Tarihte bugün ne oldu, tarihte 25 Kasım günü?

Tarihte bugün ne oldu, tarihte 25 Kasım günü? 25 Kasım günü meydana gelen önemli olaylar arasında şüphesiz ki öne çıkan hadise "Şapka Kanunu"dur. Çıkarıldığı günden itibaren, birçok masum insanı yargısız şekilde ölüme götüren kanun yıllarca tartışılmıştı. Modernleşme ve batılılaşma adına çıkarılan bu kanun önemli alimlerin de ölümüne neden olmuştu. 

TARİHTE BUGÜN NE OLDU 25 KASIM GÜNÜ?

İşte tarihte bugün yaşanan hadiselerden bazıları:

Türk Tarihinin İlk Yazılı Eserleri Olan Orhun Kitabeleri Okundu (1893) 

Rus arkeologlarından Nikolay Mihailoviç Yadrintsev  tarafından 1890 yılında keşfedilmiş olan Moğolistan’da bulunan Orhun Kitabeleri, Danimarkalı dil bilimci Profesör Wilhelm Ludwig Thomsen tarafından 25 Kasım 1893’te  okundu. Orhun alfabesini çözen Thomsen, 15 Aralık 1893'te Danimarka Kraliyet İlimler Akademisinde sunduğu bir bildiriyle bu başarısını bilim dünyasına ilan etti. Orhun Kitabeleri II.Göktürk Devleti hükümdarı Bilge Kağan , kardeşi Kültigin ve Vezir Tonyukuk adına dikilmişlerdir. 

Terken Hatun Dört Yaşındaki Oğlunu Hükümdar İlan Etti (1092)

Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı Sultan Melikşah’ın ölümü üzerine eşi Terken Hatun halifenin de onayını alarak henüz dört yaşında bulunan oğlu Mahmut adına Bağdat’ta 25 Kasım 1092’de hutbe okuttu. Ancak veliaht Berkyaruk bu hükümdarlığı tanımadı.

İkinci İran Seferine Çıkan Kanuni Halep’e Geldi (1548)

Safevilerin Osmanlı Devleti’nin doğu illerini rahatsız etmesi üzerine Kanuni Sultan Süleyman İran seferine çıktı. Ancak Şah Tahmasb babası Şah İsmail’in hatasına düşmedi ve Osmanlı ordusunun karşısına çıkmadı. Kanuni 25 Kasım 1548’de çok sevdiği Halep şehrine gelerek kışı ordusu ile birlikte bu şehirde geçirdi.

Patrona Halil Ortadan Kaldırıldı (1730)

Patrona Halil Lale Devrini (1718-1730) sona erdiren büyük bir isyanın sorumlusu idi.I.Mahmut Patrona Halil ve isyanına katılmış olanları ortadan kaldırarak devlet otoritesini yeniden sağlamak istiyordu.Önce Patrona Halil’den rahatsız olan devlet adamları ile konu görüşüldü.Daha sonra Patrona Halil’e destek vermiş olan askerler hükümet tarafına çekildi.Bir bahane ile saraya çağrılan Patrona Halil adamları ile birlikte 25 Kasım 1730 günü ortadan kaldırıldı.

Edirne İşgalden Kurtuldu (1922)

Mudanya Ateşkes Antlaşması kararlarınca Doğu Trakya Yunan ordusu tarafından boşaltıyla başlandı. Yunan kuvvetleri 25 Kasım 1922 tarihinde Edirne’yi TBMM temsilcilerine teslim ettiler. Böylece Edirne’deki Yunan işgali sona erdi.

Şapka Kanunu Kabul Edildi (1925) 

Mustafa Kemal’in ilk defa Kastamonu gezisi esnasında işaretini verdiği şapka kanunu TBMM’de 25 Kasım 1925 tarihinde kabul edildi. 671 sayılı bu kanuna göre devlet memurlarına şapka giymesi mecburi hale getirildi. Kanuna muhalefet edenler istiklal mahkemelerinde yargılanarak sert bir şekilde cezalandırıldılar. 

İstanbul’da Bosna-Hersek İçin Zirve Yapıldı (1992)

Türkiye Balkan devletlerini Bosna-Hersek sorununu görüşmek üzere İstanbul’da zirve yapmaya çağırdı. Türkiye'nin bu çağrısıyla, 25 Kasım 1992 tarihinde İstanbul'da toplanan zirvenin amacı Bosna-Hersek'te yaşanan durumun görüşülmesi ve bu bölgedeki savaşın bütün Balkanlar'a yayılmasının engellenmesi için alınabilecek tedbirlerdi.

Yunanistan, Sırbistan ve Karadağ bu zirveye katılmadı. Diğer Balkan ülkelerinin katıldığı zirve sonunda yayınlanan ortak bildiride Sırp saldırılarının bütün Balkan ülkelerini tehdit ettiğine dikkat çekildi. Ancak zirveden herhangi bir çözüm çıkmadı.

TARİHTE 25 KASIM GÜNÜ MEYDANA GELEN DİĞER ÖNEMLİ OLAYLAR

1967- ABD Başkanı Johnson’un Kıbrıs Özel Temsilcisi Cyrus Vance, Atina’nın önerilerini Ankara’ya getirdi. NATO Genel Sekreteri Brosio da arabuluculuk için Ankara’ya geldi. BM Güvenlik Konseyi, savaştan kaçınılması çağrısı yaptı.

1973- Yunanistan’daki ayaklanmalar sonunda Başbakan Georgios Papadopulos, cunta tarafından devrildi.

1979- Abdi İpekçi’nin katlinden sanık Mehmet Ali Ağca, Kartal Maltepe Askeri Ceza ve Tutukevi’nden kaçtı.

1998- 55. Hükümet, gensoru ile düşürüldü. Devlet Bakanı Güneş Taner’in bakanlık görevi sona erdi. Başbakan Mesut Yılmaz, istifasını Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’e sundu.

1999- Yargıtay 9. Ceza Dairesi, terör örgütünün elebaşı Abdullah Öcalan hakkında verilen ölüm cezasını onadı.

2000 - Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de Richter ölçeğine göre 7 şiddetinde deprem meydana geldi. 26 kişi hayatını kaybetti.

2001 - Türkiye'nin ilk ve tek Yahudi müzesi olan 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi açıldı.

2002 - Uzay mekiği Endeavor uluslararası uzay istasyonuna kenetlenerek bir Amerikalı ve iki Rus astronotu bıraktı.

2009 - İstanbul Barosu Başkanlığının Danıştay'a yaptığı katsayı itirazı kabul edildi.

2009 - Beşiktaş, Manchester United takımını deplasmanda 1-0 yendi.

Kaynak: Dunyabulteni.net