Tarihte bugün veya tarihte 29 Ekim günü neler oldu?

Tarihte bugün veya tarihte 29 Ekim günü neler oldu, neler yaşandı, hangi olaylar meydana geldi?

Tarihte bugün yaşanan olaylar arasında; Cumhuriyet ilan edilmesi, İlk Türk otomobili Devrim’in benzininin unutulması, İran’ın Azeri okullarında Türkçe yasağını kaldırma sözü vermesi, Mısır’a komplo hazırlanması var…

Cumhuriyet İlan Edildi (1923)

28 Ekim 1923 günü Çankaya’da İsmet Paşa (İnönü), Fethi Bey (Okyar), Kâzım Paşa (Özalp), Kemalettin Sami Paşa, Halit Paşa, Rize Meb’usu Fuat ve Afyon Karahisar Meb’usu Ruşen Eşref Bey, Mustafa Kemal Paşanın misafirleri olarak akşam yemeğine davet edilmişlerdi. Bu toplantıda mevcut hükümetin istifası üzerine yeni hükümetin nasıl kurulacağı meselesi konuşulurken Mustafa Kemal ‘’ yarın Cumhuriyet ilân edeceğiz’’ dedi ve bu doğrultuda çalışmalar yapıldı. 29 Ekim 1923 tarihinde TBMM verilen önergeyi kabul ederek anayasa değişikliği yaptı ve cumhuriyet ilan edildi. Böylece yeni Türk devletinin yönetim şekli ve adı belli oldu. Aynı gün Mustafa Kemal cumhurbaşkanı seçildi.

 

Azeri Okullarında Türkçe Yasağı Kaldırıldı (1900)

İran şahı Muzafferüddin Kacar İstanbul’da II.Abdülhamit’le yaptığı görüşmede Azerbaycan okullarında uygulanan Türk dili yasağını kaldırma sözü verdi.

Mısır’a Komplo Hazırlandı (1956)

Mısır devlet başkanı Nasır batılıların dayattığı Süveyş Kanalının milletlerarası kontrol altına alınması teklifini reddetti. Bunun üzerine İngiltere ve Fransa Süveyş Kanalına el koymak için bir komplo hazırladılar. Komplonun baş aktörü İsrail idi. Komplo gereğince İsrail 29 Ekim 1956 günü iki yönden Mısır’a karşı ani bir saldırı başlattı. İngiltere ve Fransa bu savaşı bahane ederek Süveyş kanalına el koyma planı yapmışlardı.

Balkan Savaşının Faturası Hükümete Kesildi (1912)

Balkan Savaşının hemen arkasından uğranılan yenilgi sonrası Gazi Ahmet Muhtar Paşa hükümeti baskılar neticesinde 29 Ekim 1912’de istifa etmek zorunda kaldı. Yeni hükümet dış politikada İngiltere yanlısı olarak bilinen Kamil Paşa tarafından kuruldu. Fakat savaşın kötü gidişi durdurulamadı.

Osmanlı Devleti I.Dünya Savaşına Girdi (1914)

Amiral Souchon komutasındaki Osmanlı donanması içerisinde Almanlardan satın alındığı açıklanan Yavuz ve Midilli gemileri de olduğu halde Karadeniz’e açıldı ve 28-29 Ekim gecesi Rusya’nın Odesa ve Sivastopol limanlarını topa tuttu. Bu olay ile artık Osmanlı Devleti fiilen I. Dünya savaşına girmiş oldu.

Atatürk İlk Kez Cumhuriyet Bayramı Törenlerine Katılamadı (1938)

Sağlık durumu iyice kötüleşen Mustafa Kemal Atatürk, Ankara’da ki cumhuriyet bayramı kutlamalarına ilk kez katılamadı.

İlk Türk Otomobili ‘’Devrim’’ Cumhurbaşkanına Teslim Edildi (1961)

Türk Mühendislerinin gayretli çalışmaları ile yapılan dört otomobilden oluşan ilk grup ‘’devrim’’adlı otomobil 29 Ekim 1961 günü Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’e takdim edildi. Ancak Cumhurbaşkanının otomobiline benzin konulmasının unutulması büyük çaba ile yapılan bu ilk Türk otomobilinin de sonu oldu. Basının olayı İlk Türk otomobilinin bozulduğu şeklinde küçümseyerek olayı haber yapması ilginçtir.

Bakü–Tiflis–Ceyhan Petrol Boru Hattı’na Destek (1998)

29 Ekim 1998’de, ABD, Azerbaycan, Türkiye, Gürcistan, Kazakistan ve Özbekistan, imzaladıkları Ankara Deklerasyonu ile Bakü–Tiflis–Ceyhan Petrol Boru Hattı’na olan desteklerini ilan ettiler.

