TCMB Mayıs Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu

İSTANBUL (AA) - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu'nda, mayıs ayında enflasyondaki yükselişin alt gruplar geneline yayıldığı belirtilerek, çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonlarının yükseldiği, ana eğilimlerinin ise yüksek seviyesini koruduğu bildirildi.

TCMB tarafından yayımlanan Mayıs Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'nda, mayısta tüketici fiyatlarının yüzde 1,62 arttığı, yıllık enflasyonun ise 1,3 puan yükselerek yüzde 12,15'e ulaştığı anımsatıldı.

Enflasyondaki yükselişin alt gruplar geneline yayıldığına işaret edilen raporda, yıllık tüketici enflasyonuna katkının gıdada 0,49 puan, enerjide 0,38 puan, temel mal grubunda 0,21 puan, altında 0,13 puan ve hizmette 0,08 puan arttığı, alkol-tütün grubunun katkısında ise önemli bir değişim izlenmediği vurgulandı.

Raporda, mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamaları incelendiğinde, enflasyon ana eğiliminde yataya yakın bir seyir gözlendiği aktarılarak, "Bu dönemde ana eğilim hizmet grubunda bir miktar yükselirken, temel mal grubunda giyim fiyat gelişmelerine bağlı olarak sınırlı bir oranda gerilemiştir. Giyim dışı çekirdek enflasyon göstergelerinin ana eğiliminde ise yükseliş gözlenmiştir. Sonuç olarak, çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonları yükselmiş, ana eğilimleri ise yüksek seviyesini korumuştur." denildi.

Mayıs ayında hizmet grubu fiyatlarının yüzde 1,17 yükseldiği, grup yıllık enflasyonunun 0,25 puan artarak yüzde 9,52'ye ulaştığı hatırlatılarak, şunlar kaydedildi:

"Bu dönemde, yıllık enflasyon lokanta-otel ve ulaştırma hizmetleri grubunda yükselirken, diğer gruplarda görece yatay seyretti. Ulaştırma hizmetleri enflasyonundaki artışta karayolu ile yolcu taşımacılığı fiyatları öne çıktı. Lokanta-otel grubunda ise hem yemek hizmetlerinde hem de turizmdeki toparlanmaya bağlı olarak konaklama hizmetlerinde enflasyon yükseliş gösterdi. Diğer hizmetler grubunda ise yıllık enflasyon, döviz kuruna duyarlı olan bakım-onarım hizmet kalemlerinde görülen fiyat artışlarına karşın, görece yatay seyretti.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu mayısta 0,52 puan yükselerek yüzde 15,98'e ulaştı. Bu dönemde yıllık enflasyon giyim grubunda bir miktar geriledi, diğer alt gruplarda ise yükseliş gösterdi. Dayanıklı mal grubunda bir süredir devam eden güçlü fiyat artışları mayısta da sürerken, bu ayki artışta otomobil ve beyaz eşya fiyatları belirleyici oldu. Diğer temel mallar grubundaki fiyat artışında da kur etkilerine bağlı olarak yükselen konuta yönelik bakım-onarım
malzemeleri ile ev temizlik ürünleri gibi ithal bileşeni yüksek kalemler öne çıktı. Özetle, mayısta temel mal grubu enflasyonunda kur etkilerine bağlı olarak bir yükseliş gözlendi. Türk lirasındaki birikimli değer kaybı, başta dayanıklı tüketim malları olmak üzere, temel mal grubu enflasyonunu olumsuz yönde etkilemeye devam etti."

- "Enerji enflasyonu yukarı yönlü seyrini sürdürdü"

Raporda, enerji fiyatlarının mayıs ayında yüzde 1,74 arttığı, Türk lirasında gözlenen değer kaybı ve uluslararası petrol fiyatlarındaki artışa bağlı olarak akaryakıt ve tüpgaz fiyatlarının sırasıyla yüzde 3,19 ve yüzde 2,25 yükseldiği ifade edildi.

Bu dönemde fiyatların katı yakıtta yüzde 1,44, şebeke suyunda ise yüzde 1,11 arttığı belirtilen raporda, sonuç olarak enerji grubu yıllık enflasyonunun mayısta geçen yılın aynı dönemindeki düşük bazın da etkisiyle 3,18 puan yükselerek yüzde 15,17'ye ulaştığı, enerji enflasyonunun petrol fiyatları ve döviz kuru gelişmelerine bağlı olarak yukarı yönlü seyrini sürdürdüğü bildirildi.

Raporda, gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonunun mayısta 2,19 puan artarak yüzde 11,00 seviyesine yükseldiğine değinilerek, "Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada yükselirken, işlenmiş gıdada bir miktar geriledi. Bu dönemde mevsimsellikten arındırılmış işlenmemiş gıda fiyatları belirgin bir artış gösterdi. Bu gelişmede sebze, patates, beyaz ve kırmızı et ile yumurta fiyatlarındaki artışlar öne çıktı. İşlenmiş gıda fiyatları ise mayısta yüzde 0,37 ile ılımlı bir artış kaydetti. Bu gelişmelerle, taze meyve-sebze dışı gıda yıllık enflasyonu mayısta yüzde 12,92'ye yükseldi. Böylece gıda enflasyonu, işlenmiş gıda fiyatlarındaki ılımlı artışa karşın, işlenmemiş gıda fiyatları kaynaklı olarak yükseldi." değerlendirmeleri yapıldı.

- Yİ-ÜFE

Raporda, yurt içi üretici fiyatlarının mayısta yüzde 3,79 arttığı, yıllık enflasyonun yüzde 20,16’ya yükselerek endeks tarihinin en yüksek seviyesine ulaştığı ifade edildi.

Üretici fiyatlarında gözlenen bu artışta döviz kuru gelişmelerinin yanı sıra başta petrol olmak üzere emtia fiyatlarındaki artışların belirleyici olduğu vurgulanan raporda, "İmalat sanayisi fiyatlarındaki yükselişte petrol ürünleri, et ürünleri, ana metal, plastik ürünler, tekstil ürünleri, basım hizmetleri, kimyasal ürünler ile mobilya imalatı öne çıkarken; fiyat artışlarının alt gruplar geneline yayıldığı izlendi. Bu doğrultuda, petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının
mevsimsellikten arındırılmış ana eğilimi de önemli ölçüde hızlandı." bilgileri verildi.

Raporda, ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, mayısta fiyatların başta enerji grubu olmak üzere tüm alt gruplarda güçlü artışlar kaydettiğine işaret edilerek, şu değerlendirmelere yer verildi:

"Ara malı fiyatlarındaki artışta; demir-çelik, plastik ürünler, tekstil ürünleri, temel kimyasal ürünler ve dokumalar, sermaye malı fiyatlarındaki yükselişte ise metal yapı ürünleri, makineler, motorlu kara taşıtları ile parça-aksesuarları öne çıktı. Bu dönemde, dayanıklı tüketim malları fiyatları mobilya ve ev aletleri öncülüğünde yükselirken, dayanıksız tüketim malları fiyatlarındaki artışta basım hizmetleri, bazı tekstil ürünleri ile giyim eşyalarının yanı sıra et, yağ, meyve sebze gibi gıda ürünleri belirleyici oldu. Sonuç olarak, tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet baskıları bir önceki aya kıyasla önemli ölçüde artarak güçlü seyrini korudu."