Topuk kanı uygulamasında tartışmalı karar

Kars'ta bir aile, yenidoğan bebeklerinden topuk kanı aldırmak istemedi. Topuk kanı, yenidoğan bebeklerden alınan birkaç damla kanla birçok önemli hastalığın erken teşhis edilmesine olanak tanıyor. Ancak aile, bu uygulamanın yapılmasına karşı çıkarak konuyu yargıya taşıdı. Kars Aile Mahkemesi, aileyi haklı bularak, anne-babanın topuk kanı vermeme özgürlüğüne sahip olduğuna karar verdi. Mahkeme, kararında bir alternatif tıp uzmanı olarak bilinen ve 2014'te hayatını kaybeden Ukraynalı Aidin Salih'in yazılarına dayandı.

Mahkemenin bu kararı, tıp camiasında büyük tepki yarattı. Hekimler, kararın bilimsel temelden yoksun olduğunu belirterek, mahkemenin alternatif tıp görüşlerine dayalı bir karar almasını eleştirdi. Türk Pediatri Kurumu Başkanı Prof. Dr. Haluk Çokuğraş, mahkeme kararına ilişkin şunları söyledi: "Mahkeme kararında beni gerçekten üzen ve şaşırtan bir şey var. Hakim, kafasında bir soru işareti oluştuysa bunu Türk Tabipleri Birliği'ne, Sağlık Bakanlığı'na ya da bir başka yetkiliye danışabilirdi. Kendini alternatif tıpçı olarak tanımlayan bir kişiye danışıp, oradan görüş alması beni son derece şaşırttı ve üzdü."

TOPUK KANIYLA TEŞHİSİN HAYATİ ÖNEMİ

Topuk kanı, yenidoğanlardan alınan bir örnekle birçok kalıtımsal ve metabolik hastalığın erken teşhis edilmesini sağlar. Bu hastalıklar arasında SMA gibi ciddi rahatsızlıklar da bulunmaktadır. Erken teşhis sayesinde hastalıklar, kalıcı hasar oluşmadan tedavi edilebiliyor ve bebeklerin hayatı kurtarılabiliyor. Ancak son dönemde hem topuk kanı testine hem de aşı uygulamalarına karşı çıkan ailelerin sayısında artış gözleniyor.

Prof. Dr. Çokuğraş, bu duruma dikkat çekerek, "Bu durumun sonucu olarak ileriki dönemde aşıyla korunulabilir hastalıklara yakalanan, bu hastalıklardan sakat kalan ya da hayatını kaybeden çocuklarla karşılaşacağız. Ya da topuk kanı sayesinde erkenden fark edip önlem alarak sağlıklı bir hayat sürmesini sağlayabileceğimiz çocuklar maalesef ciddi hastalıklara yakalanacaklar." şeklinde konuştu.

SAĞLIK BAKANLIĞI KARARA MÜDAHİL OLDU

Sağlık Bakanlığı, Kars Aile Mahkemesi'nin topuk kanı alınması hakkında verdiği kararın kesin hüküm niteliği taşımadığını belirterek, karara karşı istinaf yoluna başvuru sürecini başlattığını duyurdu. Bakanlıktan yapılan açıklamada, "T.C. Kars Aile Mahkemesi tarafından 20 Ağustos 2024 tarihinde, Yenidoğan Tarama Programı kapsamında çocuklarımızın hastalıklarını erken teşhis ederek tedavilerini başlatmak amacıyla topuk kanı alınması hakkında verilen karar, ilk derece mahkemesi kararı olup kesin hüküm niteliğinde değildir. Bu hatalı karara karşı bakanlığımızca istinaf yoluna başvuru süreci ivedilikle başlatılmıştır." ifadelerine yer verildi. Ayrıca, yargı süreci sonuçlanıncaya kadar Yenidoğan Tarama Programı'nın aynı şekilde devam edeceği vurgulandı.

AŞIYA KARŞI ÇIKAN AİLELERİN SAYISI ARTIYOR

Bu olayın yanı sıra Türk Tabipleri Birliği (TTB), İstanbul'da yaklaşık 10 bin ailenin bebeklerine aşı yaptırmayı reddettiğini açıkladı. TTB, aşıya karşı olan bu ailelerin sayısındaki artışın ciddi bir halk sağlığı sorunu haline geldiğini belirtti. Ailelerin aşı yaptırmama gerekçeleri arasında dini ve kültürel inançlar, yan etki korkusu ve alternatif tıp yaklaşımlarına olan güven yer alıyor. Ancak hekimler, aşıların ve topuk kanı testlerinin bebeklerin sağlığı için hayati önem taşıdığı konusunda uyarılarda bulunuyor.