde, Türkiye'de en çok satın alma ve birleşme gerçekleştiren ülkeler arasında işlem adedinde ABD'nin öne çıktığını söyledi.

ABD'nin yanı sıra AB ülkelerinin de önemli bir ağırlığı bulunduğuna işaret eden Cantekinler, "Ancak son dönemde Uzak Doğu ve Orta Doğu'dan gelen yatırımların sayısında önemli bir artış olduğunu söyleyebiliriz." dedi.

Cantekinler, özellikle bu bölgelerden gelen yatırımcıların Türkiye'nin coğrafi konumu dolayısıyla Avrupa pazarlarına erişim sağlamak istemesinin bu bölgelerden gelen yatırımlardaki artışın en önemli sebeplerinden biri olduğunu dile getirdi.

Dikkat çeken bir diğer noktanın ise yabancı yatırımcıların özelleştirmelere gösterdiği ilginin son yıllarda azalması ve bu gelişmenin işlem hacmine olumsuz etkisi olduğunu vurgulayan Cantekinler, "Önümüzdeki dönemde, AB ülkelerinden gelen yatırımların benzer seviyelerde seyredebileceğini, Uzak Doğu, Orta Doğu ve Latin Amerika menşeli yatırımcıların sayısındaki artışın devam edebileceğini tahmin ediyoruz." ifadelerini kullandı.

-Tablolar

EY verilerin göre açıklanan işlem adedine göre en fazla yatırım yapan ilk 10 ülke ve en büyük 3 işlemleri şöyle;

En büyük 3 işlem >>> Ülke İşlem Adedi Topam işlem değeri (milyon $) Hedef Şirket Sektör Satın Alan Şirket Açıklanma Yılı Toplam Açıklanan İşlem Değeri (milyon $) İşlem Yapısı ABD 161 6.675 Socar Türkiye Enerji Goldman Sachs 2015 1.300 Satın Alma UN Ro-Ro Ulaştırma Kohlberg Kravis Roberts (KKR) 2007 1.284 Satın Alma Mustafa Nevzat İlaç Sağlık Amgen 2012 700 Satın Alma Almanya 111 6.665 Antalya Havalimanı Ulaştırma Fraport ve IC Holding 2007 3.197 İşletme Hakkı Devri Yapı Kredi Sigorta Finansal Hizmetler Allianz SE 2013 913 Satın Alma yemeksepeti.com Bilişim Delivery Hero 2015 589 Satın Alma İngiltere 106 9.473 Mey İçki Yiyecek ve İçecek Diageo 2011 2.100 Satın Alma Anadolu Efes Yiyecek ve İçecek SABMiller 2012 1.900 Birleşme Tekel Sigara İmalat British American Tobacco (BAT) 2008 1.720 Özelleştirme Fransa 73 2.628 TAV Havalimanları Holding Ulaştırma Aéroports de Paris 2012 874 Satın Alma Axa Oyak Holding Finansal Hizmetler Axa SA 2008 525 Satın Alma Güven Sigorta, Güven Hayat Sigorta Finansal Hizmetler Groupama 2008 283 Satın Alma Hollanda 49 6.109 Oyak Bank Finansal Hizmetler ING Bank 2007 2.673 Satın Alma OMV Petrol Ofisi Enerji Vitol Investment 2017 1.441 Satın Alma Garanti Sigorta Finansal Hizmetler Eureko 2007 488 Satın Alma Japonya 47 1.793 Viko İmalat Panasonic 2013 460 Satın Alma Fiba Sigorta Finansal Hizmetler Sompo Japan Insurance 2010 341 Satın Alma Airfel İmalat Daikin 2011 258 Satın Alma İtalya 43 697 Dr. F. Frik İlaç Sağlık Recordati 2011 130 Satın Alma Yeni Enerji Enerji Ansaldo Energia 2011 121 Satın Alma Ayaydın Group İmalat Miroglio 2008 93 Satın Alma Avusturya 31 2.368 Petrol Ofisi Enerji OMV 2010 1.392 Satın Alma Enerjisa Enerji Verbund 2007 326 Satın Alma TAV Havalimanları Ulaştırma Meinl Airports International 2007 278 Satın Alma BAE 31 1.118 Acıbadem Sağlık Hizmetleri Sağlık Abraaj 2008 443 Satın Alma Eren Talu-Alke JV Gayrimenkul Abu Dhabi and Zarooni Group 2008 357 Satın Alma Acıbadem Sağlık Hizmetleri Sağlık Abraaj 2007 163 Satın Alma İsviçre 26 109 Özel Şafak Hastaneleri Sağlık Julius Baer Holding 2007 60 Satın Alma Mensa Mensucat Sanayi İmalat Generali International 2009 42 Satın Alma Hakan Plastics İmalat Georg Fischer 2016 4 Satın Alma