Öğretmen Katili Terörist Uçak Kaçırdı (1998)

Diyarbakır'da 4 öğretmeni katletmekten aranan bir terörist olan Erdal Aksu THY'nin Adana-Ankara seferini yapan uçağını, 33 yolcu ve 6 kişilik mürettebatıyla 29 Ekim 1998 günü kaçırdı. Uçağı kaçıran terörist, ölü olarak ele geçirildi.

GÜNÜN DİĞER ÖNEMLİ OLAYLARI

1787 Mozart’ın Don Giovanni operası Prag’da sahnelendi.

1863 16 ülke, Uluslararası Kızılhaç’ın kurulmasına karar verdi.

1914 Goeben, Breslau ve Osmanlı gemilerinden oluşan bir donanma, Rus liman ve gemilerini bombalayarak Osmanlı'nın 1. Dünya Savaşı'na girmesine neden oldu.

1923- Cumhuriyet ilan edildi. Mustafa Kemal Paşa, cumhurbaşkanı seçildi.

1924- Milletler Cemiyeti Konseyinde Türk-Irak sınırı, Musul'u Irak'ta bırakacak biçimde saptandı.

1927- Irak'ta yapılan kazılarda, Ur kenti yakınlarında 5 bin yıl öncesine ait olduğu belirlenen bir molekül takımı bulundu.

1929 New York Borsası çöktü; ABD'de depresyon başladı.

1930- Ankara'daki Cumhuriyet Bayramı törenlerine Yunanistan Başbakanı Venizelos da katıldı.

1933- Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal, coşkuyla kutlanan Cumhuriyet'in 10'uncu yılında ünlü Nutuk'u okudu.

1936 Cumhuriyet Bayramı kutlamalarında, Eribe Hanım paraşütüyle yere çakılarak öldü.

1954- Dr. Hikmet Kıvılcımlı Vatan Partisini kurdu.

1960 Muhammed Ali Clay ilk profesyonel maçını kazandı.

1961- İlk Türk yapımı otomobil ''Devrim'', Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'e armağan edildi. ''Devrim''in deneme sürüşü, yetersiz benzin konulması yüzünden başarısızlıkla sonuçlandı.

1969 İki bilgisayar arasındaki ilk bağlantı gerçekleştirildi.

1863- İsviçreli Henri Dumant, Kızılhaçı kurdu.

1911- Ünlü Amerikalı gazeteci Joseph Pulitzer, Güney Carolina'da öldü.

1987- Cumhuriyet'in 64'üncü yılında yerli yapım F-16 uçağı uçtu.

1992- Türkiye ile Irak'ın kuzeyi arasında stratejik öneme sahip Sinhat Boğazı, TSK'nın eline geçti. Çatışmalarda 90 terörist öldürüldü.

1992- Kazakistan ve Türkmenistan, ilk büyükelçiliklerini Ankara'da açtı.

1998 THY'nin Adana-Ankara seferini yapan uçak kaçırıldı. Uçağı kaçıran Erdal Aksu, ölü ele geçirildi.

1998- ABD'li astronot John Gleen 36 yıl aradan sonra 77 yaşında, Discovery mekiğiyle yeniden uzaya gitti.

2006 Nijerya’da Boeing 737 tipi bir yolcu uçağı kalkıştan hemen sonra 104 yolcusuyla düştü, 6 kişi kurtuldu.

2006- Brezilya'da solcu Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, seçimlerin ikinci turunda yeniden başkan seçildi.

2007- Dünyanın en büyük yolcu uçağı Airbus A-380, İstanbul Atatürk Havalimanı'na indi.

2008- ''Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri''ne edebiyat dalında yazar Yaşar Kemal, mimari dalında Turgut Cansever ve müzik dalında da Prof. Dr. Alaeddin Yavaşça layık görüldü.

2013- Asya ile Avrupa arasında denizin altından kesintisiz demir yolu ulaşımını sağlayacak, dünyanın alanındaki önemli projelerinden Marmaray, törenle açıldı.

2013- Suudi Arabistan, hacca gelen Kürt hacılar için ilk defa Kürtçe Kur'an-ı Kerim meali hazırladı.

2013- Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed, 29 Ekim'den önce askeri hizmet kanunu çerçevesinde işlenen suçları kapsayan genel af ilan etti.

2015- Tüberküloz, Dünya Sağlık Örgütü tarafından artık AIDS hastalığının yanı sıra dünyanın en ölümcül bulaşıcı hastalıklarından biri ilan edildi.

2018- İstanbul'un üçüncü havalimanının ilk fazının uçuşlara açılması dolayısıyla düzenlenen tören, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımıyla gerçekleşti.

---