Tarihte bugün 5 Ocak günü neler oldu?

Tarihte bugün 5 Ocak günü neler oldu? Tarihte bugün ya da tarihte 5 Ocak günü meydana gelen önemli tarihi olaylardan bazıları şunlardır:

Boğazlar Konusu İlk Kez Devletler Arası Bir Antlaşmada Geçti (1809)

Fransa ile Rusya’nın birbirine yakınlaşması Osmanlı ile İngiltere’yi birbirine yakınlaştırdı. Antlaşma yapılmasındaki tek pürüz ise İngiltere’nin iki yıl önce boğazları zorla geçmiş olmasıydı. Sonunda bu pürüz aşıldı ve Osmanlı devleti ile İngiltere arasında hem barış hem de bir savunma antlaşması özelliği taşıyan Kale-i Sultaniye Antlaşması 5 Ocak 1809’da imzalandı. Antlaşmayı ilginç yapan özelliklerden birisi de ilk defa boğazların yabancı devletlere kapalılığı kuralının bir devletlerarası antlaşmada geçmesi idi. Bu antlaşmadan sonra Osmanlı Devleti üzerinde İngiliz etkisi giderek artış gösterecektir.

Fransa’da Meşhur Hukuk Skandalı ‘’Dreyfus Olayı’’ Yaşandı (1894)

Fransız genelkurmayında görev yapan Yahudi asıllı Yüzbaşı Alfred Dreyfus, Alman Askeri Ataşesi Von Schwartzkoppen’e bazı gizli askeri belgeleri gönderdiği gerekçesiyle casusluk suçlamasıyla tutuklandı. Ortada yeterli delil olmamasına rağmen basının ve oluşan kamuoyunun baskıları ile mahkeme Dreyfus’u suçlu buldu.

 

Dreyfus’un rütbeleri askeri okulun bahçesinde 5 Ocak 1894’te söküldü ve ömür boyu hapse mahkum oldu. Hatta durum o hale geldi ki Dreyfus’un suçsuz olduğunu söyleyenler de cezalandırıldılar. İlerleyen zaman içerisinde ilginç yargılama süreçlerinden sonra Fransa cumhurbaşkanının af kararı ile 11 yıl sonra Dreyfus’un suçsuzluğu kabul edildi ve rütbesi iade edildi. 

Adana Fransız Ve Ermeni Zulmünden Kurtuldu (1922)

Mondros Ateşkes antlaşmasının arkasından Adana Fransızlar tarafından işgal edildi. Fransızlar ve yanlarında getirdikleri Ermeniler işgal süresince Adanalılara her türlü zulmü yaptılar ve bir çok masum vatandaşı katlettiler. Fransızlar ile TBMM’nin yaptığı Ankara Antlaşması gereğince şehir 20 Aralık 1921’de Türk askerine teslim edildi. Ancak şehrin tamamen işgalden kurtulması 5 Ocak 1922’dir.

Prag Baharı Başladı (1968)

Çekoslavakya devlet başkanlığına 5 Ocak 1968’de Aleksander Dubcek seçildi. Aleksander Dubçek ülkesinde biraz daha liberalizm yönü ağırlıklı politikalara öncelik vermeye başladı. Bu dönem Çekoslavakya’da başlattığı rahatlama dönemi nedeniyle ‘’Prag Baharı’’ olarak adlandırıldı. Fakat bu durum başta SSCB olmak üzere Varşova Paktı üyelerinin tepkisini çekti ve 1969’da Çekoslavakya işgal edildi.

Bayrak Şiirinin Şairi Vefat Etti (1975)

Arif Nihat Asya uzun süre çeşitli illerde edebiyat öğretmeni olarak görev yaptı. Hatta bir ara milletvekili olarak TBMM’de yer aldı. Bayrak şiirinden dolayı ‘’Bayrak Şairi’’ olarak adlandırılmıştır. Arif Nihat Asya 5 Ocak 1975’te Ankara’da vefat etti.

ABD Jetleri Libya Uçaklarını Düşürdü (1989)

ABD İle Libya arasındaki siyasi uyuşmazlıkta yeni bir safha yaşandı. ABD savaş uçakları 5 Ocak 1989’da Libya Hava Kuvvetlerine ait iki Mig-23 tipi savaş uçağını düşürdü. İki devlet arasındaki gerilim iyice tırmandı.

GÜNÜN DİĞER ÖNEMLİ OLAYLARI

1922- Adana düşman işgalinden kurtuldu.

1929- Anadolu - Bağdat ve Mersin-Tarsus demiryolları ile Haydarpaşa Garı devletleştirildi.

1953- Türk karikatürünün ustalarından Ramiz Gökçe 53 yaşında öldü.

1968- Çekoslovakya Komünist Partisi liderliğine Aleksander Dubçek getirildi. Dubçek, reformcu kişiliğiyle tanınıyordu.

1975- Anadolu Ajansı 1925'te şirketleştiğinde "mübeyyiz (yazıları temize çeken kimse)" görevinde bulunan ve ilk paydaşlar arasında yer alan ''Bayrak Şairi'' Arif Nihat Asya, 71 yaşında hayata veda etti.

1983- Türkiye Yazarlar Sendikasının 17 yöneticisi ve bir üyesi hakkında açılan davaya, 1 Numaralı Ankara Sıkıyönetim Mahkemesinde başlandı. 1985'te sona eren ve tüm sanıkların beraat ettiği davada Aziz Nesin, Bekir Yıldız ve Asım Bezirci gibi yazarlar yargılanmıştı.

1987- 1986 Mayıs ve Haziran çay sürgünlerinde radyasyon bulundu, 56 bin ton çay imha edildi.

1993- Avrupa Konseyince her yıl verilen "Yılın Müzesi" ödülünü İstanbul Arkeoloji Müzeleri aldı.

1999- Adalet Bakanlığı, bir genelgeyle bekaret kontrolünü yasakladı.

2005- Gazeteciler Federasyonunun adı "Türkiye Gazeteciler Federasyonu" olarak değiştirildi.

2011- Yabancıların Türkiye'de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun'dan ''çingene'' tabirinin çıkarılmasına ilişkin yasa değişikliği, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.

2013- Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının yürüttüğü 28 Şubat soruşturması kapsamında mahkemeye sevk edilen eski Genelkurmay Başkanı İsmail Hakkı Karadayı, adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.

2014- Portekizli efsane futbolcu Eusebio, 71 yaşında öldü. "Kara Panter" lakaplı futbolcu, 1965'te Avrupa'da yılın futbolcusu seçildi.

2016- Türk bilim adamlarının ortak çalışmasıyla tamamen yerli yapay kan üretildi.

2017- Ankara'da Keçiören Metro hattı açıldı.

2018- ABD Adalet Bakanlığı, Clinton Vakfının, eski Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'ın görev yaptığı süredeki faaliyetlerini soruşturmaya başladı.

2018- "Mahmut Hoca" ve "Yaşar Usta" karakterleriyle Türk izleyicisinin hafızasında yer edinen sinema sanatçısı Münir Özkul, 93 yaşında İstanbul'daki evinde vefat etti.

---