EY verilerin göre açıklanan işlem değerine göre en fazla yatırım yapan ilk 10 ülke ve en büyük 3 işlemleri şöyle;

En büyük 3 işlem >>> Ülke İşlem Adedi Topam işlem değeri (milyon $) Hedef Şirket Sektör Satın Alan Şirket Açıklanma Yılı Toplam Açıklanan İşlem Değeri (milyon $) İşlem Yapısı İspanya 23 9.683 Garanti Bankası Finansal Hizmetler BBVA 2010 5.838 Satın Alma Garanti Bankası Finansal Hizmetler BBVA 2014 2.463 Satın Alma Garanti Bankası Finansal Hizmetler BBVA 2017 917 Satın Alma İngiltere 106 9.473 Mey İçki Yiyecek ve İçecek Diageo 2011 2.100 Satın Alma Anadolu Efes Yiyecek ve İçecek SABMiller 2012 1.900 Birleşme Tekel Sigara İmalat British American Tobacco (BAT) 2008 1.720 Özelleştirme ABD 161 6.675 Socar Türkiye Enerji Goldman Sachs 2015 1.300 Satın Alma UN Ro-Ro Ulaştırma Kohlberg Kravis Roberts (KKR) 2007 1.284 Satın Alma Mustafa Nevzat İlaç Sağlık Amgen 2012 700 Satın Alma Almanya 111 6.665 Antalya Havalimanı Ulaştırma Fraport ve IC Holding 2007 3.197 İşletme Hakkı Devri Yapı Kredi Sigorta Finansal Hizmetler Allianz SE 2013 913 Satın Alma yemeksepeti.com Bilişim Delivery Hero 2015 589 Satın Alma Rusya 25 6.335 Denizbank Finansal Hizmetler Sberbank 2012 3.851 Satın Alma Set Çimento İmalat Sibirskiy Cement 2008 937 Satın Alma Akpet Akaryakıt Dağıtım A.Ş. Enerji OAO Lukoil 2008 600 Satın Alma Hollanda 49 6.109 Oyak Bank Finansal Hizmetler ING Bank 2007 2.673 Satın Alma OMV Petrol Ofisi Enerji Vitol Investment 2017 1.441 Satın Alma Garanti Sigorta Finansal Hizmetler Eureko 2007 488 Satın Alma Katar 16 3.802 Finansbank Finansal Hizmetler Qatar National Bank 2015 2.940 Satın Alma Alternatifbank Finansal Hizmetler Commercial Bank of Qatar 2013 431 Satın Alma Alternatifbank Finansal Hizmetler Commercial Bank of Qatar 2016 225 Satın Alma Azerbaycan 12 2.884 Petkim Kimya Socar-Turcas-Injas Konsorsiyumu 2007 2.040 Özelleştirme Tekfen İnşaat İnşaat Palmali Group, SOCAR 2008 520 Satın Alma Petkim Kimya Socar Turkey Enerji and Socar International Joint Venture 2012 169 Özelleştirme Fransa 73 2.628 TAV Havalimanları Holding Ulaştırma Aéroports de Paris 2012 874 Satın Alma Axa Oyak Holding Finansal Hizmetler Axa SA 2008 525 Satın Alma Güven Sigorta, Güven Hayat Sigorta Finansal Hizmetler Groupama 2008 283 Satın Alma Malezya 9 2.411 Acıbadem Sağlık IHH, Khazanah Nasional Berhad 2011 1.260 Satın Alma Sabiha Gökçen Havalimanı Ulaştırma Malaysia Airports (Khazanah Nasional Berhad) 2014 338 Satın Alma Sabiha Gökçen Havalimanı Ulaştırma Malaysia Airports (Khazanah Nasional Berhad) 2013 308 Satın Alma